اقتصاد ایران هنوز چه چیزی را از دست نداده است؟
رکنا، حال اقتصاد ایران خوب نیست. این را همه می دانند. از مسئول تا مردم تا مسئولان دولت های این سو و آن سو از حال نامساعد اقتصاد ایران با خبر هستند. ولی این اقتصاد غیر قابل بازگشت به شرایط مناسب است؟ در این گزارش سعی شده است به این سوال پاسخ داده شود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، حال اقتصاد ایران خوب نیست. این را همه می دانند. از مسئول تا مردم تا مسئولان دولت های این سو و آن سو از حال نامساعد اقتصاد ایران با خبر هستند. اقتصاد ایران در چند دهه گذشته، کمتر از تعداد انگشتان یک دست، سالهای کم تورم داشته است. این یعنی هر سال با افزایش تورم، بر تعداد ساکنان ایران که، از کیفیت زندگی آنها کاسته شده است افزوده شده است. چندین نسل در ایران به دلیل گرفتاری با تورم و اقتصاد بی ثبات، ضربههای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و روحی و روانی را متحمل شدهاند و همچنان نیز به این جمعیت افزوده می شود.
بی ثباتی اقتصادی در ایران یکی از علل شکل گیری موج های کوچک و بزرگ مهاجرت از کشور بوده است. هرایرانی که از کشور خارج شده است یعنی یک فرد از افرادی که میتوانست با توان فکری و مالی خود به توسعه کشور بیافزاید از ایران رفته و دارایی های فکری و مالی خود را به کشوری دیگر منتقل کرده است.
جوانان چند نسل در گرداب تورم و اقتصاد ناآرام و محصور در حلقه های کوچک و بزرگ اقتصادی انحصاری، از ابتداییترین فرصتهای شغلی و زندگی حتی معمولی جا ماندند.
این دور ماندن از زندگی معمولی حتی در حد، فکر کردن به ازدواج و فرزندآوری بوده است، که ضربه آن را اکنون در شرایط جمعیت کشور که در آستانه پیری قرار گرفته است ،شاهد هستیم. وقتی جوان نتواند شغل مورد نظر خود را بیابد، نتواند به دلیل ناتوانی مالی در تامین مسکن و خودرو و ... ازدواج کند، جامعه درگیر آسیب های دیگری می شود که از فروپاشی اخلاقی تا زیاد شدن تعداد مبتلایان به اختلالات روانی را در بر میگیرد.
در حقیقت، مدیریت اقتصاد ایران در چند دهه، ریشه همه مشکلات اقتصادی، فرهنگی،اجتماعی، آمار مهاجرت،اعتراضات اجتماعی و صنفی، ... بوده است.این مدیریت با تمام زخمهایی که به جامعه ایران و خاک ایران زده است، اثر موثری برای ایرانیان و این کشور هم نداشته است. تا جایی که اکنون، ایران در لیست کشورهای دارای ابر تورم، در رده های نخستین قرار دارد.
اقتصاد ایران چه چیزی را از دست نداده است
سوالی که اکنون بعد از 40، 50 سال با این نوع مدیریت اقتصادی شاید مطرح باشد این است که اقتصاد ایران هنوز چه چیزی را از دست نداده است؟
پاسخ این سوال را می توان در فضای یک خبر خوب و یک خبر بد داد. خبر بد این است که اگر روند مدیریت اقتصاد کشور و فضای روابط دیپلماتیک ایران با جهان به همین شکل که اکنون است، ادامه یابد به زودی هر آنچه باقی مانده است، هم از دست می رود.
ایران نیازمند مدیر جسور و دلسوز است
خبر خوب این است که با کمی درایت،جسارت،آگاهی و البته دغدغه و دلسوزی، اقتصاد ایران میتواند در زمان کوتاهی احیا شود و با نجات اقتصاد، شرایط اجتماعی و فرهنگی و آرامش اجتماعی به ایران باز گردد.
این درایت،جسارت، آگاهی و دغدغه چگونه باید باشد؟ اینگونه می شود توضیح داد که هرچند با توجه به برآورد ها، اقتصاد ایران در شرایط نامطلوب قرار دارد اما این شرایط با آگاهی تخصصی از تحولات اقتصاد روز جهان و تغییرات در این عرصه و همچنین وجود پتانسیل های کشور میتواند مسیر بهتری را طی کند و به سمت اقتصاد با ثبات برود.
سرمایه ارزشمند ایران ،منابع طبیعی غنی و جمیعت جوان و میانسال متخصص
ایران هنوز هم دارای منابع طبیعی غنی، جمعیت جوان ومیانسال متخصص دارد. ایران هنوز دارای صنایعی است که اگر با مدیریت اشتباه انرژی و اقتصاد ویران نشوند می توانند به اقتصاد در وضعیت بحران کمک کنند.
ایران اگر در روابط خارجه خود تغییر ایجاد کند ،قادر خواهد بود بازارهای بین المللی را برای رشد و توسعه، اهرم قرار دهد.
درست است که اقتصاد ایران همچنان متکی به اقتصاد نفتی است اما حتی اگر ایران نفت هم نداشت، منابع ارزشمند دیگر و بیشماری دارد که برای چرخیدن مفید چرخ اقتصاد کشور حتی بیشتر از منابع نفتی درآمد زا هستند.
ایران می تواند یک کشور چند منظوره در اقتصاد باشد
اگر ایران کلا منابع نفتی نداشته باشد، با توجه به منابع طبیعی و پتانسیلهای مختلفی که دارد، می تواند به عنوان یک کشور چندمنظوره و متنوع درآمدزایی کند.
به عنوان مثال، صنایع دستی ایران با تنوع و زیبایی های خاص خود، می تواند به عنوان یک صادرکننده برجسته در جهان شناخته شود.
همچنین، با استفاده از منابع طبیعی، مانند آب، باد و خورشید، ایران می تواند به عنوان یک تولید کننده انرژی سبز و تجدیدپذیر در جهان شناخته شود.ایران با داشتن بیش از ۳۰۰ روزآفتابی در سال، فقط پتانسیل تولید انرژی خورشیدی حدود ۲۰۰۰۰مگاوات دارد.استان های فارس،کرمان،یزد،خراسانرضوی، سیستان و بلوچستان،هرمزگان و قزوین بیشترین پتانسیل تولید انرژیخورشیدی را دارند و میتوانند منبع درآمد بزرگ برای ایران باشند.
همچنین، با استفاده از پتانسیل های گردشگری ، ایران می تواند به عنوان یک مقصد گردشگری برجسته در جهان شناخته شود.
به طور کلی، با استفاده از پتانسیل های مختلفی که دارد، ایران می تواند به عنوان یک کشور چندمنظوره و متنوع درآمدزایی کند.
کمک گرفتن از جوانان و میانسال های با تخصص و توانا بدون سنگاندازی
برای اقتصاد ورشکسته ایران، جوانان و افراد میانسال متخصص و با سواد در ایران میتوانند به عنوان کارآفرینان و کارکنان در صنایع مختلف فعالیت کنند.
برای این منظور، دولت باید با ارائه تسهیلات مالی و فنی، ایجاد زمینه های مناسب برای رشد و توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط را فراهم کند.
همچنین، باید از طریق آموزش و پرورش، مهارت های لازم برای فعالیت در صنایع مختلف را به جوانان و افراد میانسال آموزش داد.
در این راستا، دولت می تواند با ایجاد برنامه های آموزشی و حمایت از دوره های آموزشی و حرفه ای، برای تقویت مهارت های کارآفرینان و کارکنان، بهبود شرایط اقتصادی کشور را بهبود بخشد.
خبرنگار : آزاده مختاری