بی‌نظمی در مسیر ترانزیت آستارا/ تداوم صف کامیون‌های میوه و سبزیجات در مرز شمالی

به گزارش تجارت‌نیوز، علی حسینی، رئیس کمیسیون حمل و نقل و لجستیک اتاق بازرگانی ایران، از بی‌انضباطی حاکم بر مرز آستارا می‌گوید و آن را باورنکردنی توصیف می‌کند و می‌افزاید مقادیر زیادی سبزیجات و تره‌بار به دلیل معطلی برآمده از بی‌نظمی‌ها فاسد و موجب خسران صاحب بار می‌شود. به گفته حسینی آنچه می‌تواند شرایط کنونی مرز آستارا را تغییر دهد و بهبود بخشد، برقراری یک نظام لجستیک در قالب یک شرکت است.

تجارت‌نیوز برای بررسی جزئیات این موضوع و آنچه اسباب این شرایط را فراهم آورده با یکی از ساکنان آستارا که در زمینه صادرات کالاهای یخچالی فعالیت دارد گفتگو کرد. او در توصیف اوضاع کنونی تجارت کالا از مرز یادشده گفت: مقصد کالاهایی که از بندر آستارا بارگیری می‌شود روسیه و جمهوری آذربایجان است.

وی افزود: زمانی که تعادل بین تقاضای ماشین حمل بار با شمار ماشین‌های موجود بر هم می‌خورد، بی‌نظمی به وجود می‌آید. این اتفاق هنگامی رخ می‌دهد که انواع و وزن باری که از نقاط مختلف کشور به آستارا می‌آید تا به مقاصد یادشده برود، بیشتر از ظرفیت باربری منطقه می‌شود تا جایی که برخی ایرانی‌هایی که سال‌هاست در این زمینه در آستارا فعالیت دارند از ماشین‌داران روس می‌خواهند برای انتقال بار به آستارا بیایند و آنها هم به دلیل اعتبار طرف ایرانی قبول می‌کنند.

او در ادامه از شرایط اسف‌باری گفت که در روزهای پیش از عید نوروز 1402 و حتی در روزهای تعطیل عید در مرز آستارا برای صاحبان بار ایرانی به وجود آمده بود و توضیح داد: صف‌های بسیار طولانی از ماشین‌های حاوی بار صادراتی تشکیل شده بودند و این ماشین‌ها برای اینکه بتوانند از محل بارگیری در داخل شهر به کمرگ برسند و روال امور گمرکی را پشت سر بگذارند، بیش از یک هفته معطل می‌شدند. وضعیت به قدری بد شده بود که وزیر راه هم برای بررسی امور به آستارا آمد. اما در روز حضور وزیر اوضاع به ظاهر مرتب بود و حتی یک ماشین باری هم در خیابان‌های شهر پیدا نمی‌شد و خبری از آشفته بازاری که وزیر به دلیل آن به آستارا آمد، نبود. معلوم نیست آن همه ماشین باری را در مدت زمان حضور وزیر چطور و کجا پنهان کرده بودند؟ به هر حال پس از بازگشت وزیر راه همان آشفته بازار از سر گرفته شد.

این شهروند آستارایی اضافه کرد: برخی هم از مرز آستارا ناامید می‌شدند و به مرز بیله‌سوار در استان اردبیل می‌رفتند؛ با اینکه جاده بیله‌سوار سربالایی و حمل بار در آنها سخت است؛ اما برخی از اقلام مانند بادمجان و سیر را نمی‌شود حتی در یخچال به مدت زیاد نگه داشت خراب می‌شود و تاجر ضرر می‌کند.

منافع بسیاری در آشفته ماندن مرز آستارا است

او در پاسخ به این پرسش که چرا برای ساماندهی این اوضاع یک شرکت حمل و نقل در آستارا فعال نمی‌شود، گفت: این هرج و مرج برآمده از کمبود عرضه ماشین باری نسبت به تقاضا به سود افرادی تمام می‌شود که پول بیشتری از صاحب بار برای بارگیری به مقصد صادراتی می‌گیرند. اکنون کرایه انتقال بار از آستارا به مسکو 260 هزار روبل است، اما به دلیل این شرایط آشفته اغلب کرایه بیشتری از صاحب ایرانی بار گرفته می‌شود.

وی افزود: موضوع راه‌اندازی یک شرکت برای سامان‌دهی اوضاع گاه و بیگاه مطرح می‌شود و ایده خوبی است و حتما اوضاع را بهتر می‌کند اما در حال حاضر عده ای که تعدادشان هم کم نیست دارند از این هرج ومرج موجود کسب سود می‌کنند و رقمی بیشتر از رقم واقعی و تعریف شده از صاحب بار برای انتقال توسط صاحب ماشین باربری روسی یا آذربایجانی به جیب می‌زنند یا بار را از مجاری غیررسمی و غیرقانونی رد می‌کنند و پول بیشتری می گیرند؛ صاحب بار هم برای اینکه بارش معطل و خراب نشود با رضایت این هزینه مضاعف را می‌دهد. اگر چنین شرکتی راه بیفتد بازار آنها کساد می‌شود؛ در نتیجه تلاش خود را برای ایجاد مانع بر سر راه شکل‌گیری آن می‌کنند.

این فعال صادراتی ادامه داد: یک بار در حوالی شهر آستارا پارکینگی برای استقرار ماشین‌های باربر روسی که منتظر بارگیری هستند برقرار شد تا دیگر در حوالی محل بارگیری و داخل شهر معطل نمانند اما چون برای هر روز توقف ماشین در پارکینگ 200 تا 300 هزار تومان از رانندگان روس مطالبه کردند، از این پارکینگ هم استقبال نشد و بی‌نظمی که شرح آن رفت حتی در همین اندازه هم سر و سامان نگرفت.

عملکرد گمرک ضعیف است

او در ادامه ضعف تجهیزات گمرک آستارا را دیگر عامل آشفته بازار صادراتی در مرز این شهر معرفی کرد و توضیح داد: موضوع دیگر که سبب معطل شدن بار در مرز آستارا می شود کافی نبودن تجهیزات گمرک ایران است. به طور مثال عرض پل مرزی آستارا و آذربایجان به شش متر هم نمی‌رسد و امکان عبور همزمان دو ماشین از آن وجود ندارد. چنین موضوعی به کندی جریان مبادله کالا می انجامد. حتی بارها کمبود تجهیزات آسیب‌های جانی و مالی دربر داشته است. در نتیجه به طور کلی عملکرد گمرک آستارا هم در شکل گیری این هرج و مرج بی‌تاثیر نیست.

وی افزود: مشکل دیگر این است که سیستم گمرک آستارا EPL است که از وقتی فیلتر شده دیگر به کل تعطیل است و جریان کار را کند می‌کند. در کنار این عملکرد سیستم گمرک کشور آذربایجان هم مطلوب نیست و گاه آنها هم ماشین‌های باربر حاوی کالاهای ایرانی را معطل می‌کنند.

آنچه از زبان این شهروند آستارایی و رئیس کمیسیون حمل و نقل و لجستیک اتاق ایران مطرح شده تردیدی برای لزوم تغییر اوضاع در مرز آستارا باقی نمی‌گذارد، اما همان طور که اشاره شد تلاش سودبران از آشفته بازار کنونی برای آگاه نشدن مسئولان امر از مشکلات موجود موفق بوده است، اتفاقی که تداوم شرایط کنونی را رقم می‌زند.

برای مطالعه بیشتر خبر تداوم صف طولانی کامیون‌ها در پایانه مرزی آستارا تا اسفندماه را بخوانید.