عمل قلب باز نوزاد راهی برای درمان نقایص مادرزادی قلب

احتمالا زمانی که پزشک از عمل قلب باز نوزاد صحبت کرده است، بسیار نگران شده‌اید. این جراحی تهاجمی بوده، اما آمار موفقیت آن بالا است. اگر قرار است برای فرزند شما عمل قلب باز انجام شود، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح می‌دهیم که جراحی قلب باز نوزاد چیست؟ چه زمانی باید این عمل انجام شود؟ مراحل انجام جراحی به چه صورت است؟ چگونه نوزاد را برای این عمل آماده کنیم؟ آیا دوران نقاهت طولانی دارد؟ عوارض و خطرات این جراحی چیست؟ این جراحی چقدر هزینه دارد؟

درصورتی‌که نوزاد شما دچار مشکل قلبی است، در سریع‌ترین زمان با دکتر قلب کودکان مشاوره داشته باشید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین متخصصان ارتباط برقرار کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

مشاوره با متخصصان
قلب و عروق
دکترِتو

شروع نوبت‌گیری

عمل قلب باز نوزاد چیست؟

گاهی ممکن است نوزاد با مشکل قلبی به دنیا بیاید. والدینی که نوزاد آنها دچار نقص قلبی است، نگرانی زیادی برای عمل قلب باز نوزاد دارند. اما باید بگوییم از هر ۱۰۰ نوزاد یک نفر دچار نقایص مادرزادی قلب است. برخی از این بیماری‌ها خفیف بوده و با تشخیص به‌موقع راحت درمان می‌شوند. نیمی از این بیماری‌های قلبی شدید در نظر گرفته شده و باید مداخله پزشکی انجام شود.

در بسیاری از مواقع پزشک برای عمل قلب باز پیشنهاد می‌دهد که صبر کنید تا نوزاد بزرگ شود. اما گاهی تاخیر در جراحی باعث بروز مشکلات سلامتی می‌شود. در این شرایط عمل قلب باز نوزادان برای کودکان زیر ۶ ماه انجام می‌شود.

برای جراحی قلب باز، قفسه سینه باز شده و در طول عمل از دستگاه بای‌پس قلبی ریوی استفاده می‌شود. این دستگاه وظیفه قلب و ریه‌ها را انجام می‌دهد. دستگاه بای‌پس قلب خون و اکسیژن را به سراسر بدن می‌رساند.

برای جراحی قلب باز، قفسه سینه باز شده و در طول عمل از دستگاه بای‌پس قلبی ریوی استفاده می‌شود.

چه زمانی عمل قلب باز نوزاد انجام می شود؟

معمولا برای اصلاح یا ترمیم نقایص قلب در نوزادان عمل قلب باز انجام می‌شود. ممکن است پزشک در موارد زیر جراحی قلب باز را برای نوزاد زیر ۶ ماه توصیه کند.

• نقایص سپتوم دهلیزی: در دو حفره بالای قلب دیواره‌ای وجود دارد. در بدن تولد این دیواره دارای یک سوراخ بوده و بعد از تولد بسته می‌شود. اما در این بیماران سوراخ بسته نمی‌شود.
• تترالوژی فالوت: در این بیماری رگ‌های خونی باریک می‌شود. بین دو حفره پایین قلب سوراخ بزرگی به وجود می‌آید و عضله مربوط به پمپاژ سمت راست ضخیم می‌شود.
• جابه‌جایی شریان‌های اصلی: نوعی نقص پیچیده قلبی است. در این نقص دو رگ خونی متصل به قلب در جهت اشتباه قرار دارند.
• نقایص سپتوم بطنی: در این بیماران دیواره بین دو بطن سوراخ دارد.
• مشکلات کانال‌های AV

در بیشتر مواقع این نقایص در نوزادان نیاز به عمل قلب باز دارد که شامل بای‌پس قلبی ریوی، توقف ضربان قلب و باز کردن قلب می‌شود.

عمل جراحی قلب باز نوزادان برای برخی کودکان که با نقایص قلبی مادرزادی به دنیا می‌آیند، انجام می‌شود.

کدام علائم نشانه نیاز به عمل قلب باز نوزاد است؟

برخی علائم می‌تواند یک زنگ خطر برای نقایص قلبی باشد. اگر نوزاد شما چنین علائمی دارد، حتما برای بررسی مشکل قلبی و ضرورت عمل قلب باز به دکتر قلب اطفال مراجعه کنید.

• متمایل‌شدن رنگ پوست، لب‌ها و ناخن به آبی یا خاکستری که نشانه کمبود اکسیژن در خون است. (هیپوکسی)
• مشکل در تنفس به دلیل احتقان ریه‌ها یا احتباس مایعات در ریه (نارسایی قلبی)
• نامنظم شدن ضربان یا ریتم قلب (آریتمی)
• تغذیه و خواب کم نوزاد و مشکل در رشد و تکامل

برای بررسی ضرورت عمل قلب باز نوزاد به کدام دکتر مراجعه کنیم؟

اگر نوزاد شما با نقص مادرزادی قلب به دنیا آمده است، باید برای تشخیص نوع بیماری و شدت آن به متخصص قلب کودک مراجعه کنید. درصورتی‌که نقص قلب شدید باشد و نوزاد نیاز به جراحی داشته باشد، پزشک شما را به جراح قلب اطفال ارجاع می‌دهد. شما می‌توانید برای ارتباط با بهترین دکتر قلب از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

مشاوره با متخصصان
قلب و عروق
دکترِتو

شروع نوبت‌گیری

عمل قلب باز نوزاد چگونه انجام می شود؟

برای انجام عمل قلب باز نوزاد باید قفسه سینه باز شود تا جراح به قلب دسترسی داشته باشد. جراح استخوان سینه یا جناغ سینه را برش می‌دهد. به این روش استرنوتومی می‌گویند. مقدار برش پوست کمتر از استخوان سینه است. زیرا پوست به اندازه کافی کشیده می‌شود.

معمولا والدین نگران استرنوتومی در جراحی قلب باز هستند. اما باید گفت این برش جز راحت‌ترین برش‌ها در جراحی است. در واقع نوعی شکستگی مصنوعی بوده و استخوان جناغ بعد از اتمام عمل با سیم‌های فولادی به هم وصل می‌شوند. نگرانی دیگر والدین این است که با بزرگ‌شدن کودک، شکل قفسه سینه تغییر کند. اما استرنوتومی شکل دیواره قفسه سینه را تغییر نمی‌دهد.

بعد از باز کردن قفسه سینه، جراح برای مشاهده و عمل قلب قسمتی یا کل غده تیموس را برمی‌دارد. این غده مربوط به سیستم ایمنی بدن است. کیسه‌ای به نام پریکارد قلب را احاطه کرده است. جراح این کیسه را باز کرده تا به قلب دسترسی داشته باشد. برای ترمیم سوراخ‌های قلب یا بزرگ کردن عروق مقداری از پریکارد برداشته می‌شود. این قطعه پریکارد باید سفت شود تا بتوان از آن برای ترمیم استفاده کرد. به همین منظور از ماده‌ای به نام گلوتارآلدئید استفاده می‌شود.

در جراحی قلب باز نوزاد، باید ضربان قلب متوقف شود. برای این منظور از محلولی به نام کاردیوپلژی استفاده می‌کنند. این محلول سرد و حاوی پتاسیم است. علاوه بر توقف ضربان قلب از عضله قلب محافظت می‌کند. در این وضعیت قلب بدون خون و ساکن است. جراح، قلب را باز کرده و ترمیم یا اصلاح لازم را انجام می‌دهد. در برخی جراحی‌ها ترمیم فقط در سمت راست بوده و سوراخی بین سمت راست و چپ قلب نیست. در این وضعیت قلب هنوز می‌تپد و جراحی انجام می‌شود.

تا مدتی بعد از عمل قلب باز، جای برش روی قفسه سینه دیده می‌شود. اما با بزرگ شدن کودک جای زخم از بین می‌رود.

چگونه نوزاد را برای جراحی قلب باز آماده کنیم؟

در اولین مرحله باید نوزاد توسط متخصص و جراح قلب کودکان معاینه شود. برای اطمینان از سلامت نوزاد در حین عمل انجام برخی آزمایش‌ها ضروری است. پزشک معمولا برای این نوزادان آزمایش‌های زیر را تجویز می‌کند.

• آزمایش خون شامل شمارش کامل سلول‌های خونی، الکترولیت‌ها و فاکتورهای لخته‌کننده است.
• الکتروکاردیوگرام (ECG)
• اکوکاردیوگرام یا سونوگرافی قلب (ECHO)
• اشعه ایکس قفسه سینه
• کاتتریزاسیون قلبی

چند هفته قبل از عمل جراحی حتما موارد زیر را در نظر داشته باشید.

• اگر به نوزاد خود دارو یا مکملی داده‌اید، حتما پزشک را مطلع کنید. ممکن است یک داروی خاص روی جراحی تاثیر داشته باشد.
• داروهای رقیق‌کننده خون، لخته‌شدن خون را مشکل می‌کنند. اگر به کودک داروهایی مانند هپارین یا وارفارین (کومادین) می‌دهید، باید قبل عمل آن را قطع کنید.
• در مورد داروهایی که نوزاد باید روز جراحی مصرف کند، از پزشک سوال کنید.

از شب قبل جراحی باید نکات زیر را رعایت کنید.

• بعد از نیمه‌شب هیچ نوشیدنی یا غذایی به نوزاد ندهید.
• داروی قبل عمل را با کمی آب به نوزاد بدهید.
• در روز جراحی باید به‌موقع در بیمارستان باشید تا اقدامات لازم قبل عمل انجام شود.

اگر به کودک داروهای رقیق‌کننده خون مانند هپارین یا وارفارین (کومادین) می‌دهید، باید قبل عمل آن را قطع کنید.

پزشک باید قبل از عمل قلب باز نوزاد معاینات کلی را انجام داده و آزمایش‌هایی را تجویز کند.

مراقبت های بعد از جراحی قلب باز نوزاد

معمولا نوزادانی که عمل قلب باز دارند، حداقل دو تا چهار روز در بخش مراقبت‌های ویژه تحت‌نظر هستند. بعد از آن حدود ۷ روز در بیمارستان تحت مراقبت هستند. اگر نوزاد جراحی قلب بسته داشته باشد، مدت کمتری در ICU می‌ماند. در جراحی‌های خیلی پیچیده ممکن است نوزاد هفته‌ها یا ماه‌ها در بیمارستان بماند.

مراقبت‌های پزشکی در بخش ICU شامل موارد زیر می‌شود.

• نوزاد در ICU خواب بوده و یک لوله برای مسیر هوا و دستگاه تنفس قرار گرفته می‌شود.
• برای تزریق مایعات و داروها، لوله نازکی وارد ورید می‌شود. برای تخلیه اکسیژن، مایعات و خون از حفره قفسه سینه، یک یا دو عدد لوله قرار می‌دهند.
• یک لوله از طریق بینی وارد معده می‌شود تا معده را تخلیه کند و نوزاد بتواند دارو و غذا را مصرف کند.
• برای تخلیه ادرار یک لوله برای چند روز به مثانه وارد می‌شود.
• معمولا ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از جراحی داروی مسکن به‌صورت قطره تجویز می‌شود.

معمولا بعد از اتمام دوره مراقبت در ICU همه لوله‌ها برداشته می‌شوند. نوزاد بعد از یک یا دو روز می‌تواند شروع به خوردن کند.

بعد از عمل قلب باز نوزاد لوله‌های مختلفی برای تنفس، تغذیه و خروج مایع از زخم به نوزاد متصل می‌شود.

مراقبت های خانگی بعد از عمل قلب باز نوزاد

چند هفته باید نوزاد در خانه تحت مراقبت باشد. باید با متخصص قلب کودکان در مورد مراقبت‌ها در خانه صحبت کنید. پزشک برخی فعالیت‌های مناسب برای نوزاد را توضیح می‌دهد. باید یاد بگیرید که چگونه محل برش‌ها را تمیز نگه دارید تا عفونت نکند. داروهای تجویزی باید به‌موقع مصرف شوند.

زخم روی قفسه سینه ۸ تا ۱۲ هفته بعد از عمل جراحی بهبود پیدا می‌کند. پانسمان روی زخم باید دو هفته در جای خود باقی بماند. ترشح قهوه‌ای روی پانسمان طبیعی است.

احتمالا متخصص قلب از شما بخواهد که حدود ۶ تا ۱۲ ماه بعد برای معاینه و پیگیری روند بهبود به او مراجعه کنید. اگر قرار است، کودک را نزد دندان‌پزشک ببرید، حتما قبل از مراجعه به دندانپزشک با متخصص قلب اطفال مشاوره داشته باشید. معمولا در این شرایط برای جلوگیری از عفونت مزمن قلب آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.

به نقل از childrens.health دررابطه‌با مراقبت از زخم نوزاد:

برای اینکه زخم نوزاد به طور کامل بهبود پیدا کند، باید به مدت ۶ هفته مراقب فشار روی زخم باشید و از زیربغل نوزاد را بلند نکنید. به هر شخصی که از نوزاد مراقبت می‌کند، آموزش دهید که چگونه این کار را به‌درستی انجام دهد.

خطرات و عوارض عمل قلب باز نوزاد

خطرات عمل قلب باز نوزاد بیشتر مربوط به دستگاه بای‌پس قلبی ریوی می‌شود. درگذشته عوارض مربوط به بای‌پس قلبی ریوی بیشتر بود. اما در چند سال گذشته ایمنی و راحتی این دستگاه افزایش پیدا کرده است. به همین دلیل خطرات جراحی تا حد زیادی کاهش پیدا کرده است.

از خطرات بای‌پس قلبی ریوی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. البته لازم به ذکر است با وجود بای‌پس قلبی ریوی مدرن، این عوارض نادر است.

• پرفیوژن ناکافی اندام‌ها و بافت‌ها: در این شرایط دستگاه به اندازه قلب نمی‌تواند خون را پمپ کند. در نتیجه جریان خون کمتر به برخی اندام‌ها می‌رسد.
• فعال‌شدن پاسخ التهابی سیستمیک: مواد شیمیایی و سلول‌های مربوط به التهاب فعال می‌شوند. به همین دلیل بعد از جراحی نوزاد کمی تورم دارد.
• آمبولی هوا (آمبولیزاسیون مغزی نگرانی اصلی بوده، اما احتمال آن کمتر از ۱٪ است.)

از مهم‌ترین خطرات این جراحی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• واکنش منفی به داروها
• خونریزی شدید حین یا بعد عمل جراحی
• مشکلات تنفسی
• آریتمی (نامنظمی ضربان قلب)
• عفونت در ناحیه جراحی شده
• لخته‌شدن خون
• ذات‌الریه
• عفونت
• حمله قلبی
• سکته

بعد از جراحی قلب باز نوزاد باید برای کاهش عوارض تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرد.

برای جراحی قلب باز نوزاد باید به کدام تیم پزشکی مراجعه کرد؟

برای بررسی نقص قلبی نوزاد باید به دکتر قلب اطفال مراجعه کنید. اگر متخصص احتمال دهد که نیاز به جراحی است، شما را به جراح قلب کودکان ارجاع داده یا پرونده پزشکی را با جراح به اشتراک می‌گذارد. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین متخصص قلب در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین یا تلفنی وجود دارد.

میزان موفقیت جراحی قلب باز نوزادان

میزان موفقیت جراحی به نوع بیماری قلبی و مهارت جراح قلب بستگی دارد. در روش‌های اصلاحی مانند اصلاح نقص دیواره بین بطنی یا نقص دیواره بین دهلیزی میزان موفقیت بسیار بالا بوده و آمار مرگ‌ومیر تقریبا صفر است.

در نقایص قلبی پیچیده‌تر مانند مشکلات کانال‌های AV، تترالوژی فالوت و جابه‌جایی عروق بزرگ، احتمال مرگ‌ومیر کمتر از ۵٪ است. پیچیده‌ترین نقایص قلبی مربوط به نقایص تک بطن است. در این بیماری‌ها یکی از دریچه‌ها یا بطن‌ها به‌خوبی رشد نکرده است. در این دسته خطر مرگ بین ۱۵ تا ۲۰٪ می‌شود.

به نقل از icloudhospital دررابطه‌با عوامل تاثیرگذار در افزایش خطر مرگ در عمل قلب باز نوزادان:

برخی متغیرها می‌توانند روی نتیجه جراحی تاثیر بگذارند. به‌عنوان‌مثال، نوزاد نارس با وزن کم هنگام تولد یا آسیب اندام‌های انتهایی مانند آسیب کبدی یا نارسایی کلیه، خطرات جراحی قلب باز را افزایش می‌دهند.

هزینه جراحی قلب باز نوزاد چقدر است؟

جراحی قلب باز جز جراحی‌های گران محسوب می‌شود. اگر تحت پوشش بیمه نباشید، هزینه عمل بیشتر هم خواهد شد. قیمت عمل قلب باز نوزاد به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. نوع نقص قلبی، پیچیدگی جراحی، مهارت و تجربه جراح و نوع بیمارستان در قیمت نهایی تاثیر دارد. اما به‌طورکلی می‌توان گفت هزینه این عمل جراحی از ۸۰٫۰۰۰٫۰۰۰ تومان شروع می‌شود.

سوالات متداول شما

اگر نوزاد شما با نقص قلبی متولد شده است و پزشک عمل قلب باز نوزاد را ضروری می‌داند، احتمالا با سوالاتی در مورد این عمل جراحی روبرو شده‌اید. به همین دلیل در ادامه تعدادی از سوالات پرتکرار شما را مطرح کرده و پاسخ آنها را ارائه داده‌ایم.

مشاوره با متخصصان
قلب و عروق
دکترِتو

شروع نوبت‌گیری

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

عمل قلب باز نوزاد، جراحی است که برای ترمیم و اصلاح نقایص قلبی در کودکان کمتر از ۶ ماه انجام می‌شود. برخی نقایص قلبی نیازی به جراحی ندارد. اما برخی دیگر حتما باید جراحی شوند. ممکن است پزشک جراحی قلب باز را به زمانی موکول کند که کودک کمی بزرگ‌تر شده است. اما در برخی مشکلات قلبی صبرکردن باعث مشکلات جدی سلامتی می‌شود.

در این عمل جراحی، روی قفسه سینه برشی ایجاد شده و جراح به قلب دسترسی پیدا می‌کند. استخوان جناغ بعد از عمل با سیم‌های فولادی به هم وصل می‌شود. در حین عمل برای پمپاژ خون و اکسیژن به اندام‌ها از دستگاه بای‌پس قلبی ریوی استفاده می‌شود. از جمله خطرات عمل قلب باز نوزادان می‌توان به واکنش منفی به دارو، خونریزی، مشکلات تنفسی و عفونت اشاره کرد.

اگر نوزاد شما دچار نقص قلبی است و باید جراحی شود، حتما برای کسب اطلاعات در مورد این جراحی و نکات مراقبتی و عوارض آن با جراح قلب کودکان مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!