تئاتر شبستان جشنواره‌ای برای دیده شدن هنر مساجد

حسین عالم بخش دبیر جشنواره تئاتر شبستان درگفتگو با خبرنگارمهر، درخصوص جایگاه مسجد گفت: در طول تاریخ اسلام مسجد پایگاه همه اتفاقات مثبت بوده است از هرجنبه که به آن نگاه می‌شود مسجد محل رقم خوردن مسائل و اتفاقات اجتماعی، عرفانی، سیاسی و هنری و … است. حتی ساده‌ترین اقدامات که قرائت قرآن کریم است در مسجد صورت می‌پذیرد حال در ادوار مختلف گاهی این فعالیت سیر صعودی داشته و گاهی نیز به سبب جبر زمانه شاهد کم رونق بودن این فعالیت‌ها در مسجد هستیم.

وی افزود: اما دوران معاصر را وقتی مورد بررسی قرار می‌دهیم می‌بینیم که در سده اخیر مسجد اولین پایگاه مبارزه بوده که به صورت مختلف و در قالب‌های گوناگون هنری، موسیقی، تئاتر و ساخت فیلم و همچنین موضوعات دیگر از جمله عزاداری‌ها که شکلی از هنر امروزی به شمار می‌رود ظهور و بروز یافته است.

عالم بخش با بیان اینکه هنر تئاتر برگرفته از آئین‌های اقوام مختلف در ادوار و هزاره‌های گذشته بشر است، گفت: حال مسجد که سرشار از این همه ذوق و آموزه‌های اجتماعی صحیح که در اسلام است جایگاهش در هنرهای نمایشی کاملاً مشخص است؛ بنابر این اگر اتفاقی رقم نمی‌خورد ما مقصر هستیم و نه مسجد و … قبل و بعد از انقلاب اسلامی شاهد اجرای بسیاری از تئاترها در مسجد بودیم و تئاترهای مختلفی در مناسبت‌های گوناگون در مسجد رقم می‌خورد.

دبیر جشنواره تئاتر شبستان اضافه کرد: برای مثال مرحوم راستگو آن مرد لبخند که قصه‌های قرآنی را در رسانه ملی بیان می‌کرد عملاً در مسجد داستان‌های قرآنی را به صورت نمایشی اجرا می‌کرد و همین باعث شد تا کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان به داستان‌های قرآنی و تاریخ اسلام و شخصیت ایشان جذب شوند. مسجد یکی از مکان‌هایی است که گاهی به آن توجه شده و در برخی مواقع مورد غفلت قرار گرفته است و روزی باید نسبت به این غفلت در پیشگاه پروردگار پاسخ دهیم.

وی افزود: تعداد بسیاری از هنرمندان که شاخص و اثرگذار هستند افرادی‌اند که اگر به گذشته آنان دقت شود خواهیم دید که آنان فعالیت خود را از مسجد آغاز کردند این نشان دهنده جایگاه مسجد است که متأسفانه در برخی مواقع نسبت به ظرفیت آن بی‌توجهی صورت گرفته است.

عالم بخش با بیان اینکه مسجد مکان سالمی است که آموزه‌های خوب در آن اتفاق می‌افتد، ادامه داد: قریب به اتفاق آموزش‌هایی که در این محیط سالم صورت می‌گیرد، با محتوای سالم و اثرگذار ارائه می‌شود و این بسیار مهم است. همچنین حسن دیگری که مسجد دارد این است که فعالیت‌هایی که در این محل مقدس انجام می‌شود در دید مستقیم بزرگ‌ترهای مسجد بوده و ایشان پیوسته با پندهای عملی خویش به عنوان الگو در راستای بهتر انجام شدن فعالیت‌های هنری متذکرین دلسوزی خواهند بود. وجود چنین الگوهای اثرگذار در کارهای هنری بسیار مهم است. ارتباط مستقیم با دین‌داران واقعی از برکاتی است که در مسجد رقم می‌خورد و باعث پدید آمدن محتوای صحیح و پیشرفت ارتقا سطح کیفی و کمی است.

دبیر جشنواره تئاتر شبستان با اشاره به اینکه مسجد محل ظهور خلوص نیت افراد و همراهی آنها و آموزش انجام کار گروهی است گفت: مسجد محل اجتماع است و دلیل اینکه این جشنواره شبستان نامیده شد اشاره به مرکز اجتماع و وقوع یکی از اصلی ترین برنامه‌های عبادی مسجد است. مسلمانان در شبستان جمع می‌شوند و به عبادت می‌پردازند این یک نمایش عبادی جمعی است که در محضر پروردگار انجام می‌شود. نماز جماعت به مثابه اجرای یک تئاتر در پیشگاه خداوند متعال است که دارای نمایشنامه‌ای کامل از هر جهت، میزان سنی دقیق، فنی و نظمی حاکم که حاصل کارگردانی آخرین فرستاده حضرت حق و صحنه‌ای پاک و مطهر و حتی طراحی لباسی ریز بینانه است از این رو این حرکت جمعی که در قالب عبادت و دعا در مسجد ظهور و بروز پیدا می‌کند از هویت‌های مسجد به شمار می‌رود. بنابر این به هر میزان هنرمندان را درکف شبستان تقویت کنیم در آینده هنری والا، پاک، اثرگذاری و خلاقانه را به جامعه هدیه خواهیم داد.

وی ادامه داد: بر همین اساس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد کشور که مسؤولیت سیاستگذاری و راهبری برنامه‌های کانون‌های مساجد سراسر کشور را بر عهده دارد براین شد تا اقدام به برگزاری جشنواره تئاتر شبستان را در سطح ملی برگزار کند. لازم به ذکراست هنر تئاتر، هنری است استراتژیک و برای کشور بسیار مهم محسوب می‌شود. تئاتر اثرگذاری بسیاری دارد تا جایی که اثر یک نمایش می‌تواند تا سالیان سال در اذهان عمومی باقی بماند در حالی که فیلم و سینما نمی‌تواند به اندازه تئاتر اثرگذاری داشته باشد. اما متأسفانه در این زمینه غفلت صورت گرفته است.

عالم بخش با استناد به کلام مقام معظم رهبری تصریح کرد: معظم‌له می‌فرمایند مسجد محل تفکر و تأمل است و راجع به تئاتر می‌فرمایند رسالت تئاتر بیان مسائل روشنگر و بیدارکننده جامعه است؛ حالا به راحتی وظیفه هنر تئاتر در شبستان مسجد مشخص می‌شود.

دبیر جشنواره تئاتر شبستان ادامه داد: کانون‌های بسیاری گروه تئاتر و موضوع تئاتر خود را در سامانه کانون مساجد به ثبت رساندند و امروز فعال هستند تا جایی که درمناسبت‌های مختلف به اجرای تئاتر می‌پردازند که برخی از آنها کارهای قابل دفاع نه بلکه کارهای شاخص قابل عرضه تولید کرده‌اند. این تئاترها علاوه برحمایت‌های بیشتر اجرایی نیازمند معرفی و دیده شدن هستند از این رو بخش هنرهای نمایش کانون مساجد در ۵ قالب، بسته‌ها را ارائه کرده که یکی از آنها جشنواره تئاتر شبستان است.

وی خاطرنشان کرد: جشنواره تئاترکانون‌های مساجد از گستردگی قابل توجهی برخوردار است و هدف از این جشنواره تبادل تجربه، دیده شدن آثار، ایجاد انگیزه و رسیدن به آن اهدافی است که در مسجد بسیار والا و ارزشمند است. ستاد کانون‌های مساجد به دنبال آن است تا در راستای تحقق این اهداف، کیفیت تئاتر کانون‌های خود را در تا حد امکان با توجه به مقدوراتش ارتقا دهد.

عالم بخش در پایان گفت: فراخوان این جشنواره به زودی در یک نشست خبری با حضور رسانه‌های مطرح کشور برگزار خواهد شد. این جشنواره دراصل رقابت بین کانون‌های مساجد است از این رو همه گروه‌های تئاتر کانون‌ها برای شرکت دراین جشنواره باید درسامانه کانون‌های مساجد کشور اقدام به ثبت نام کنند.