به جای چک‌کردن گوشی موبایل چه کنیم؟ چطور پایبند بمانیم؟

کمتر کسی هست که روزانه چند ساعت در اینستاگرام وقت بگذراند و از این کار راضی باشد. وقتی شرکت اپل در سال ۱۹۹۲ اولین گوشی هوشمندش را روانه بازار کرد، مردم فقط ۵۰هزار دستگاه از آن را خریدند. آن زمان اکثر مردم تصور می‌کردند به این کالای تجملاتی نیازی ندارند، اما امروزه بیش از ۸میلیارد تلفن همراه هوشمند در جهان فعال است. تلفن همراه هوشمند دیگر کالای تجملاتی محسوب نمی‌شود و به بخشی از زندگی روزمره بشر تبدیل شده‌ است. به‌کمک این وسیله درآمد کسب می‌کنیم، کارهایمان را برنامه‌ ریزی می‌کنیم، سرگرم می‌شویم، اطلاعات موردنیاز خود را ذخیره می‌کنیم و البته وقتمان را هدر می‌دهیم! در این مقاله، پیشنهادهایی برای زمان آزادتان ارائه می‌دهیم که فواید بسیار بیشتری از چک‌کردن گوشی موبایل برایتان دارند. با ما همراه باشید.

چرا نباید زمان زیادی را صرف چک‌کردن گوشی کنیم؟

اگر تصور می‌کنید ساعت‌ها چرخیدن در فضای مجازی و بررسی محتواهای زرد و بی‌کیفیت ضرری برایتان ندارد، این بخش از مقاله برای شماست. در ادامه، دلایل ضرورت انجام کارهای مفید به‌جای چک‌کردن موبایل را مطرح می‌کنیم. البته توجه داشته باشید که مضرات تلفن همراه بیش از اینهاست و باید به مضرات دیگر آن هم توجه کنید.

• محتواهای فضای مجازی شما را از زندگی واقعی دور می‌کنند.
• وقتی گوشی را چک می‌کنید، ذهنتان با مطالبی درگیر می‌شود که نه به شما ربطی دارند و نه تأثیری روی زندگی‌تان می‌گذارند.
• کارهای جذاب زیادی برای انجام‌دادن وجود دارند و شما آن‌قدر زمان ندارید که هم به کارهای موردعلاقه‌تان برسید و هم روزی چند ساعت موبایلتان را چک کنید.
• وقتی زمان زیادی را برای موبایل صرف می‌کنید، اجتماع‌گریز می‌شوید، با کسی صحبت نمی‌کنید و از عزیزانتان دور خواهید شد.
• شبکه‌های اجتماعی برای کنترل ذهن دیگران برنامه‌ریزی شده‌اند. وقتی زمان زیادی را برای این شبکه‌ها صرف می‌کنید، به آنها اختیار می‌دهید که روی ذهنتان اثر بگذارند و حتی کنترلتان کنند.
• وقتی به چک‌کردن گوشی عادت دارید، مدام نگران هستید که مبادا پیام یا تماس جواب‌نداده‌ای داشته باشید. همین استرس‌های کوچک به‌مرور زمان شما را بیمار می‌کنند.
• چک‌کردن گوشی موبایل سبک زندگی کم‌تحرک را رواج می‌دهد و نتیجه این سبک زندگی بیماری‌هایی مثل چاقی، دیابت، مشکلات قلبی و فشار خون است.
• چک‌کردن گوشی موبایل قبل از خواب، مراحل خواب شما را مختل می‌کند و اجازه نمی‌دهد مغزتان بازیابی شود.

به‌جای چک‌کردن گوشی موبایل چه کنیم؟

۱. زمان گذراندن با عزیزان

• به دیدار خانواده یا دوستانتان بروید.
• همراه عزیزانتان غذا درست کنید.
• با هم به گردش بروید.
• با اعضای خانواده یا دوستانتان بازی‌های گروهی و بردگیم انجام بدهید.
• با یکدیگر آلبوم عکس‌های خانوادگی را تماشا کنید.
• یکی از مهارت‌های خود را به عزیزانتان بیاموزید.
• به محیط‌های مختلفی چون کتابخانه، گالری هنری یا نمایشگاه بروید و دوست‌های جدید پیدا کنید.
• برنامه‌ریزی برای مهمانی را شروع کنید و در زمان مناسب، عزیزانتان را دعوت کنید.
• با بچه‌ها بازی کنید.

۲. تحرک و ورزش

• به بوستان نزدیک خانه‌تان بروید، بدوید یا پیاده‌ روی کنید.
• به استخر بروید و شنا کنید.
• در باشگاه ثبت‌نام کنید.
• یوگا کنید.
• دوچرخه سواری یا اسکیت‌سواری کنید.
• بولینگ، بیلیارد، تنیس و گلف هم ورزش‌های سرگرم‌کننده‌ای هستند.
• اگر حیوان خانگی دارید، به همراه دوست کوچکتان برای پیاده‌روی یا دویدن بروید.

۳. انجام کارهای خلاقانه

• نقاشی بکشید.
• ساز بزنید.
• به‌کمک آموزش‌های آنلاین، چیزی درست کنید.
• اوریگامی انجام دهید.
• مقداری گل رس بخرید و سفالگری را امتحان کنید.
• یک دفترچه یادداشت بخرید و خاطره نویسی روزانه را شروع کنید.
• با عکس‌هایتان کلاژ درست کنید.
• وبلاگ نویسی را شروع کنید.
• روی چمن‌ها دراز بکشید و به شکل ابرها نگاه کنید.
• برای هرکسی که می‌خواهید نامه‌ای بنویسید و حرف‌هایی را در نامه به او بگویید که می‌خواهید. بعدا درباره اینکه نامه را به دست مخاطبتان برسانید یا نه، تصمیم بگیرید.

۴. بیرون رفتن از خانه

به‌جای چک‌کردن گوشی موبایل، می‌توانید از این مکان‌ها بازدید کنید:

• کتابخانه؛
• گالری هنری؛
• مرکز ماساژ یا جکوزی؛
• بازار؛
• کافه؛
• موزه؛
• باغ‌وحش یا مراکز نگهداری از حیوانات.

بعضی از افراد هم به‌جای چک‌کردن گوشی موبایل، این کارها را انجام می‌دهند:

• نشستن روی یک نیمکت در پارک و تماشای جریان زندگی؛
• برنامه‌ریزی برای مسافرتی کوتاه‌مدت در اطراف شهر؛
• بازی با بچه‌ها؛
• داستان‌گویی، داستان‌نویسی یا داستان‌خوانی؛
• کاشت درخت یا گل؛
• انجام کارهای داوطلبانه و کمک‌کردن به دیگران؛
• خریدن یا درست‌کردن خوراکی‌های موردعلاقه و خوردن آنها؛
• انجام انواع بازی فکری برای درگیرکردن ذهن به‌شیوه درست و پیشگیری از آلزایمر و سایر بیماری‌های ذهنی در سنین بالاتر.

۵. بازیابی آرامش

• دوش بگیرید.
• کمی بخوابید.
• کارهایی برای مراقبت از پوست انجام بدهید.
• پاهایتان را ماساژ بدهید.
• میوه‌های مختلف بخورید و ویتامین‌درمانی کنید. حتی می‌توانید برای خودتان سالاد میوه درست کنید.
• جایی که دوست دارید، دراز بکشید و کتاب محبوبتان را بخوانید.
• مدیتیشن کنید.
• تمرین‌های ذهن آگاهی را انجام بدهید.
• در محیط شمع و عود روشن کنید و از بوی خوب لذت ببرید. حتی می‌توانید ساخت شمع در خانه را امتحان کنید.
• فهرستی از نگرانی‌هایتان بنویسید و راه‌های غلبه بر آنها را پیدا کنید.
• به طبیعت بروید.
• شب زود بخوابید. (در مقاله بهترین زمان خوابیدن درباره اهمیت خواب بیشتر صحبت می‌کنیم.)
• رؤیاهایتان را بنویسید و آنها را تجسم کنید. تصویرسازی ذهنی، حالتان را خوب می‌کند.
• وسایلی را که نمی‌خواهید و هنوز کاربردی هستند، به افراد نیازمند بدهید.
• کمی با کودک درون خود زمان بگذرانید؛ کارهایی را انجام بدهید که در کودکی از آنها لذت می‌بردید، مثلا انیمیشن موردعلاقه‌تان را تماشا کنید.

۶. انجام کارهای عقب‌افتاده

احتمالا شما هم مانند هرکس دیگری یک سری کارهای عقب‌مانده‌ دارید که دنبال زمانی برای انجام آنها می‌گردید. چرا همین الان موبایلتان را زمین نمی‌گذارید و به این کارها رسیدگی نمی‌کنید؟ اگر یادتان نیست چه کاری داشتید، ما برای این هم چند پیشنهاد داریم!

• ماشینتان را به کارواش ببرید.
• کمد لباس‌هایتان را مرتب کنید.
• خانه را نظافت کنید.
• چیزی یاد بگیرید.
• کارهایی را بنویسید که باید انجام بدهید و برای انجام آنها برنامه‌ریزی کنید.

۷. هیچ کاری نکردن

انسان‌های نسل امروز تصور می‌کنند همیشه باید کاری برای انجام‌دادن داشته باشند و درگیر باشند. وقتی یک جا می‌نشینند و کاری انجام نمی‌دهند،‌ تصور می‌کنند یک جای کار می‌لنگد یا وقتی تنها می‌شوند، مدام دنبال یک سرگرمی می‌گردند و آخر سر هم به چک‌کردن گوشی موبایل پناه می‌برند.

تابه‌حال هیچ کاری نکردن را امتحان کرده‌اید؟ فقط یک‌ جا بنشینید و اجازه بدهید هر اتفاقی که می‌خواهد بیفتد. بگذارید فکرها از ذهنتان عبور کنند، احساسات‌تان را تماشا کنید و به محیط اطرافتان دقت کنید. اگر تصور می‌کنید این کار بیهوده است، احتمالا تحت‌تأثیر بازی‌های رسانه‌ای قرار گرفته‌اید و فکر می‌کنید انسان فقط زمانی مفید است که مشغول انجام کاری باشد. هیچ کاری نکردن ذهنتان را آرام می‌کند و به شما کمک خواهد کرد که همدلانه‌تر رفتار کنید و سازنده‌ باشید.

چطور این راهکارها را اجرا کنیم؟

احتمالا شما هم بارها و بارها برنامه‌ریزی کرد‌ه‌اید که به‌جای چک‌کردن گوشی موبایل، کارهای دیگری انجام بدهید. مثلا تصمیم گرفته‌اید ۱ ساعت قبل از خواب، موبایلتان را کنار بگذارید و کتاب بخوانید، اما ۱ هفته بعد متوجه می‌شوید دیگر کتاب نمی‌خوانید و به عادت بد سابقتان برگشته‌اید. در این مقاله قرار نیست بگوییم چرا این اتفاق می‌افتد و علت‌های روان‌شناختی آن چیست، بلکه می‌خواهیم راهکارهایی برای تغییر عادت بد چک‌کردن گوشی موبایل ارائه بدهیم. این راهکارها عبارت‌اند از:

• موبایل را جایی خارج از میدان دیدتان قرار بدهید و خودتان را ملزم کنید که به سراغش نروید. این کار را با یک ربع شروع کنید و کم‌کم زمانش را افزایش دهید.
• از زنگ هشدار گوشی موبایلتان استفاده نکنید. یک ساعت زنگ‌دار بخرید و صبح‌ها با صدای آن بیدار شوید.
• برای خودتان محدودیت زمانی تعیین کنید. مثلا خودتان را مجبور کنید در هر ساعت، فقط ۱۰ دقیقه موبایل دست بگیرید. به قانون‌هایی که برای خودتان تعیین می‌کنید، متعهد بمانید.
• از نرم‌افزارهای ققل گوشی استفاده کنید. با نصب این نرم‌افزارها و واردکردن زمان مدنظر، تا وقتی شمارش معکوس زمان برنامه تمام نشده باشد، اجازه دسترسی به اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی را نخواهید داشت. بعضی از آنها حتی دسترسی کلی به گوشی را محدود می‌کنند!
• بخش‌هایی از خانه را محدوده «تکنولوژی ممنوع» کنید، مثلا اتاق خواب یا میز غذاخوری را. در این مناطق هیچ‌کدام از اعضای خانواده نمی‌توانند با موبایل، تبلت یا هر ابزار دیجیتالی دیگری حاضر شوند.
• نرم‌افزارهایی غیرضروری را که زمان زیادی از شما می‌گیرند، حذف کنید. بسیاری از ما با بخش اکسپلور اینستاگرام مشکل داریم؛ آیا حذف اینستاگرام از روی موبایل تغییر خاصی در زندگی‌تان ایجاد می‌کند؟ (بیایید اعتراف کنیم که پاسخ اکثر ما به این سؤال منفی است.)
• اگر می‌توانید از یک گوشی دکمه‌ای به‌جای تلفن‌های همراه هوشمند استفاده کنید یا حداقل وقتی با موبایلتان کار ندارید،‌ آن را خاموش کنید.

کلام آخر؛ هر روز یک گام رو به جلو بردارید

طبق تحقیقی که در دانشگاه کالیفرنیا انجام شده است، وقتی حواستان پرت می‌شود، تقریبا ۲۳ دقیقه طول می‌کشد تا از نو روی موضوع مدنظرتان تمرکز کنید و گوشی موبایل هم دقیقا یک عامل حواس‌پرتی است! آیا تاکنون به پدر و مادرها یا پدربزرگ و مادربزرگ‌ها دقت کرده‌اید؟ آنها شاید هر ۲ یا ۳ روز یک بار موبایل‌هایشان را چک کنند و حتی در بسیاری از موارد، یادشان می‌رود آن را با خود بیرون ببرند. پس زندگی بدون گوشی موبایل آن‌قدرها هم غیرممکن نیست!

بر اساس آمار، مردم به‌طور متوسط روزانه ۳۳۴ بار صفحه موبایلشان را چک می‌کنند؛ بعضی از این دفعات فقط ساعت یا اعلان‌ها را نگاه می‌کنند و بعضی دفعات هم وارسی کلی انجام می‌دهند. منظور ما در این مقاله این نبود که این ۳۳۴ بار را یک‌باره به صفر برسانید. کارهایی را که در این مقاله به شما آموزش دادیم، کم‌کم جایگزین چک‌کردن گوشی موبایل کنید و سعی کنید هر روز حتی شده ۱ دقیقه کمتر آن را چک کنید. اثر این مقاومت و جایگزینی عادت خوب با عادت مخرب را چند ماه بعد در زندگی‌تان می‌بینید و از خودتان بابت این تصمیم سپاسگزار خواهید بود.