زردی نوزاد چیست و چگونه تشخیص داده می‌شود؟

زردی نوزادان یکی از مشکلات بسیار شایع است که حدود ۶۰ درصد از نوزادان را در بدو تولد درگیر می‌کند. زردی به دلیل افزایش بیلی‌روبین در خون بروز می‌کند. در این مقاله از مجله سلامت هومکا با جزئیات بیشتری به موضوع تشخیص و درمان زردی نوزادان می‌پردازیم.

چرا تشخیص زودهنگام زردی در نوزادان اهمیت دارد؟

در موارد خفیف، زردی نوزادان به طور طبیعی در عرض چند روز تا چند هفته بهبود می‌یابد، اما در برخی موارد برطرف شدن زردی مستلزم انجام مراقبت‌های درمانی است. بنابراین، تشخیص زودهنگام زردی با استفاده از آزمایش زردی نوزاد بسیار مهم است چراکه در صورت شدید بودن زردی، احتمال بروز عوارض بلندمدت وجود دارد. به طور معمول، نوزادان در روزهای ابتدایی تولد در بیمارستان از نظر علائم ارزیابی می‌شوند و در صورت ابتلا به زردی تحت درمان قرار می‌گیرند. پس از ترخیص از بیمارستان نیز والدین بایستی مراقب علائم زردی در نوزاد خود باشند. به این صورت که اگر پوست، چشم‌ها و مدفوع نوزاد زرد شده است یا اگر نوزاد بی‌تاب و بی‌قرار به نظر می‌رسد، باید به پزشک اطلاع دهید. پزشک ممکن است آزمایش خون را به منظور تشخیص زردی و اندازه‌گیری سطح بیلی‌روبین تجویز نماید. بر اساس نتایج حاصل از آزمایش خون، درمان متناسب با زردی نوزاد مشخص می‌شود. یکی از راه‌های تشخیصی سریع و مطمئن جهت انجام تست زردی، استفاده از خدمات تست زدی نوزاد در منزل هومکا است. با استفاده از این خدمات می‌توانید به آسانی و تنها در عرض چند دقیقه آزمایش زردی نوزاد در منزل را ثبت کنید تا در زمان مقرر کادر متخصص از مجموعه هومکا برای دریافت نمونه خون و انجام آزمایش به منزل شما مراجعه کنند.

چه علائمی نشان می‌دهد که زردی نوزاد نیاز به درمان دارد؟

علامت اصلی زردی نوزاد زرد شدن پوست است. این تغییر رنگ در نور طبیعی مانند جلوی پنجره بهتر قابل تشخیص است. زرد شدن پوست معمولاً ابتدا در صورت کودک ظاهر می‌شود اما به‌تدریج به سفیدی چشم و زیر زبان کودک نیز سرایت می‌کند. با افزایش سطح بیلی‌روبین، زردی ممکن است در ناحیه سینه، شکم، دست‌ها و پاهای کودک نیز دیده شود. اگر کودک پوست تیره‌ای داشته باشد در این صورت تشخیص زردی نوزاد از روی رنگ پوست دشوار می‌شود اما همچنان می‌توان با دقت در چشم‌ها و زیر زبان او به تغییرات غیرطبیعی پی برد. اگر علائمی از این دست را در نوزاد خود مشاهده کردید، باید به پزشک مراجعه کنید. در صورتی‌که سطح بیلی‌روبین نسبتاً بالا باشد، ممکن است نوزاد شما به بخش نوزادان در بیمارستان منتقل شود تا مراقبت‌های درمانی از جمله فتوتراپی انجام گردد. فتوتراپی یک روش درمانی است که با استفاده از نور با طول موج مخصوص، بیلی‌روبین را از خون نوزاد حذف می‌کند. به طور دقیق‌تر علائم زردی نوزادان شامل موارد زیر است:

تغییر رنگ پوست: زردی پوست علامت اصلی زردی نوزادان است.

تغییر رنگ چشم‌ها: زردی گاهی منجر به تغییر رنگ سفیدی چشم‌های نوزاد می‌شود.

خواب زیاد: زردی نوزاد می‌تواند باعث خواب زیاد و کاهش چشمگیر جنب و جوش نوزاد گردد.

کاهش اشتها: یکی از تاثیرات زردی کاهش اشتها و کمبود مواد مغذی در نوزاد است.

تورم: در صورتی‌که زردی نوزاد شدید باشد و به موقع درمان نشود، ممکن است تورم در برخی از اندام‌ها بروز کند.

با توجه به علائم فوق، در صورتی که نوزاد شما مشکوک به زردی است، توصیه می‌شود در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا علت زردی نوزاد تشخیص داده شود و درمان متناسب با آن تجویز گردد.

روش‌های تشخیص زردی نوزادان

تشخیص زردی نوزاد معمولا بر اساس آزمایش خون و ارزیابی سطح بیلی‌روبین نوزاد انجام می‌شود. انواع روش‌های تشخیص زردی نوزاد به شرح زیر است:

معاینه بالینی: پزشک با معاینه بالینی نوزاد از جمله رنگ پوست و چشم‌های نوزاد به وجود زردی و علائم آن پی می‌برد.

آزمایش خون: معمولا جهت تشخیص دقیق شدت زردی آزمایش خون یکی از بهترین راه‌های تشخیصی محسوب می‌شود. در این روش نمونه خون نوزاد در آزمایشگاه از نظر سطح بیلی‌روبین خون اندازه‌گیری می‌شود.

استفاده از دستگاه اندازه‌گیری سطح بیلی‌روبین: پزشکان ممکن است در بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها از دستگاهی استفاده کنند که سطح بیلی‌روبین در خون نوزاد را اندازه‌گیری می‌کند.

سونوگرافی: در برخی موارد، پزشک ممکن است جهت بررسی عوامل زمینه‌ای زردی نوزاد از روش سونوگرافی استفاده کند.

با توجه به شدت زردی نوزاد و سایر علائم و نشانه‌ها، پزشک از یک یا چند روش برای تشخیص و درمان زردی استفاده خواهد کرد.

برای پیشگیری از بروز زردی نوزاد چه باید کرد؟

توجه به نکات زیر می‌تواند در پیشگیری از زردی نوزادان موثر باشد:

تغذیه مناسب: تغذیه مناسب و کافی نوزاد ریسک زردی را تا حدودی کاهش می‌دهد. در هفته اول تولد توصیه می‌شود نوزاد روزانه ۸ تا ۱۲ بار از شیر مادر تغذیه کند و در صورت نبود شیر مادر از شیر خشک برای این منظور استفاده گردد.

مراقبت‌های پزشکی: معاینات منظم پزشکی و در صورت لزوم انجام آزمایشات مرتبط، به جلوگیری از بروز زردی نوزاد کمک می‌کند.

زردی نوزادان چگونه درمان می‌شود؟

موارد خفیف زردی معمولاً با ادامه رشد کبد نوزاد خودبه‌خود برطرف می‌شود. این روند ممکن است یک تا دو هفته طول بکشد. تغذیه مکرر نوزاد به تعداد ۸ تا ۱۲ بار در روز می‌تواند باعث افزایش حرکات روده شده و بیلی‌روبین اضافه را دفع کند. اگر سطح بیلی‌روبین کودک پس از مدتی همچنان بالا باشد، پزشک ممکن است درمان فتوتراپی را تجویز کند. در طول فتوتراپی، نوزاد در زیر نورهای آبی مخصوص قرار می‌گیرد و معمولا یک تا دو روز طول می‌کشد. فتوتراپی به کبد کودک کمک می‌کند تا بیلی‌روبین اضافه را سریع‌تر دفع کند. این نوع درمان عوارضی برای کودک ندارد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر زردی نوزاد افزایش یافت یا بیش از دو هفته طول کشید، باید با پزشک مراجعه کنید. علائم زردی شدید شامل موارد زیر است:

* پوست کودک از حالت زرد رنگ به سمت نارنجی روشن متمایل می‌شود.

* نوزاد بسیار خواب آلود است و به سختی بیدار می‌شود.

* نوزاد بی‌قرار و بی‌تاب است.

* اشتهای نوزاد کم است و به خوبی شیر نمی‌خورد.

آزمایش زردی نوزاد در منزل

برای اینکه بتوانید از میزان بیلی‌روبین خون نوزادتان و سلامتی او آگاه شوید و از بروز هرگونه عوارض ناشی از زردی پیشگیری کنید بهترین راه این است که در صورت وجود علائم مربوط به زردی به پزشک مراجعه کرده تا آزمایشات مربوط به زردی تجویز شده و با راهکار درست سطح بیلی‌روبین کاهش یابد. یکی از راه‌های آسان، سریع و قابل اطمینان برای انجام تست زردی نوزادان استفاده از خدمات آزمایش زردی نوزاد هومکا است. با بهره گیری از این خدمات لازم نیست که نوزاد را برای انجام آزمایش به آزمایشگاه ببرید بلکه نیروی متخصص نمونه‌گیر از مجموعه هومکا به منزل شما اعزام می‌شود و کار نمونه‌گیری را با دقت و و رعایت اصول بهداشتی انجام داده و نمونه خون را به آزمایشگاه انتقال می‌دهد. برای بهره‌گیری از این خدمات یا سایر خدمات آزمایش در منزل می‌توانید به وبسایت هومکا به آدرس www.homeca.ir مراجعه نمائید یا با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس حاصل نمایید.