تحصیل 349 دانش آموز مبتلا به اوتیسم در مدارس عادی

«حمید طریفی حسینی» رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور در مورد امکان تحصیل دانش آموزان دارای اختلال اوتیسم در مدارس عادی توضیح داد: به طور کلی دو گروه دانش آموز از نظر توانایی ذهنی تحت پوشش آموزش و پرورش استثنایی هستند؛ یک دسته دانش آموزان استثنایی با هوش عادی و گروهی با کم توانایی ذهنی. دانش آموزان اوتیسم نیز به دو گروه کلی تقسیم می‌شوند؛ گروهی از آن‌ها دانش آموزان اوتیسم با عملکرد بالا هستند یعنی بهره هوشی عادی دارند، ولی در طیف مبتلایان به اوتیسم قرار می‌گیرند و دارای اختلالاتی دیگر مانند عدم انعطاف‌پذیری و ناتوانی در مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی و... هستند.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی تصریح کرد: این افراد توانایی رفتن به مدرسه عادی را دارند و اگر از نظر رفتاری و هیجانی مشکلات شدیدی نداشته باشند و فقط دارای اختلالات ارتباطی و رفتاری، اما با میزان هوش عادی باشند، می‌توانند در مدارس عادی تحصیل کنند. برنامه درسی این افراد هم مانند برنامه دانش آموزان عادی است و تفاوتی با سایر دانش آموزان ندارند و بعضا حتی حافظه این دانش آموزان اوتیسم قوی هم هست و در برخی دروس از سایرین بهتر عمل می‌کنند. ضمن اینکه بهره هوشی آن‌ها نیز مشکل ندارد و فقط یکی دو مورد از فرایند‌های شناختی آن‌ها دارای اختلالاتی است که خوشبختانه محدودیتی برای حضور در مدرسه برای آن‌ها ایجاد نمی‌کند.

طریفی در ادامه با اشاره به اینکه تعداد قابل توجهی از دانش آموزان مبتلا به اوتیسم در مدارس عادی در کل کشور تحصیل می‌کنند، افزود: طبق آخرین آماری که داریم حدود سه هزار و ۴۶۷ نفر از دانش آموز استثنایی در کشور داریم که از این تعداد ۳۴۹ نفر آن‌ها به دلیل داشتن عملکرد بالا امکان تحصیل در مدارس عادی را دارند و در مقطع پیش دبستانی تا متوسطه دوم مشغول به تحصیل هستند.

معاون وزیر آموزش و پرورش در خصوص دسته دیگری از دانش آموزان اوتیسم که دارای کم توانایی ذهنی هم هستند، عنوان کرد: این دانش آموزان هم به لحاظ مهارت‌های اجتماعی، ارتباطی و کلامی مشکل دارند هم از نظر توانایی ذهنی در دسته بچه‌های کم توان ذهنی قرار می‌گیرند. این دانش آموزان در مدارس استثنایی و در کنار دانش آموزان کم توان ذهنی درس می‌خوانند و برنامه درسی آن‌ها مختص به خودشان است. این بچه‌ها وقتی دوره ابتدایی را پشت سر گذاشتند، وارد دوران پیش حرفه‌ای می‌شوند و وقتی به متوسطه دوم می‌رسند، ۳۶ رشته کاردانشی برای این گروه کم توان ذهنی طراحی کرده‌ایم که می‌توانند در این زمینه ادامه تحصیل بدهند و دیپلم بگیرند.

طریفی حسینی با تاکید بر اینکه محدودیتی برای تحصیل هیچکدام از دانش آموزان مبتلا به اوتیسم وجود ندارد، اظهار کرد: اوتیسم یک طیف است و خیلی از افرادی که عادی زندگی می‌کنند و ممکن است خودشان هم اطلاع نداشته باشند در یک آزمون تخصصی ممکن است بفهمیم که در دسته خفیف اوتیسم قرار بگیرند. اگر این بررسی دقیق انجام نشود، نمی‌تواند در مورد تعداد و نوع آن صحبت کرد. بر اساس ارزیابی‌هایی که در سنجش بدو ورود به دست ما می‌رسد و خوشبختانه در چند سال اخیر دقیق‌تر هم شده است، دانش آموزانی که اوتیسمی شناخته می‌شوند، اگر در سطح آموزش‌پذیر قرار بگیرند و از نظر بهره هوشی جزو دانش آموزان کم توان ذهنی محسوب شوند، در مدارس استثنایی پذیرفته می‌شوند و اگر امکان تحصیل در مدارس عادی وجود داشته باشند، مشکلی برای تحصیل در این مدارس ندارد.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی در خصوص مدارس مختص به بیماران اوتیسم در کشور بیان کرد: برخی از مراکز استان‌ها مدارس تخصصی اوتیسم دارند و، اما تعداد این دانش آموزان به کلی زیاد نیست و گروه کم توان ذهنی، گروه غالب دانش آموزان استثنایی در کشور هستند که حدود ۶۰ هزار نفر می‌شوند. مدارس استثنایی به طور کلی به شکل مجتمعی اداره می‌شود و در این بسترها، مقاطع و پایه‌های تحصیلی گوناگون گنجانده شده است.

معاون وزیر آموزش و پرورش عنوان کرد:‌گروه‌های معلولیت گوناگون، کلاس‌های تخصصی خود را دارند و معلمان متخصص آن گروه معلولیت مشخص به دانش آموزان آموزش می‌دهد و بسیاری از مدارس استثنایی ما یک یا دو کلاس مخصوص دانش آموزان اوتیسم دارند و به آن‌ها تاکید شده است که کلاس‌هایشان بیش از ۵ نفر نباشد.

طریفی در مورد دانش آموزان اوتیسم و بیمه‌ای که شامل حال این افراد می‌شود نیز عنوان کرد: این دسته از افراد نیز امکان بهره وری از بیمه بیماران خاص را دارند. هم دانش آموزان دارای اوتیسم هم آن دسته از بچه‌هایی که در رده آموزش‌پذیر قرار نمی‌گیرند و دانش آموز نیستند، اما مبتلا به اوتیسم محسوب می‌شوند، خدمات حمایتی را به طور کامل دریافت می‌کنند. ۵۹ خدمت ستاره دار تحت پوشش بیمه سلامت وجود دارد که خدمات مورد نیاز برای بچه‌های دارای اوتیسم مانند گفتار درمانی، کاردرمانی، فیزیوتراپی و… را شامل می‌شود. سال گذشته ۱۰۰ میلیارد تومان در اختیار بیمه سلامت قرار گرفت تا انواع خدمات مورد نیاز معلولیت را پوشش دهد و گروه‌های مختلف معلولیت بتوانند به کلینیک‌های خصوصی مختلف که با این بیمه طرف قرارداد بودند مراجعه کنند و تنها با پرداخت ۳۰ درصد از تعرفه درمانی و بهره گیری از ۷۰ درصد درمان و توانبخشی رایگان از این امکان استفاده کنند.

او افزود: شرط بهره مندی از چنین امکانی تحت پوشش بهزیستی بودن فرد معلول است و دانش آموزان ما با داشتن کارت معلولیت یا نشان دار شدن از سمت بهزیستی مشمول خدمات هستند و خیلی از دانش آموزان از آن بهره بردند و از استان‌های گوناگون گزارشاتی ارسال شده است. تعاملاتی وجود دارد که مایل هستیم بیشتر شود و امیدواریم با حمایت دولت تعاملات بیشتر شود.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی ضمن اشاره به اینکه توانبخشی و درمان بیماران اوتیسم برعهده وزارت بهداشت است، اضافه کرد: پیش از این تا سن ۷ سالگی بیمه‌ها به دستور وزارت بهداشت خدمات درمانی کودکان اوتیسم را به صورت کامل تقبل می‌کردند و حالا این سقف سنی بیشتر شده است و قبلا قرار بود به ۱۰ سال برسد و حالا می‌گویند به ۱۳ سال رسیده است.

طریفی حسینی افزود: سقف سنی پوشش بیمه مبتلایان به اوتیسم تا ۱۳ سال واقعا خوب است چراکه دانش آموزان معمولا از ۷ سالگی وارد مدرسه می‌شوند و در کنار آموزش، توانبخشی هم همچنان نیاز دارند و اگر بیش از ۷ سال یعنی تا همین ۱۳ سالگی خدمات توانبخشی برای این دسته از بیماران وجود داشته باشد، کمک زیادی به آن‌ها می‌شود. البته به طور کلی سن طلایی مداخلات توانبخشی قبل از ۱۳ یا ۱۴ سالگی است. اگر دوره طلایی توانبخشی سپری شود، اثربخشی آن نیز کم می‌شود. هرچند پس از این سن نیز همچنان توانبخشی ثمرات خوبی دارد. اگر بعد از ۱۳ سال خدمات توانبخشی بیماران اوتیسم قطع شود، همچنان افراد اوتیسم مانند سایر افراد دارای معلولیت می‌توانند از بیمه سلامت بهره ببرند.

او در ادامه یادآوری کرد: آموزش و پرورش استثنایی بعد از چند دهه مجوز جذب هزار نیروی توانبخش را گرفته است و قاعدتا بخشی از این نیرو‌ها به مدارس استثنایی می‌روند که دانش آموز اوتیسم هم دارد.

معاون وزیر آموزش و پرورش در خصوص سنجش سلامت دانش آموزان با اشاره به اینکه خانواده‌ها برای نوبت گیری سنجش سلامت کودکان باید به نشانی my. medu. Ir مراجعه کنند، بیان کرد: تا به حال حدود یک میلیون و ۷۲ هزار نوآموز نوبت گیری خود را انجام داده‌اند و از این تعداد حدود ۸۰۰ هزار نفر از آن‌ها ارزیابی خود را به صورت کامل انجام داده اند. در مجموعه یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر باید مورد سنجش قرار بگیرند. تا اواسط خرداد تلاش می‌کنیم کار سنجش اکثر افراد انجام شود و تعدادی که باقی می‌مانند نیز به صورت فوق العاده در بازه زمانی اواخر خرداد یا تیرماه می‌توانند سنجش خود را انجام دهند.