ماموگرافی؛ انواع، مزایا و خطرات، بهترین سن برای انجام ماموگرافی

ماموگرافی در غربالگری سرطان سینه نقش کلیدی دارد. در واقع، با این روش می‌توان سرطان سینه را قبل از ایجاد علائم و نشانه‌ها تشخیص داد. بنابراین، خطر مرگ ناشی از سرطان سینه را کاهش می‌دهد. به خواندن ادامه دهید تا تمام اطلاعات لازم درباره ماموگرافی را کسب کنید.

بیشتر بخوانید: ضرورت انجام ماموگرافی سینه

در این مقاله می‌خوانید:

ماموگرافی چیست؟
انواع ماموگرافی
مزایای ماموگرافی
خطرات ماموگرافی
بهترین سن برای انجام ماموگرافی
آمادگی‌ قبل از ماموگرافی
نحوه انجام ماموگرافی
نتایج ماموگرافی

ماموگرافی چیست؟

ماموگرافی روشی است که به کمک اشعه ایکس با دوز کم از بافت پستان‌های شما تصویربرداری می‌کند. پزشک شما می‌تواند از ماموگرافی برای جستجوی نشانه‌های اولیه سرطان سینه استفاده کند که به آن ماموگرافی غربالگری می‌گویند. علاوه بر این، در صورت بروز علائم جدید مانند توده، درد، ترشح از نوک پستان یا تغییرات پوستی پستان، پزشک شما می‌تواند با ماموگرافی این ناهنجاری‌ها را نیز بررسی کند که به آن ماموگرافی تشخیصی می‌گویند.

ماموگرافی؛ انواع، مزایا و خطرات، بهترین سن برای انجام ماموگرافی

بیشتر بخوانید: تفاوت های ماموگرافی و سونوگرافی

انواع ماموگرافی

به طور کلی دو نوع اصلی ماموگرافی وجود دارد:

ماموگرافی دیجیتال دو بعدی
ماموگرافی دیجیتال سه بعدی

ماموگرافی دیجیتال و معمولی هر دو برای تصویربرداری از اشعه ایکس استفاده می‌کنند.

ماموگرافی دیجیتال جایگزین ماموگرافی معمولی شده است که به آن ماموگرافی آنالوگ نیز گفته می‌شود. ماموگرافی دیجیتال و معمولی هر دو برای تصویربرداری از اشعه ایکس استفاده می‌کنند؛ با این تفاوت که در ماموگرافی معمولی تصویر به طور مستقیم روی فیلم ذخیره می‌شود، اما ماموگرافی دیجیتال یک تصویر الکترونیکی ارائه می‌دهد که به صورت فایل کامپیوتری ذخیره می‌شود.
ماموگرافی دیجیتال معمولاً شامل حداقل دو عکس از هر پستان است که در زوایای مختلف (معمولاً از بالا به پایین و از طرفی به طرف دیگر) گرفته می‌شود و یک نمای دو بعدی ارائه می‌دهد.
ماموگرافی سه بعدی یا توموسنتز دیجیتال پستان ، نوع جدیدی از ماموگرافی است که در آن هر سینه یک بار فشرده می‌شود و دستگاه، چندین عکس اشعه ایکس با دوز پایین می‌گیرد. سپس یک کامپیوتر تصاویر را کنار هم قرار می‌دهد تا پزشک شما بتواند بافت‌های سینه شما را با وضوح سه بعدی ببیند.

ماموگرافی؛ انواع، مزایا و خطرات، بهترین سن برای انجام ماموگرافی

بیشتر بخوانید: ماموگرافی چیست و از چه سنی انجام می‌شود؟

مزایای ماموگرافی

ماموگرافی تصاویر اشعه ایکس از سینه‌های شما است که می‌توان از آن برای تشخیص سرطان و سایر تغییرات پستان استفاده کرد. بنابراین، مزایای ماموگرافی عبارتند از:

با تشخیص زودهنگام، خطر مرگ ناشی از سرطان سینه را کاهش می‌دهد.
با تشخیص در مراحل اولیه، خطر شیمی درمانی را پایین می‌آورد.
به زنان اجازه می‌دهد که از سلامت سینه‌های خود مطلع شوند.

ماموگرافی؛ انواع، مزایا و خطرات، بهترین سن برای انجام ماموگرافی

بیشتر بخوانید: لزوم و فواید انجام ماموگرافی

خطرات ماموگرافی

خطرات و محدودیت‌های ماموگرافی عبارتند از:

ماموگرافی شما را در معرض پرتوهای کم دوز قرار می‌دهد. با این حال، برای اکثر افراد مزایای ماموگرافی معمولی بیشتر از خطرات ناشی از این مقدار پرتو است.
انجام ماموگرافی ممکن است منجر به آزمایش‌های اضافی شود. می‌توان گفت که در صورت تشخیص مورد غیرمنتظره‌ در ماموگرافی ممکن است به آزمایش‌های دیگری نیاز داشته باشید. آزمایش‌های تصویربرداری اضافی مانند سونوگرافی و بیوپسی برای نمونه برداری از بافت پستان، نمونه‌هایی از این آزمایش‌ها هستند. با این حال، بیشتر یافته‌های کشف شده در ماموگرافی سرطان نیستند.
ماموگرافی غربالگری نمی‌تواند همه سرطان‌ها را تشخیص دهد. برخی از سرطان‌هایی که با معاینه فیزیکی شناسایی می‌شوند، ممکن است در ماموگرافی دیده نشوند. اگر سرطان خیلی کوچک باشد یا در ناحیه‌ای قرار گرفته باشد که به سختی توسط ماموگرافی قابل مشاهده است، مانند زیر بغل، ممکن است نادیده گرفته شود.
همه سرطان‌هایی که با ماموگرافی کشف می‌شوند قابل درمان نیستند. در واقع، برخی از سرطان‌های سینه تهاجمی هستند، به سرعت رشد می‌کنند و به سرعت به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابند.

ماموگرافی؛ انواع، مزایا و خطرات، بهترین سن برای انجام ماموگرافی

بیشتر بخوانید: چرا با وجود ماموگرافی به سونوگرافی نیاز است؟

بهترین سن برای انجام ماموگرافی

زنانی که با میانگین خطر ابتلا به سرطان سینه (کم‌تر از ۱۵درصد احتمال ابتلا) متولد می‌شوند، باید غربالگری ماموگرافی را سالانه و از ۴۰ سالگی شروع کنند. این در حالی است که افراد با احتمال ابتلای بیشتر باید ماموگرافی غربالگری را از سنین پایین‌تر انجام دهند. شما هم اگر هر یک از عوامل خطر زیر را دارید، باید با پزشک خود درباره زمان شروع ماموگرافی غربالگری سالانه صحبت کنید:

سابقه شخصی سرطان سینه
سابقه خانوادگی سرطان سینه یا تخمدان
جهش‌های ژنتیکی ارثی مانند BRCA1 و BRCA2
برخی بیماری‌های خوش خیم (غیرسرطانی) پستان مانند هیپرپلازی مجرای آتیپیک یا نئوپلازی لوبولار
سینه‌های متراکم

ماموگرافی؛ انواع، مزایا و خطرات، بهترین سن برای انجام ماموگرافی

بیشتر بخوانید: انجام ماموگرافی برای چه کسانی لازم است؟

آمادگی‌ قبل از ماموگرافی

برای آماده شدن برای ماموگرافی:

زمانی برای ماموگرافی وقت بگیرید که سینه‌های شما کم‌ترین حساسیت را داشته باشند. ا گر پریود هستید، بهتر است یک هفته بعد از تمام شدن آن صبر کنید و سپس ماموگرافی انجام دهید.
تصاویر ماموگرافی قبلی خود را همراه داشته باشید. اگر برای ماموگرافی خود به یک مرکز جدید می‌روید، بخواهید که ماموگرافی‌های قبلیتان روی سی دی قرار داده شود تا رادیولوژیست بتواند آن‌ها را به راحتی با تصاویر جدید شما مقایسه کند.
قبل از ماموگرافی از دئودورانت استفاده نکنید. روی سینه یا زیر بغل خود، دئودورانت، ضد تعریق، پودر، لوسیون، کرم یا عطر نزنید. شاید ندانید، اما ذرات فلزی موجود در این محصولات می‌توانند در ماموگرافی شما قابل مشاهده باشند و باعث سردرگمی شوند.

ماموگرافی؛ انواع، مزایا و خطرات، بهترین سن برای انجام ماموگرافی

بیشتر بخوانید: کاندیدای مناسب ماموگرافی

نحوه انجام ماموگرافی

سینه شما به تدریج توسط یک صفحه پلاستیکی شفاف روی سکو فشار داده می‌شود.

در آزمایشگاه به شما لباس مخصوص داده می‌شود و شما باید تمام جواهرات و لباس‌های خود را از گردن به پایین یا از کمر به بالا درآورید.
برای خود آزمایش، شما در مقابل دستگاه اشعه ایکس که مخصوص ماموگرافی طراحی شده است می‌ایستید. رادیولوژیست یکی از سینه‌های شما را روی سکو قرار می‌دهد و سکو را بالا یا پایین می‌آورد تا با قد شما مطابقت داشته باشد. سر، بازوها و نیم تنه شما به گونه‌ای قرار می‌گیرند که امکان دید بدون مانع سینه‌های شما را فراهم کنند.
سینه شما به تدریج توسط یک صفحه پلاستیکی شفاف روی سکو فشار داده می‌شود. برای چند ثانیه فشار ادامه دارد تا بافت سینه پخش شود. این فشار مضر نیست، اما می‌تواند دردناک باشد. اگر درد شما بیش از حد شد، به رادیولوژیست اطلاع دهید.

ماموگرافی؛ انواع، مزایا و خطرات، بهترین سن برای انجام ماموگرافی

بیشتر بخوانید: ماموگرافی در پستان های بدون پروتز و با پروتز

کل آزمایش معمولاً کمتر از نیم ساعت طول می‌کشد.

سینه شما باید فشرده شود تا ضخامت آن یکنواخت شود و اشعه ایکس بتواند به بافت پستان نفوذ کند. هم‌چنین فشار، سینه شما را ثابت نگه می‌دارد تا تیرگی ناشی از حرکت را کاهش دهد و دوز تابش مورد نیاز را به حداقل برساند. در طول این مواجهه کوتاه با اشعه ایکس، از شما خواسته می‌شود که ثابت بایستید و نفس خود را حبس کنید.
پس از تصویربرداری از هر دو سینه، ممکن است از شما خواسته شود که تا موقع بررسی کیفیت تصاویر صبر کنید. اگر نماها به دلایل فنی کافی نیستند، ممکن است مجبور شوید بخشی از آزمایش را تکرار کنید. با این حال، کل آزمایش معمولاً کمتر از نیم ساعت طول می‌کشد. پس از آن، می‌توانید لباس‌هایتان را بپوشید و فعالیت‌های معمول خود را از سر بگیرید.

ماموگرافی؛ انواع، مزایا و خطرات، بهترین سن برای انجام ماموگرافی

بیشتر بخوانید: آیا تفاوت پستان چپ و راست در زنان نگران‌کننده است؟

نتایج ماموگرافی

ماموگرافی از بافت سینه‌های شما ماموگرام یا تصاویر سیاه و سفید تولید می‌کند. ماموگرام‌ها تصاویر دیجیتالی هستند که بر روی صفحه نمایش کامپیوتر ظاهر می‌شوند و پزشک متخصص می‌تواند تفسیرهای رادیولوژیست از تصاویر شما را بررسی کند.
رادیولوژیست به دنبال شواهدی از سرطان و سایر شرایطی است که ممکن است به آزمایش، پیگیری یا درمان بیشتر نیاز داشته باشند. نتایج در یک گزارش جمع آوری شده و در اختیار متخصص شما قرار می‌گیرد. در نهایت، تشخیص او است که مشخص می‌کند به چه درمان یا مراقبتی نیاز دارید.

ماموگرافی؛ انواع، مزایا و خطرات، بهترین سن برای انجام ماموگرافی

بیشتر بخوانید: شایع ترین سرطان های زنان همراه با علائم

کلام آخر

ماموگرافی یک ابزار ضروری برای غربالگری و تشخیص سرطان سینه است. این روش با استفاده از اشعه ایکس با دوز پایین می‌تواند نواحی یا بافت‌های غیرطبیعی (معمولاً غیرسرطانی یا خوش‌ خیم) در سینه‌های شما را نشان دهد و به تشخیص سرطان، قبل از بروز علائم آن، کمک کند.

به کلینیک نی نی بان سر بزنید.

منبع: mayoclinic