تاکتیک صعودی نفت سعودی

بر اساس بیانیه رسمی صادره از سوی اوپک‌پلاس متعاقب نشست ۴ ژوئن این ائتلاف نفتی، مجموع تولید نفت برای کشورهای عضو اوپک و کشورهای غیراوپک از ابتدای ژانویه تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۴، به ۴۰‌میلیون و ۴۶۳‌هزار بشکه در روز خواهد رسید.

وزیران نفت و انرژی ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و غیراوپک (اوپک‌پلاس) در جریان سی‌وپنجمین نشست خود در محل دبیرخانه اوپک واقع در وین تصمیم گرفتند کاهش عرضه مصوب کنونی روزانه ۲‌میلیون بشکه‌ای و کاهش عرضه داوطلبانه روزانه یک‌میلیون و ۶۶۰‌هزار بشکه‌ای را که از اول ماه مه از سوی برخی اعضا آغاز شده‌بود، ادامه دهند.

عربستان‌سعودی نیز اعلام کرد که همزمان با ژوئیه۲۰۲۳ به‌صورت داوطلبانه روزانه یک‌میلیون بشکه از تولید خود خواهد کاست و احتمال می‌رود این سطح از کاهش تولید برای ماه‌های آینده نیز تمدید شود، در عین‌حال روسیه هم متعهد شد که به کاهش تولید داوطلبانه روزانه ۵۰۰‌هزار بشکه‌ای خود ادامه دهد. خبر‌‌گزاری رسمی عربستان‌سعودی به نقل از عبدالعزیز بن‌سلمان، وزیر انرژی عربستان اعلام کرد که این کشور کاهش تولید داوطلبانه روزانه ۵۰۰‌هزار بشکه‌ای را که آوریل امسال به‌همراه بعضی از اعضای اوپک‌پلاس اعلام کرده بود، تا پایان سال‌۲۰۲۴ میلادی ادامه خواهد داد. به گزارش «شانا»، جمهوری‌اسلامی ایران هم‌اکنون در کنار کشورهای لیبی و ونزوئلا به‌دلیل تحریم، از توافق کاهش عرضه نفت اوپک‌پلاس مستثنی است.

ارزیابی ظرفیت تولید اعضا

در پایان نشست سی‌وپنجم اوپک‌پلاس مقرر شد موسسه‌های «آی‌اچ‌اس»، «وود مکنزی» و «ریستاد انرژی» به‌عنوان منابع مستقلی که در حوزه‌ بالادست صنعت نفت فعالیت می‌کنند، ظرفیت تولید همه کشورهای عضو اوپک و غیراوپک شرکت‌کننده در توافق‌نامه همکاری را تا پایان ژوئن ۲۰۲۴ به‌منظور تعیین سطح تولید مرجع در سال‌۲۰۲۵، ارزیابی کنند. از سویی دیگر، برنامه تولید نفت اعلام‌شده آنگولا برای سال‌۲۰۲۴ میلادی باید تا پیش از نشست آینده اوپک (صدوهشتادوهفتمین نشست عادی اوپک در وین)، به تایید سه منبع یادشده رسیده که در صورت تایید، برنامه تولید این کشور به قوت خود باقی خواهد ماند.

همچنین مقدار تولید کنگو و نیجریه ممکن است برای رسیدن به میانگین تولید موردنظر در سال‌۲۰۲۴ روزآمد شود که این به‌روزرسانی بر اساس ارزیابی موسسه‌های «آی‌اچ‌اس»، «وود مکنزی» و «ریستاد انرژی» در آخرین نشست اوپک در سال‌۲۰۲۳ خواهد بود. برنامه تولید نیجریه برای سال جاری‌، یک‌میلیون و ۵۷۸‌هزار بشکه در روز اعلام‌شده‌است که مشروط به تایید سه منبع یادشده خواهد بود و در صورت تایید، این رقم به‌عنوان تولید مورد‌نیاز برای سال‌۲۰۲۴ درنظر گرفته می‌شود. همچنین سطح تولید اعلام‌شده برای روسیه براساس میانگین اعلام‌شده توسط منابع ثانویه، در تراز تولید ماه فوریه این کشور در سال‌۲۰۲۳ بوده که تا ژوئن قابل بازنگری است زیرا مسکو‌ درصدد همکاری با منابع ثانویه به‌منظور روزآمدن‌کردن رقم تولید است.

مروری بر مصوبات قبلی ائتلاف نفتی

گفتنی است اعضای اوپک‌پلاس در اکتبر ۲۰۲۲ تصمیم گرفته بودند از ماه نوامبر تا پایان سال‌۲۰۲۳ میلادی روزانه ۲‌میلیون بشکه‌ تولید خود را کاهش دهند، همچنین بعضی از تولیدکنندگان این ائتلاف در آوریل ۲۰۲۲ به‌طور ناگهانی تصمیم گرفتند از یکم مه ۲۰۲۳ تا پایان این سال، روزانه یک‌میلیون و ۶۶۰‌هزار بشکه از تولید خود کاسته به‌طوری که این رقم در مجموع به روزانه ۳‌میلیون و ۶۶۰‌هزار بشکه برسد. اوپک‌پلاس در واکنش به فروپاشی تقاضا در اوج بحران شیوع ویروس کووید-۱۹، تولید خود را از ماه مه سال‌۲۰۲۰، ۹‌میلیون و ۷۰۰‌هزار بشکه در روز معادل حدود ۱۰‌درصد از تقاضای جهانی محدود کرده بود، اما پس از آن زمان با بهبود تقاضا، محدودیت عرضه را به‌مرور تسهیل کرد.

کاهش میانگین تولید اوپک

حجم تولید نفت‌خام ۱۳ عضو اوپک در ماه مه امسال نسبت به آوریل، تا ۴۶۰‌هزار بشکه در روز کاهش یافت. تازه‌ترین نظرسنجی رویترز نشان می‌دهد که مجموع تولید ۱۳عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در ماه مه امسال، ۲۸‌میلیون و ۱۰‌هزار بشکه بوده‌است که نسبت به رقم روزانه ۲۸‌میلیون و ۴۷۰‌هزار بشکه‌ای آوریل، ۴۶۰‌هزار بشکه کاهش را نشان می‌دهد.

اظهارات وزرای نفت عضو اوپک‌پلاس

در همین چارچوب و به گزارش «شانا»، شماری از وزیران نفت و انرژی اوپک پیش از آغاز نشست ۱۸۶ این سازمان در وین بر اتخاذ تصمیمی صحیح برای تضمین تعادل و ثبات در بازار نفت تاکید کردند. در همین رابطه، ؛ حیان عبدالغنی وزیر نفت عراق، در بدو ورود به وین گفت: ما هرگز درباره اتخاذ تصمیمی که همسو با دستیابی به تعادل و ثبات بیشتر در بازار جهانی نفت باشد تردید نخواهیم داشت. سهیل المزروعی وزیر انرژی امارات‌متحده‌عربی نیزگفت: ما مشتاقانه منتظر توافقی هستیم که تعادل عرضه و تقاضا را تضمین کند. عبدالعزیز بن‌سلمان، وزیر انرژی عربستان هم پیش از ورود به دبیرخانه اوپک برای حضور در صدوهشتادوششمین نشست عادی این سازمان در پاسخ به پرسشی درباره اینکه، امروز درباره چه موضوعی مذاکره خواهید کرد، پاسخ داد: «مسائل بسیار زیاد و هیجان‌انگیز.»

گفتنی است وزیران نفت و انرژی کشورهای عربستان، امارات‌متحده عربی، عراق و الجزایر پیش از عزیمت به دبیرخانه اوپک برای حضور در صدو هشتادوششمین نشست عادی این سازمان در هتل پارک حیات وین، ملاقات و مذاکراتی چندجانبه داشتند. منابع اوپک‌پلاس در آخرین اظهارات خود پیش از آغاز مذاکرات، اعلام کردند که کاهش عرضه احتمالی اعضای اوپک‌پلاس می‌تواند به یک‌میلیون بشکه در روز برسد که این رقم افزون بر رقم روزانه ۲‌میلیون بشکه تصویب‌شده و کاهش تولید داوطلبانه روزانه یک‌میلیون و ۶۶۰‌هزار بشکه‌ای که به‌طور ناگهانی در ماه آوریل تصمیم آن گرفته شد، خواهد بود.

موضع نماینده ایران

در همین رابطه، نماینده ایران در هیات‌عامل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) بیان کرد که اوپک‌پلاس برای تصمیم‌گیری درباره سیاست تولید خود همه گزینه‌ها را درنظر دارد. امیرحسین زمانی‌نیا که در غیاب جواد اوجی وزیر نفت، سرپرستی هیات جمهوری‌اسلامی ایران را در یکصدوهشتادوششمین نشست عادی اوپک و سی‌وپنجمین نشست وزارتی اوپک‌پلاس به‌عهده دارد، پیش از آغاز بر‌‌گزاری نشست عادی این سازمان در وین به خبرنگاران گفت: درباره اینکه اعضای ائتلاف اوپک‌پلاس چه تصمیمی درباره آینده می‌گیرند، همه گزینه‌ها روی میز است. وی ادامه داد تولیدکنندگان بزرگ در اوپک در تصمیم‌ها اثرگذارند و این یک امر مسلم است.

گفتنی است جواد اوجی، وزیر نفت جمهوری‌اسلامی ایران که قرار بود برای حضور در این دو نشست به وین سفر کند، به‌دلیل کسالت و مشغله کاری سفر برایش امکان‌پذیر نشد، از این‌رو هیات ایرانی به سرپرستی امیرحسین زمانی‌نیا، نماینده ایران در هیات‌عامل اوپک در نشست ۱۸۶ اوپک و سی‌وپنجمین نشست وزارتی اوپک‌پلاس شرکت کرد. شایان ذکر است اعضای این ائتلاف تصمیم گرفتند سی‌وششمین نشست وزارتی اوپک‌پلاس، در تاریخ ۲۶ نوامبر ۲۰۲۳ (یکشنبه، پنجم آذرماه ۱۴۰۲) امسال برگزار شود.

از بازار سوخت‌های فسیلی چه خبر؟

ناظران بازار انرژی باور دارند تصمیم به کاهش تولید عربستان‌سعودی و تمدید مصوبه اوپک‌پلاس تا پایان سال‌آینده میلادی، قیمت نفت‌برنت را تا مرز ۱۰۰دلار در هر بشکه خواهد رساند. تحلیلگران بازار انرژی عقیده دارند تصمیم جدید دولت سعودی برای کاهش معنادار تولید از ماه ژوئیه، سطح عرضه جهانی نفت را محدودتر کرده و می‌تواند قیمت نفت را حتی تا پیش از فرارسیدن سال‌آینده میلادی، تا مرز ۱۰۰ دلار در هر بشکه برساند. قیمت جهانی نفت با فاصله اندکی پس‌ از صدور اطلاعیه وزارت انرژی عربستان مبنی‌بر کاهش تولید روزانه این کشور تا ۹‌میلیون بشکه از ماه ژوئیه، بیش‌از یک‌درصد افزایش یافت. گفتنی است عربستان‌سعودی در ماه مه معادل ۱۰‌میلیون بشکه در روز تولید نفت داشت و این بزرگ‌ترین کاهش تولید این کشور طی چندین سال‌گذشته خواهد بود.

به‌علاوه، ائتلاف اوپک‌پلاس در اجلاس روز یکشنبه تصمیم گرفت کاهش تولید خود را تا پایان ۲۰۲۴ تمدید تا از ثبات و تعادل در قیمت جهانی نفت حمایت کند. در همین چارچوب، تحلیلگران بانک کامن‌ولث استرالیا طی یادداشتی اعلام کردند با توجه به اقدام عربستان برای حمایت از قیمت، بازارهای جهانی نفت هم‌اکنون بیشتر در معرض کمبود عرضه برای ادامه سال‌جاری میلادی قرار دارند. این تحلیلگران عقیده دارند؛ قیمت نفت‌خام برنت به‌دنبال بهبود تقاضا در چین به ۸۵ دلار در هر بشکه در سه‌ماهه پایانی سال‌جاری میلادی خواهد رسید. با استناد به داده‌های تریدینگ اکونومیکس، قیمت هر بشکه نفت‌برنت دریای شمال در لحظه تنظیم گزارش با یک‌دلار و ۴۶‌سنت (معادل ۸/ ۱‌درصد) افزایش به ۷۷ دلار و ۵۹‌سنت رسید. نفت وست‌تگزاس‌اینترمدییت آمریکا هم با یک‌دلار و ۷۷‌سنت (معادل ۴/ ۲درصد) افزایش در رقم ۷۳ دلار و ۵۰‌سنت معامله شد.