رشد دلارزدایی در جهان در پی تبدیل دلار به سلاح اقتصادی آمریکا

به گزارش گروه اقتصادی ایران اکونومیست از وبگاه مدرن دیپلماسی، تجارت با ارز محلی (LCT) به اندازه‌ای جذابیت پیدا کرده که موافقتنامه‌های دوجانبه بین کشورها برای تجارت با ارز محلی، متداول شده است.

به‌ ویژه در پی همه‌گیری کرونا و بحران در اوکراین، چندین کشور با اندازه‌ متوسط و کوچک، اکنون با ارز محلی تجارت می‌کنند.

روسیه و بنگلادش به‌تازگی اعلام کرده‌اند که قصد دارند برای مبادلات خود از یوان استفاده کنند تا بر مشکلاتی که تحریم‌های آمریکا به روسیه تحمیل کرده است، فائق آیند. پیش از آن، بنگلادش و هند توافقنامه تجارت با ارز محلی را برای انجام مبادلات با ارز روپیه امضا کرده بودند.

در حال حاضر، نه فقط بنگلادش، هند و روسیه بلکه بسیاری از کشورهای شرقی، تجارت با ارز محلی را ترجیح می‌دهند؛ ضمن اینکه پیشنهادهایی درباره ایجاد یک ارز جدید به‌عنوان جایگزین دلار در مبادلات صورت گرفته است.

با توجه به این موضوع، بررسی دلایل زیربنایی دلارزدایی و این موضوع که چرا بیشتر کشورهای جنوب کره زمین مایل به کنار گذاشتن دلار، واحد پول بین‌المللی غالب، هستند، اهمیت می‌یابد.

اصطلاح «دلارزدایی» به استفاده از ارزی دیگر به جای دلار در تجارت بین‌المللی اشاره دارد. به طور سنتی از دلار به‌منظور کاهش خطر و آسیب‌پذیری در تبادلات، برای تجارت بین‌المللی استفاده می‌شود.

ضمن اینکه، استفاده از دلار در تبادلات، نتیجه برتری قدرت نرم و اقتصاد جهانی آمریکا است. دلارزدایی نیز راهبردی است که کشورها برای اعتراض به این موضوع استفاده می‌کنند.

در دوره پس از همه‌گیری کرونا، نوسان ذخایر ارزی (فارِکس) و بحران جهانی دلار، برخی از دلایل اصلی روند فعلی دلارزدایی محسوب می‌شوند.

در حال حاضر، رقابت ژئوپلیتیک و کاهش اعتماد به دلار نیز از عوامل مؤثر در روند دلارزدایی است.

چرا کشورها از دلار فاصله می‌گیرند؟

روند فعلی دلارزدایی در یک روز یا یک سال اتفاق نیفتاده است؛ بلکه یک فرایند طولانی‌مدت بوده است که در ۲۰ سال گذشته روی داده است. درصد ذخایر جهانی دلار در حال کاهش تدریجی است.

بر اساس گزارش بلومبرگ، درصد دلار نگهداری‌شده در ذخایر ارزی که از ۷۳ درصد در سال ۲۰۰۱ میلادی به ۵۸ درصد در سال ۲۰۲۳ میلادی کاهش یافته است.

در حالی که سهم دلار در ذخایر جهانی در حال کاهش است. سهم یوان به‌ تدریج در حال افزایش است و در حال حاضر با سهم ۳ درصدی در رتبه پنجم جهان قرار دارد.

یوان به‌ عنوان دومین ارز بزرگ برزیل در ذخایر فارکس خود از یورو پیشی گرفته و این موضوع، یکی از انگیزه‌های اصلی برای تجارت با ارزهای محلی است.

سهم چین از ذخایر جهانی فارکس و تجارت و سرمایه‌گذاری بین‌المللی در حال افزایش است و بسیاری از کشورها یوان را به‌عنوان یک ارز مطمئن پذیرفته‌اند؛ این در حالی است که آمریکا از نظام مالی خود برای سلطه بر دشمنان ژئوپلیتیک خود، به ویژه در درگیری با چین و روسیه، استفاده کرده است.

استفاده از دلار به‌ عنوان سلاح، در حال نابود کردن اعتماد بین‌المللی به آمریکا است.