ماجرای پیشنهاد مشکوک آمریکا درباره «توافق موقت» چیست؟

سایت خبری اکسیوس روز دوشنبه به نقل از ۱۰ مقام صهیونیست ، دیپلمات‌های غربی و کارشناسان آمریکایی نوشت، دولت جو بایدن ، رئیس جمهور آمریکا در هفته‌های اخیر با شرکای اروپایی و صهیونیستی‌ خود درباره پیشنهادی برای توافق موقت هسته‌ای با ایران گفت و گو کرده است.

طبق این گزارش، توافق شامل تخفیف در زمینه برخی تحریم‌ها در ازای مسدود کردن بخش‌هایی از برنامه هسته‌ای ایران می‌شود. اکسیوس نوشت، ایرانی‌ها تاکنون این ایده را رد کرده‌اند و گفته‌اند به توافقی کمتر از برجام که در سال ۱۳۹۴ امضا شد، رضایت نمی‌دهند. همچنین یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به گزارش نشریه اکسیوس گفت: قرار نیست به جزئیات مکالمات دیپلماتیک بپردازیم یا به شایعاتی که بسیاری از آنها دروغ هستند پاسخ دهیم.

سید مصطفی خوش چشم، کارشناس مسائل بین‌الملل درباره گزارش‌ها مبنی بر ارائه پیشنهاد توافق موقت از سوی دولت آمریکا به جمهوری اسلامی ایران به «راهبرد معاصر» گفت: مطرح کردن موضوع توافق موقت را نمی‌توان راهبرد جدیدی از سوی دولت کنونی آمریکا دانست، زیرا از اواسط مذاکرات یعنی نزدیک به 1.5 سال پیش توافق موقت در دستور کار دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا بوده است.

وی افزود: آمریکایی‌ها در این گونه پیشنهادات همواره تلاش کرده‌اند با استفاده از ابزار چانه زنی از غنی‌سازی 60 درصدی ایران برای امتیاز گیری به نفع خود بهره‌برداری تا در مقابل، بخش کوچکی از تحریم‌ها را به صورت موقت (و نه دائمی) لغو کنند.

کارشناس مسائل بین‌الملل عنوان کرد: نکته حائز اهمیت اینکه حتی در صورت لغو تحریم‌های هسته‌ای نیز اتفاق مثبتی برای ایران رخ نمی‌دهد، زیرا تحریم‌ها شبکه‌ای درهم پیچیده است و باید یکجا لغو شود.

خوش چشم گفت: آمریکا هیچ گاه در برداشتن تحریم‌های هسته ای صداقت نداشته و به آنچه وعده کرده، وفا نکرده است؛ به همین دلیل نمی‌توان به پیشنهاد توافق موقت اعتماد کرد. بخش بسیار کوچکی از تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای حتی بسیار کمتر از برجام مشمول این توافق می‌شود که در عمل حتی در صورت برداشته شدن تحریم‌های هسته‌ای باز هم کشور از این محل عایدی چندانی نخواهد داشت.

کارشناس مسائل بین‌الملل تأکید کرد: بایدن سعی می‌کند با اعطای امتیاز صوری بیشترین و مهمترین امتیاز را از طرف ایرانی بگیرد، طرحی که پیشنهاد سازنده‌ای در دل خود ندارد و راه به جایی نمی‌برد. آمریکایی‌ها بعد از شهریور سال گذشته دور دوم جنگ ترکیبی را با همه ابعاد به صورت پرفشار علیه جمهوری اسلامی به اجرا گذاشتند و شکست خوردند.

وی توضیح داد: رئیس جمهور آمریکا با ادامه همان راه، یعنی درخواست تقاضا برای توافق موقت بعد از شکست در ادوار مختلف جنگ ترکیبی سعی می‌کند همچنان سیاست‌گذاری شکست خورده سابق را ادامه دهد.

خوش چشم گفت: این روند نشان می‌دهد بایدن و دولت آمریکا هنوز متوجه این وضعیت نشده‌اند که سیاست‌های شکست خورده آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی ایران راه به جایی نمی‌برد، لذا برای حل چالش‌های ایجاد شده حتماً باید تجدیدنظر جدی در سیاست‌های خارجی خود نسبت به جمهوری اسلامی و مذاکرات برجام داشته باشد و متفاوت از گذشته عمل کند.

کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: آمریکایی‌ها بارها پیشنهادات مشابهی داده‌اند که به منصه ظهور نمی‌رسد و گرهی از توافقات به صورت اساسی باز نمی‌کند؛ به همین دلیل است که چالش‌های مذاکرات تاکنون به صورت اساسی حل و فصل نشده است.

وی گفت: در نوبت جدیدی که آمریکا مدعی ارائه پیشنهاد توافق موقت شده، این موضوع از سوی وزارت امور خارجه تأیید نشد، ضمن اینکه اگر چنین پیشنهادی داده شود، پرواضح است به دلیل تقاضا برای دادن مهمترین امتیازات از سوی ایران و ندادن امتیازات مساوی به ایران، پیشنهاد دولت آمریکا راه به جایی نمی‌برد.

خوش چشم تأکید کرد: تردیدی وجود ندارد آمریکا بعد از شکست در دور دوم جنگ ترکیبی دست پائین را در مقابل ایران دارد، گرچه باید توجه کرد طبق تجارب گذشته از روش بایدن در مواجهه با ایران، باید احتمال داده شود رئیس جمهور آمریکا به دور سوم جنگ ترکیبی روی می‌آورد.