نهجالبلاغه بر قاعده طلایی ادیان افزوده است/ این کتاب ظرفیت تحول علوم انسانی را دارد
وجوه مشترک نهجالبلاغه با قرآن، لله بودن همه اعمال در مکتب علوی و ارزش افزودههای میراث امیرالمومنین(ع) بر قاعده طلایی ادیان از مباحث مطرح در نشست «تحلیل و بررسی آموزههای جهانی نهجالبلاغه» در سیامین نمایشگاه بینالمللی قرآن بود.
به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، نشست علمی «تحلیل و بررسی آموزه های جهانی نهج البلاغه» پنجشنبه شب، ۲۴ فروردین ماه در بخش بین المللی سیامین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم برگزار شد.
بنابر این گزارش، «مجید معارف» در این نشست با بیان اینکه با اشاره به وجوه اشتراک قرآن و نهج البلاغه، اظهار کرد: فهم فقهیات نهج البلاغه سخت است اما فهم مطالب اخلاقی، تاریخی، سیاسی، حقوقی، عدالت اجتماعی آسان و این کتاب ارزشمند غنی از حکمت های علوی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه این آموزه ها می تواند نهج البلاغه را جهانی کند، گفت: چنان که قرآن کتابی جهانی است و برای هدایت عالمیان نازل شده است.
دکتر معارف با بیان اینکه نهج البلاغه در قلمروی محتوایی مفصل سخن دارد، تأکید کرد: از دیگر وجوه قرآن و نهج البلاغه مخاطبان این دو کتاب شریف هستند، همان طور که انسان به ماهو انسان فارغ از ملیت، نژاد و ... مخاطب قرآن است نهج البلاغه هم چنین مخاطبانی دارد و انسان به ماهو انسان می تواند از آن درس بگیرد.
وی اضافه کرد: همان طور که انسان ها در قرآن بهکرات با تعابیر «یابنی آدم» و «یاایهّا الانسان» مخاطب قرار می گیرند، امیرالمومنین علی(ع) نیز با همین تعابیر انسان ها را مخاطب قرار می دهند چنان که در خطبه مالک می فرمایند: بدان در جامعه با دو گروه روبرو هستی افرادی که یا برادران دینی تو هستند یا نظیر تو در آفرینش؛ این تأکید حضرت(ع) یعنی مخاطب تو فقط مومنان نیستند بلکه انسان ها هستند و باید به همه آنها توجه کنی.
عضو هیئت علمی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران در ادامه ابراز کرد: در ادبیات نهج البلاغه نیز تعبیر «یابنی آدم» و «یاایهّا الانسان» به کرات وجود دارد.
وی اضافه کرد: سید رضی می گوید از شگفتی های کلام امیرالمومنین علی(ع) ذوابعاد بودن است که این از وجوه شگفت شخصیتی حضرت(ع) ریشه می گیرد.
در ادامه این نشست، «محمود واعظی» با بیان اینکه درج روز ملی بزرگداشت نهج البلاغه در تقویم رسمی کشور به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است، اظهار کرد: آنها که خود را در معرض ترویج معارف نهج البلاغه قرار می دهند، خود بهره مند می شوند.
رئیس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران با طرح این پرسش که آیا قاعده طلایی ادیان در نهج البلاغه مطرح شده است یا نه؟، گفت: قرآن، اسلام را دین مطلوب و مدنظر خدای متعال معرفی می کند. اساساً همه ادیان اعم از الهی و بشری، دنبال سعادت آدمی هستند.
واعظی با بیان اینکه همه ادیان در پی تأمین آرامش و کمال برای انسان هستند، تصریح کرد: در یک نگاه عام به ادیان به این اشتراکات در آنها می رسیم، و در همه آنها یک جمله مشترک است: هر چه برای خود می پسندی برای دیگران هم بپسند و آنچه را برای خود نمی پسندی برای دیگران مپسند.
وی با بیان اینکه قرآن و روایات اسلامی هم در این موارد فراوان نکته دارند، تأکید کرد: باید ببینیم نهج البلاغه چطور این قاعده طلایی را مطرح کرده است، حضرت امیر(ع) در نامه ۳۱ نهج البلاغه می فرمایند: خودت را میزان قرار بده و هر چه را برای خودت می پسندی برای دیگران هم بپسند و آنچه را که برای دیگران نمی پسندی برای دیگران هم مپسند!
وی با در شرح این مهم که آیا ارزش افزوده ای در نهج البلاغه در این باره هست یا نه؟، ابراز کرد: بله ارزش افزوده اسلام و نهج البلاغه ارزش آگاهی محوری به معنای فعل آگاهانه و بصیرت مدار است، یعنی اگر با دانش کاری را انجام دهیم ارزش کار فرق خواهد کرد.
واعظی اضافه کرد: دومین ارزش افزوده اسلام و نهج البلاغه در این باره، تعلق داشتن برای خدا است افضل الاعمال، خالص ترین و پنهان ترین آنها است چنان که امیرالمومنین امام علی(ع) در نیمه شب و پنهانی به کمک محرومان می رفتند.
رئیس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران با بیان اینکه در مکتب علوی همه اعمال لله است، تصریح کرد: ایثار و ازخود گذشتگی، دیگر وجه مکتب علوی است، لذا حضرت امیر(ع) در نامه ۴۵ می فرمایند: هیهات من علی بخواهم غذای خو را انتخاب کنم!
«علی عسکری» نیز در ادامه این نشست با بیان اینکه نهج البلاغه متنی انسانی است که همه بشریت فارغ از دین و نژاد و ملیت را مخاطب قرار می دهد، افزود: جرج جرداق می گوید از زمانی که با علی(ع) آشنا شدم، تصمیم گرفتم درباره هیچ شخصیت دیگری ننویسم.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تصریح کرد: متن نهج البلاغه مبتنی بر فطرت است، اگر آن را به زبان روز عرضه نکنیم در حق نهج البلاغه ظلم کرده ایم.
وی با بیان اینکه دردها و رنج های امروز بشر بیشتر جنبه اخلاقی، معرفتی، و معناگرایانه دارد، تأکید کرد: آشنایی با نهج البلاغه زندگی را معنادار می کند. باید نهج البلاغه را به دنیای امروز معرفی و زمینه آشنایی بشریت با آن را فراهم و از این طریق فرصت خروج انسان از بحران معرفتی را فراهم کنیم.
عسکری با بیان اینکه نهج البلاغه ظرفیت تحول علوم انسانی را دارد، گفت: نباید از این تراث ارزشمند به سهولت بگذریم امید است بتوانیم بشر را با مفاهیم نهج البلاغه آشنا کنیم.