برنامه «محفل» فعالیت قرآنی را از انحصار خارج کرد

خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه-سمانه نوری زاده قصری: پیوند رسانه و دین به آغاز پیدایش دین باز می‌گردد. از یکسو دین اساساً «پیامی» است که از جانب خداوند برای انسان‌ها آمده است و از سوی دیگر رسانه را وسیله‌ای می‌دانند که منتقل کننده پیام است بنابراین این دو در گذر زمان همواره در تعامل با یکدیگر بوده به طوری که رسانه‌های مختلفی در طول تاریخ در خدمت دین قرار داشته‌اند که عمدتاً شامل رسانه‌های سنتی نظیر منبر و ارتباطات میان فردی می‌شده است. علاوه بر این همواره عالمان دینی این دغدغه را داشته‌اند که چگونه می‌توانند پیام دین را بهتر به مخاطبان خود بگویند. آیات متعددی در قرآن کریم بر لزوم تبیین معارف اسلامی تاکید دارد. آیه ۱۰۴ سوره آل عمران می‌فرماید: باید از میان شما، جمعی دعوت به نیکی، و امر به معروف و نهی از منکر کنند! و آن‌ها همان رستگاران‌اند. دین مبین اسلام، آئینی «جهانی» و «جاودانه» است و آمده تا رابطه بین «خدا»، «انسان» و «جهان» را تبیین و تنظیم کند. چنین دینی برای تحقق ویژگی‌هایی که از «خاتمیت» آن برخاسته، ماهیتاً باید تبلیغی نیز باشد و از همه ظرفیت‌ها برای گسترش خود بهره ببرد تا مفاهیم و پیام‌های آسمانی آن به همه انسان‌ها برای همیشه و در همه جا برسد و اتمام حجت محقق گردد.

وی ادامه داد: ما به عنوان جامعه قرآنی مطمئن بودیم که وقتی که فعالیت‌های قرآنی و فعالین قرآنی در یک قالب صحیح، جذاب و متنوع ارائه شود بیننده خودش را دارد و جذاب خواهد بود.

ابوالقاسمی با اشاره به اصل و هدف برنامه محفل گفت: اصل و هدف برنامه معرفی نوع فعالیت‌های قرآنی و فعالان قرآنی است. خانواده‌های مذهبی می‌دانند حفظ قرآن چیست اما واقعاً جمعیت زیادی از اقشار جامعه نمی‌دانند که این نوع اتفاقات چطور رقم می‌خورد. جامعه قرآنی با هنر تلاوت آشنا بودند و خیلی از مردم ممکن است به صورت جدی تا کنون نتوانسته باشند که با توجه و دقت به تلاوت گوش کنند. الان که بازخوردهایی که در صفحه شخصی خودم در اینستاگرام دارم بازخوردهای عجیبی است. به عنوان مثال فردی بود که نوشته بود: «تا کنون در کل عمر توفیق نداشتم برای امام حسین (ع) گریه کنم اما وقتی تلاوت استاد کریم منصوری پخش شد و دو بیت برای امام حسین (ع) خوانده شد به اندازه کل سال‌هایی که گریه نکرده بودم اشک ریختم» یا وقتی کسی که نوشته بود با دین و قرآن به صورت قطعی خداحافظی کرده بودم ولی در حال حاضر سه الی چهار روزه حالم خوب است.

ابوالقاسمی با بیان اینکه مخاطب برنامه را قشر عام جامعه تشکیل می‌دهد تا خاص جامعه قرآنی گفت: این برنامه تشکیل شد تا فعالیت‌های قرآنی را از اختصاصی بودن خارج کند و امیدواریم به این هدف که فعالیت‌های قرآنی را اشاعه دهد نزدیک شده باشد.

همه اقشار جامعه نیاز به بهره‌گیری از فضای قرآنی دارند

وی ادامه داد: همیشه یکی از معترضین جداسازی شبکه‌های اختصاصی از این نوع بودم. قرآن برای همه است. شبکه تخصصی ورزش خوب است که داشته باشیم یا شبکه تخصصی سلامت خوب است داشته باشیم ولی قرآن خیر. می‌توانیم شبکه تخصصی قرآن هم داشته باشیم به شرطی که شبکه‌های دیگر از وظیفه برنامه‌سازی قرآنی خود غافل نباشند که در برنامه محفل این اتفاق افتاد در چند سال گذشته هم شبکه یک برنامه ترنم را ساخت که خیلی مورد استقبال قرار گرفت و امسال شبکه سه این کار را انجام داد. این نشان می‌دهد ورزشکار ما که مخاطب شبکه تخصصی ورزش است هم نیازمند نکات قرآنی و معنوی خواهد بود.

وجه اشتراک تمام شبکه‌های اختصاصی صداوسیما باید قرآن باشد

این استاد برجسته تلاوت قرآن اضافه کرد: کسانی که پیگیر مطالب اختصاصی سلامت، اقتصاد و یا غیر هستند نیازمند بهره بردن نکات قرآنی نیز هستند. تخصصی شدن شبکه‌ها باید نظامی داشته باشد که افراد یک سویه بار نیایند. وجه مشترک تمام شبکه‌های اختصاصی ما باید قرآن باشد. این امر به نظر می‌رسد در این برنامه تجربه شد.

داور برنامه قرآنی «محفل» در پاسخی به این پرسش که آیا از جانب جامعه قرآنی با چنین برنامه‌هایی با این سبک و سیاق مخالفت می‌شود یا نه، گفت: من مخالفت جدی ندیدم تنها واکنش‌هایی خیلی اندک را مشاهده کردم که با توضیح به آن‌ها برخی ابهامات برطرف شد. نود درصد جامعه قرآنی به عنوان کسی که تماس داشتم از پخش و برپایی چنین برنامه‌ای راضی و موافق بودند بعضی‌ها هم که مخالفت کردند بعضاً از بی اطلاعی بوده است. زمانی که موردی تک تک توضیح دادم توجیه شدند. تنها سه الی چهار مورد خوششان نیامد. به معنای واقعی کلمه منصفانه نگاه می‌کنم، چرا که من اگر به عنوان کارشناس غیر منصفانه در خصوص مسائل قرآنی صحبت کنم کسی اعتماد نخواهد کرد. بنده با بزرگان قرآنی که تماس داشتم اکثراً نظرشان جلب شده و عالی بودن برنامه را متذکر شدند.

شادی در جامعه قرآنی لحظه‌ای نیست و به صورت مداوم در زندگی آن‌ها جریان دارد

وی با بیان نقش و تأثیر چنین برنامه‌هایی در گسترش فرهنگ قرآنی گفت: شاد بودن در این برنامه شائبه‌ای را در جامعه از بین برد. ما همیشه از سمت مردم دچار این سوال بودیم که آیا جامعه قرآنی توانایی خندیدن دارد در حالی‌که یک مؤمن واقعی شادی‌اش مستدام است و لحظه‌ای نیست. چون اهل ذکر است و «الا بذکر الله تطمئن القلوب» اطمینان دارد قلبش و می‌داند معادلات جهان هستی اش چگونه رقم می‌خورد و این حتی در ظاهر زندگی هم نمود پیدا کند. این برنامه ثابت کرد که چقدر جامعه قرآنی شاد است. یک دختر قرآنی به نام «عطیه عزیزی» که حافظ قرآن است، در کنار آن نقاشی‌های بسیار شادی را نمایش می‌دهد و این امر نشان دهنده این است که قرآن در این بچه شادی ایجاد کرده است. شادی تنها قهقهه زدن نیست. شادی، همتی است که در یک نفر ایجاد می‌شود تا به جای اینکه افسرده و گوشه گیر شود یکسال قرآن را حفظ کرده و تفسیر آن را فرا می‌گیرد.

پیشنهاد داور برنامه محفل برای فصل‌های بعدی

استاد بین‌المللی قرآن با پیشنهاد بر اینکه مواردی که برای فصل‌های بعدی می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد، گفت: برای فصل‌های بعد می‌توان از هنرمندان قرآنی مثل خطاط‌ها و تذهیب کارهای قرآنی نیز بهره مند شویم. باید باور کنیم که حوزه قرآن تنها در حفظ و قرائت خلاصه نمی‌شود، بلکه حتی معرفی یک کتاب می‌تواند خیلی اثر بخش باشد. لابلای برنامه گاهی مجری جوامع خیّر را معرفی می‌کرد که می‌توان از این فرصت برای معرفی خادمان قرآنی یا کتاب‌های قرآنی بهره جست.

ابوالقاسمی با اشاره به اینکه رویکرد تهیه کننده و عوامل برنامه یک رویکرد مثبت به نظرات مردمی در راستای اعتلای قرآن است، اظهار داشت: بعد از اینکه سی قسمت برنامه پخش شد مایلیم جلسه نقد و بررسی برگزار شود و نماینده‌های رسانه‌ها و مردم و همه کسانی که ایده و نقدی دارند حضور یافته تا به یک همفکری برسیم.