درهم‌آمیختگی خاطره و تاریخ شفاهی آسیب است

به گزارش خبرنگار مهر، اولین نشست علمی تخصصی تاریخ شفاهی با هدف بررسی آسیب‌ها و چالش تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس دیروز سه‌شنبه ۲ خرداد در سالن قصر شیرین موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار شد.

غلامرضا عزیزی در ابتدا این جلسه گفت: تاریخ شفاهی به جنگ باز می‌گردد و از دهه هشتاد به سرعت زیادی شروع به رشد کرد. به مرور افراد و سازمان‌ها علاقه‌مند شدند و هر چیزی با عنوان تاریخ شفاهی از جمله تاریخ شفاهی سینما، بیرون آمد و باعث شد نوعی گُم شده‌گی در این حوزه به وجود بیاید. تعدد مرکز تاریخ شفاهی، همه گیری و سری سازی، نبود وحدت رویه در انجام پروژه‌های تاریخ شفاهی، جناح‌گرایی و سیاست زدگی و تأثیر وقایع روز و فرد محوری و اعمال سلایق مدیریتی از آسیب‌ها و چالش‌های این حوزه است.

وی رعایت نشدن حق مصاحبه شونده به عنوان صاحب اثر رعایت و نداشتن آموزش دانشگاهی تاریخ شفاهی حتی در رشته‌های تاریخ را از آسیب‌ها و چالش‌های دیگر این حوزه مطرح کرد و گفت: هم‌افزایی، استاندارد سازی و آموزش در حوزه مصاحبه، متن و تدوین و نقد می‌تواند راهکار خوبی در مقابل آسیب‌ها و چالش‌های تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس باشد. نقد اثر بزرگ‌ترین کاری است که برای رشد دادن و جلو بردن کار می‌توان انجام داد.

در ادامه این‌نشست محمد قاسمی پور گفت: همیشه سعی کردم برای دوستانی که ادبیات پایداری کار می‌کنند، نقش مشاور و همراه داشته باشم. باید برای تداوم تاریخ شفاهی نقشه راه داشته باشیم. روش برخورد و مواجه سازمان‌ها و نهادها نشان داده است که درک همه ما از تاریخ شفاهی نادرست می‌باشد و کامل نیست، ما به یک درک مشترک در این حوزه نرسیده ایم.

وی افزود: تاریخ شفاهی در عمر کمتر از یک قرن خود به عنوان رشته بین تاریخی بوده و جز کسانی‌که تاریخ می‌خوانند کسی به آن اقبالی نشان نداده است. تاریخ شفاهی در ذات خودش روش تحقیق و پژوهش است، اما ما توقع داریم در نقش گونه و قالب ادبی برخورد کند. تاریخ شفاهی حفظ و ثبت و ضبط از آن چیزی می‌باشد که در خطر مرگ است.

محمد قاسمی پور ادامه داد: تاریخ شفاهی اساساً خاصیت موزاییکی و پازلی دارد، باید روی یک موضوع با افراد مختلف از زوایای متعدد و متفاوت گفت‌وگو شود، اما ما این خاصیت پازلی تاریخ شفاهی را به فرد محور بودن تبدیل کرده ایم. امتزاج و درهم آمیختگی خاطره و تاریخ شفاهی از آسیب‌های جدی این حوزه است. خاطره یک چیز است و تاریخ شفاهی چیز دیگری. ما در ورود به موضوع و سوژه با مشکلاتی از جمله اعمال سلیقه، رقابت، فقدان اخلاق و عدم رعایت حقوق رنج می بریم.