به دیدن «کابوس‌های آنکه نمی‌میرد» بنشینید/ مروری‌بر زندگی دهخدا

به گزارش خبرنگار مهر، نمایش «کابوس‌های آنکه نمی‌میرد» نوشته امیرحسین طاهری و با طراحی و کارگردانی نادر فلاح مدتی است که در سالن اصلی مرکز تئاتر مولوی روی صحنه می‌رود. این اثر نمایشی که اجرای خود را از ۲۸ فرودین ماه آغاز کرده است تا امروز چند بار تمدید شده و به تازگی نیز قرار است تا ۲۵ خرداد ماه روی صحنه باشد.

فلاح در اجرای این اثر نمایشی با ۳۵ بازیگر جوان تئاتر کار کرده و نمایشی درباره زندگی علی اکبر دهخدا را به صحنه برده است.

در توضیح این اثر نمایشی آمده است: «نمایش با متنی مستندگونه به روایت داستان یکی از شخصیت‌های مهم تاریخ ادبیات و فرهنگ ایران، علی اکبر دهخدا و دوره فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی او می‌پردازد. علامه دهخدا در کنج خانه خود سال‌هاست بر روی تهیه فرهنگ لغات و ادبیات کار می‌کند و در جریان اتفاقات ملی شدن نفت، خاطرات گذشته و کابوس‌هایی که رهایش نمی‌کند، را به یاد می‌آورد. صحنه با کاغذهایی که بر کف ریخته و میزی تحریری که کاراکتر اصلی بر روی آن کار می‌کند، طراحی و نورپردازی شده است.»

فلاح در گفتگویی که پیش از این با خبرنگار مهر داشت درباره مضمون و داستان اثر بیان کرد: «کابوس‌های آنکه نمی‌میرد» در واقع کابوس‌های علی‌اکبر دهخدا را به تصویر می‌کشد و به نوعی مرور تاریخ و زندگی این شخصیت فرهیخته را در حالت کابوس و وهم روایت می‌کند. دهخدا دانش آموخته علوم سیاسی بوده و در ایام جوانی شخصیتی به شدت سیاسی داشته است و به همراه جهانگیر خان صوراسرافیل در روزنامه صوراسرافیل برعلیه محمدعلی شاه و در حمایت از مشروطه مطالب زیادی منتشر می‌کرده است. تا زمانی که مجلس به توپ بسته می‌شود و او چند بار مورد سوءقصد قرار می‌گیرد، از کنش سیاسی مستقیم فاصله می‌گیرد و به نوعی به اروپا تبعید می‌شود و شرایط سختی را از سر می‌گذراند.

بازیگر سریال «آتش و باد» درباره فعالیت‌های دهخدا یادآور شد: دهخدا در طول ۷۷ سالی که عمر کرده ۷ پادشاه را دیده است یعنی از زمان مرگ ناصرالدین شاه تا زمان پهلوی دوم زندگی کرده است. دهخدا بعد از سال‌ها کار فرهنگی در زمان ملی شدن صنعت نفت دوباره فعالیت سیاسی را شروع و از مصدق حمایت می‌کند که همین مساله باعث می‌شود که محمدرضا شاه با او زاویه پیدا کند و دادستانی ارتش نیز او را احضار می‌کند. در این احضار او را در سرمای زمستان ساعت‌ها معطل می‌کنند که باعث می‌شود از خستگی و ناتوانی بیهوش شود. بعد از بیهوش شدن دهخدا، او را سوار ماشین کرده و جلو در خانه‌اش می‌اندازند تا اگر فوت کرد، مرگش گردن ارتش نیفتد. دهخدا بعد از این ماجرا تب می‌کند و ذات‌الریه می‌گیرد که نمایش ما نیز همین مقطع را به تصویر می‌کشد و در این فاصله تب‌آلودگی و رنج جسمانی به مرور ذهنی زندگی دهخدا می‌پردازد تا بخش‌هایی از تاریخ زندگی‌اش را به تصویر بکشد. از آنجا که نمایش فضای ذهنی دهخدا را به تصویر می‌کشد در صحنه‌پردازی، نورپردازی، طراحی حرکت و بازی‌ها به مکتب اکسپرسیونیستی نزدیک است.

فلاح درباره نویسنده نمایشنامه نیز عنوان کرد: دکتر امیرحسین طاهری از نمایشنامه نویسان خوش ذوق و توانایی است که در سیرجان زندگی می‌کند و پیش از این چند نمایشنامه دیگر وی را هم خوانده و از آنها لذت برده بودم. اما متأسفانه مانند بسیاری از افرادی که در راه ارتقای فرهنگ تلاش می‌کنند اما چون ساکن شهرستان هستند و در معرض رسانه‌ها و تبلیغات قرار نمی‌گیرند، کمتر شناخته شده‌اند، ناشناس مانده است. این نمایشنامه با عنوان «در آستانه» توسط انتشارات نمایش نیز چاپ شده است و در دسترس علاقه‌مندان قرار داد.

این اثر نمایشی تا ۲۵ خرداد ماه ساعت ۱۹:۳۰ در سالن اصلی مرکز تئاتر مولوی روی صحنه خواهد بود.

تیزر نمایش را اینجا ببینید.

عکس‌ها از رضا جاوید است.