تقویت مهارت‌های اجتماعی نوجوانان

مهارت‌های اجتماعی مناسب به نوجوانان کمک می‌کند تا زندگی موفق‌تری داشته باشند، از اعتمادبه‌نفس بیشتری برخوردار باشند، روابط بهتری را با دیگر انسان‌ها بسازند و حتی اندیشه‌ها و احساسات خودشان را با کیفیت بیشتری به دیگران منتقل کنند، اما والدین چگونه می‌توانند مهارت‌های اجتماعی را در فرزندان نوجوان خودشان تقویت کنند؟ مطالعات متعددی نشان داده‌اند که مهارت‌های اجتماعی باکیفیت با دستاوردهای تحصیلی بهتر مرتبط هستند و حتی اثرات مثبتی بر آینده شغلی انسان‌ها و روابط آنها در زندگی آینده‌شان دارند. علاوه بر اینها، برخورداری نوجوانان از مهارت‌های اجتماعی مطلوب از آنها در برابر مشکلاتی مثل قلدری در مدرسه یا گروه همسالان هم محافظت می‌کند.

1. تلاش برای شکل‌گیری عزت‌نفس مطلوب در نوجوانان
عزت‌نفس قوی و مطلوب، ریشه حیاتی و اصلی در مهارت‌های اجتماعی بچه‌ها است. اگر بچه‌ها فاقد اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس باشند، به‌سختی می‌توانند خطرات لازم برای شکل‌گیری مهارت‌های اجتماعی قوی را بپذیرند. بنابراین با تلاش برای شکل‌گیری عزت‌نفس مطلوب در فرزند نوجوانتان شروع کنید.
درواقع فرزند شما تصویر واضحی درباره نقاط قوت و نقاط ضعف خودش به‌دست بیاورد و درنهایت از آنچه که هست، رضایت داشته باشد. محققان می‌گویند بچه‌هایی که عزت‌نفس مطلوبی دارند، کمتر در برابر گروه همسالان با مشکل قلدری مواجه می‌شوند.

2. کمک به نوجوانان برای تقویت دوستی با دیگران
دوستی‌های سالم، عامل مهم دیگری است که از نوجوانان در برابر مشکل قلدری محافظت می‌کند. درواقع، حتی داشتن یک دوستی سالم و باکیفیت می‌تواند به نوجوانان کمک کند تا قربانی مشکلاتی مثل قلدری نباشند. بنابراین والدین باید از همان سنین پایین‌تر، فرزندشان را به تلاش برای ایجاد دوستی‌های سالم و باکیفیت تشویق کنند. مثلا در برنامه‌ریزی برای دیدار با دوستان به فرزند نوجوانشان کمک کنند، در فعالیت‌های خارج از خانه فرزندشان با دوستان نقش داشته باشند و با فرزند نوجوانشان درباره اهمیت دوستی سالم و باکیفیت صحبت کنند.

3. آموزش قاطع بودن به نوجوانان
این واقعیت را نباید فراموش کرد که قاطع بودن، در قوی بودن بچه‌ها از نظر اجتماعی نقشی حیاتی و کلیدی دارد. بچه‌هایی که منفعل و بیش‌ازحد سازگار هستند، درنهایت مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند یا قربانی قلدری دیگران می‌شوند.
بنابراین به فرزندتان بیاموزید که چطور باید اندیشه‌ها و احساسات خودش را در موقعیت‌های مختلف بیان کند. همچنین نوجوانان باید بدانند که در صورت مواجهه با موقعیت‌های خاص مثل قلدری، پرخاشگری، آزارهای اینترنتی و دیگر رفتارهای تهاجمی و پرخاشگرانه، چگونه با کمک شیوه‌های صحیح از حقوق خودشان دفاع کنند.

4. تمرین حل مساله با نوجوانان
شاید بتوان گفت که یکی از مهم‌ترین چارچوب‌های حیاتی در شکل‌گیری مهارت‌های اجتماعی، یاد گرفتن مهارت حل مساله براساس شیوه‌های صحیح و سالم است.
برای انجام این کار، فرزند نوجوان شما باید احساسات خودش را به‌درستی شناسایی کند و تکانه‌های خشم و هیجان خودش را کنترل کند. اگر این دو ویژگی به‌درستی در فرزند نوجوانتان شکل نگیرد، نوجوان شما در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل می‌شود.
والدین باید درباره شیوه‌های همکاری با دیگران و پیش‌بینی پیامدهای رفتارهای مختلف هم با فرزند نوجوانشان صحبت کنند تا آنها تصویر واضحی از مشکلات و پیامدهای هر مشکل به‌دست بیاورند.

5. نشان دادن اهمیت احترام به نوجوانان
همه بچه‌ها باید بیاموزند که همه انسان‌ها سزاوار احترام هستند و ارزشمند محسوب می‌شوند. پس از درک کردن این موضوع مهم، نوجوانان نه‌تنها کمتر قربانی قلدری می‌شوند بلکه در برابر قلدری کردن دیگران هم مقاومت می‌کنند.بچه‌ها باید بدانند که اگر دوستانشان با آنها محترمانه رفتار نمی‌کنند، یعنی درحال قلدری کردن هستند. این نکته مهم به نوجوانان می‌آموزد که اگر کسی با آنها محترمانه رفتار نمی‌کند، نباید در دایره روابطش جایگاهی داشته باشد.