فرار مالیاتی مشاغل خاص با درآمدهای کلان/ میلیاردرهایی که کمتر از کارگران مالیات می‌دهند

به گزارش مشرق، ریشه بسیاری از مشکلات و خسارات اقتصادی ایران، وابستگی ساختار اقتصادی کشور به نفت است. از این رو به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، راه‌حل اصلی برای عبور از خام فروشی نفتی و مدیریت تورم در کشور و همچنین کاهش مشکلات وابستگی به درآمدهای نفتی در پرداخت هزینه‌های جاری بودجه، جایگزینی درآمدهای مالیاتی به‌جای درآمدهای نفتی از طریق اصلاح نظام مالیاتی است.

از همین رو مسئله اصلی در زمینه مهار تورم و اثرات آن بر زندگی مردم، به مسئله اصلاح نظام مالیاتی باز خواهد گشت ضمن اینکه برای کاهش فشار به اقشار مردم، به دنبال اصلاح نظام مالیاتی با رویکرد کاهش فراریان مالیاتی هستیم که مبتنی بر رویکرد مالیات‌ستانی هوشمند و عادلانه از طریق سامانه مؤدیان مالیاتی و اخذ مالیات واقعی مشاغل خاص که عمده فرار مالیاتی را دارند باشد.

در کشورهای مختلف آمار مالیات به تولید ناخالص داخلی همواره عددی بالا بوده است به نحوی که بخش عمده هزینه‌های جاری دولت‌ها از محل درآمدهای مالیاتی احصا می‌شود. کشورهایی مانند نروژ که به مانند ایران دارای منابع نفتی و فروش انرژی هستند، سهم مالیات به تولید ناخالص داخلی آن‌ها بسیار بالاتر است. به طور مثال در کشور نروژ سهم مالیات به تولید ناخالص داخلی بیش از ۳۸ درصد است و این در حالی است که در ایران این میزان بسیار پایین است و کمتر از ۴ درصد است.

یکی از اصلی‌ترین مشکلات در این بخش نیز فرار مالیاتی بالا به خصوص در بخش‌هایی است که سهم بالایی از تولید ناخالص داخلی دارند ولی به همان نسبت مالیات پرداخت نمی‌کنند و سهم مالیات این بخش‌ها از کل درآمدهای مالیاتی بسیار ناچیز است. یکی از این بخش‌ها، مشاغل هستند. در چند سال اخیر به صورت میانگین سهم مشاغل از تولید ناخالص داخلی بیش از ۲۰ درصد بوده است اما سهم مالیات بر درآمد مشاغل از کل درآمدهای مالیاتی کمتر از ۴ درصد بوده است و این در حالی است که مالیات کارمندان و کارگران بیش از دو برابر مالیات مشاغل بوده است. حال دولت سیزدهم و سازمان امور مالیاتی در راستای اجرای کامل سامانه مؤدیان و هوشمندسازی نظام مالیاتی به دنبال واقعی کردن مالیات مشاغل به خصوص برخی مشاغل خاص و با درآمدهای بالای مالیاتی است.

در همین رابطه و پیرامون اخذ مالیات واقعی مشاغل با آقای میرتاج‌الدینی عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس به گفتگو پرداختیم که در ادامه آن را می‌خوانیم.

عضو کمیسیون تلفیق بودجه یکی از منابع پایدار بودجه را در آمدهای مالیاتی دانست و افزود: علاوه بر درآمدهای مالیاتی، درآمدهای نفتی و فروش دارایی‌ها نیز از منابع اصلی بودجه به حساب می‌آیند. درآمدهای مالیاتی اما تفاوتی بسیار مهم با درآمدهای نفتی و فروش دارایی دارند که این تفاوت در پایدار بودن منابع مالیاتی است که امکان ایجاد تکانه اقتصادی را بسیار کم خواهد کرد. درآمدهای مالیاتی بخش مهمی از منابع پایدار بودجه هستند و برای جبران کسری بودجه مورد استفاده قرار می‌گیرند و درآمدهای نفتی برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت و توسعه زیرساخت‌ها باید مورد استفاده قرار گیرد.

وی با انتقاد از عدم رعایت عدالت در بخش مالیاتی کشور و لزوم توجه ویژه سازمان امور مالیاتی به فرار مالیاتی مشاغل خاص با درآمدهای بالا، اظهار کرد: این عادلانه نیست که کارمندان و کارگران با درآمدهای شفاف، مالیات خود را در ابتدای ماه پرداخت کنند اما مشاغل خاص که درآمدهای آنها چهارچوب مشخصی ندارد، فرار مالیاتی داشته باشند و بی‌عدالتی مالیاتی را رقم بزنند. لازم است که مالیات ستانی به گونه‌ای ساماندهی شود که مشاغل خاص با درآمدهای بالا به صورت هوشمند مالیات خود را پرداخت کنند تا علاوه بر ایجاد منابع پایدار دولت و عدالت در پرداخت یارانه شاهد کنترل کسری بودجه و به دنبال آن مهار تورم و بازتوزیع مناسب مالیات در کشور باشیم.

سید محمدرضا میرتاج الدینی رویکرد مالیات ستانی هوشمند از طریق سامانه مؤدیان مالیاتی را راهکاری مناسب برای مقابله با فراریان مالیاتی دانست و افزود: سال گذشته نزدیک به دو میلیون مؤدی مالیاتی جدید، به واسطه سامانه هوشمند مالیات ستانی شناسایی شد و انتظار می‌رود که این مسیر شناسایی درجهت عادلانه سازی ادامه‌دار باشد. در گزارش‌های مردمی آمده است که مراکز برخی از مشاغل با درآمدهای کلان، فاقد کارت‌خوان است. این اقدام به دور از عدالت است که از امکانات جامعه برای تحصیل و ... استفاده کنند اما حقوق شهروندی را رعایت نکنند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بیشترین زیان فرار مالیاتی متوجه اقشار متوسط جامعه است، زیرا علاوه بر اینکه ماهانه مالیات خود را پرداخت می‌کنند، کسری بودجه حاصل از کاهش درآمدهای مالیاتی و به دنبال آن تورم و متشنج شدن قیمت‌های بازار، سفره‌ی این افراد را کوچک‌تر می‌کند و سازمان امور مالیاتی باید به طور جدی در زمینه اخذ مالیات حقه و واقعی مشاغل خاص ورود کند.