وقتی هواپیمای «میراژ» حرفی برای گفتن نداشت

به گزارش ایران اکونومیست، در روز هشتم آذر شهر «بستان» به دست ارتش عراق گشوده شده بود و اینک تیپ ۲ لشکر ١٦ زرهی ارتش ایران از «پل سابله» گذر کرد و در ساعت ۱۳:۳۰ روز نهم آذر، پنج فروند هواپیمای دشمن به سوی هواپیمای تجسسی خفاش «ئی سی ۱۳۰» در منطقه عملیاتی «طریق القدس» یورش بردند و یک فروند آنها با هدایت رادار پرنده عراقی و با رادار خاموش تا فاصله ۲۵ مایلی هواپیمای خودی جلو آمد و هنگامی که هواپیمای میراژ در یک لحظه با روشن کردن رادار خود قصد شلیک موشک به هواپیمای خفاش ایرانی داشت، با ناباوری گفت که موشک رها نمی‌شود ناگزیر می‌خواست با مسلسل هواپیمای ایرانی را هدف بگیرد که در این هنگام هواپیمای خفاش با هوشیاری از منطقه خطر دور شد و در نتیجه دشمن ناکام ماند.

از روزهای دهم آذر به بعد و به ویژه در روز دوازدهم آذر درگیری‌های هوایی به اوج خود رسید و دشمن تلاش فراوان کرد تا با بکارگیری هواپیمای جدید میراژ «اف ١» تنها هواپیمای «اف١٤» نهاجا بر فراز منطقه نبرد را سرنگون کند و برای نیل به این هدف هواپیماهای میراژ در دسته‌های دو فروندی در ترکیب پروازی با دو فروند میگ ۲۳ یورش‌های پی درپی خود را بر هواپیماهای «اف ١٤» در شرق اهواز مبذول می‌داشتند (حمله می کردند) که با اقدام به موقع خلبانان هواپیماهای «اف ١٤» نه تنها کاری از پیش نبردند بلکه با شلیک موشک‌های «فونیکس» سرنگونی ۶ فروند از جنگنده‌های دشمن گزارش شد که در این میان می‌توان به سقوط نخستین هواپیمای میراژ دشمن در سه راهی حمید در دهکده‌ای به نام «سیدکریم» و اسارت خلبان آن به نام «عبدالغنی سوید الدلیمی» استناد کرد.

اسارت یک خلبان میراژ عراقی پیروزی بزرگی بود، زیرا می‌توانست تاکتیک‌ها و تدبیرهای فرماندهان ارتش عراق را تا اندازه‌ای روشن کند و چگونگی دریافت میراژها و به کارگیری آنها را بازگو و فاش کند. البته در یکی از این نبردها، چهار فروند هواپیمای دشمن روی صفحه رادار هواپیمای «اف ١٤» ظاهر و دوتیر موشک فونیکس به سوی آنها شلیک شد، اما موشک‌ها رها نشدند و هواپیماهای دشمن گریختند. خلاصه این که در این مقطع از عملیات در حالی که به تدریج از فشار یورش‌های هوایی دشمن کاسته می‌شد در عوض کم کم سنگرهای رزمندگان و یگان‌های ارتش ایران پابرجا و استوارتر می‌شد و متقابلاً دشمن که از شکست در جبهه زمینی و هوایی «طریق القدس» ناخرسند بود و کار دیگری از دستش برنمی آمد شهر دزفول و نیروهای زمینی را هدف موشک‌های زمین به زمین از نوع «اسکاد» و «فراگ» قرار داد و پایگاه هوایی دزفول را نیز با هواپیماهای جنگنده بمب افکن بمباران کرد.

در روز ۱۳ آذر نیز جنگ هوایی برفراز منطقه با تندی و سنگینی پیگیری می‌شد. در روشنایی روز بلندی‌های «الله اکبر» ۱۲ بار بمباران شد و شهر سوسنگرد و اهواز هم بمباران شدند و شمار ۹۰ پرواز را رادارهای «سد دز» و «مشرحات» کشف کردند. همچنین دو فروند از هواپیماهای نیروی هوایی عراق با خلبانان جنگنده رهگیر «اف١٤» درگیر شدند و از پای درآمدند و سرنگون شدند متعاقباً در درگیری‌های دیگری سرنگونی سه فروند دیگر از جنگنده‌های دشمن در فولی آباد گزارش شد.

با این همه پیروزی در نبردهای هوایی روز ١٣٦٠/٩/١٤، یکی از روزهای دردناک برای نهاجا در عملیات «طریق القدس» رقم. خورد چراکه در ساعات ۱۰:۰۱ و ١٦:٣۵ دو فروند هواپیمای «اف ١٤» در دام دشمن گرفتار و به همراه موشک‌های ارزشمند فونیکسشان هدف موشک «سوپرماترا ۵۳۰-R» جنگنده‌های میراژ دشمن واقع و سرنگون شدند. البته جای خرسندی بود که خلبانان آنها به نام‌های سروان جعفر بهادران، ستوانیکم یداله حسینی و سرگرد ابوالفضل هوشیار، ستوانیکم سعید صدیقیان با چتر نجات در میان نیروهای خودی فرود آمدند.

این دو فروند اف ١٤ با تاکتیک SNAP UP هواپیمای میراژ و پرواز ایذایی «میگ ۲۳» سرنگون شدند با ناباوری در خصوص دو سانحه غیر منتظره و شگفت انگیز باید گفت که دو روز قبل از این یکی از خلبانان میراژ سرنگون شده عراقی به اسارت درآمده بود و اطلاعات بدست آمده از بازجویی این خلبان می توانست، کارساز باشد.

با این توصیف در ساعات ۵۷ : ۱۲ و ۱۵:۲۰ همان روز (۱۴) آذر پایگاه هوایی دزفول توسط جنگنده بمب افکنهای دشمن بمباران شد که طی آن یک فروند از هواپیماهای دشمن و برابر گزارش‌های بعدی چهار فروند جنگنده مهاجم دیگر توسط سامانه «هاگ» «فولی آباد» اهواز به زیر کشیده شدند که یکی از خلبانان جنگنده «سوخو ۲۲» به نام «علی عبدالحسین شعبان» در روز بعد توسط نیروهای مردمی اسیر و دستگیر شد و به این ترتیب عملیات زمینی با موفقیت در روز ۱۳٦۰/۹/۱۵ پایان یافت.

منبع:

نبردهای هوایی ایران: مروری کوتاه بر روند نبردهای هوایی ایران در دفاع مقدس، حسین خلیلی.