زنده کردن شهرها در گرو احیای بافت‌هاست

علی شماعی در گفت‌وگو با ایران اکونومیست اظهار کرد: در طرح نهضت ملی مسکن باید اولویت با نوسازی و بازآفرینی بافت‌های فرسوده باشد؛ زیرا بافت‌های فرسوده و قدیمی با توجه به این‌که در محدوده شهرها قرار دارند، از ظرفیت خوبی برای تولید مسکن برخوردارند.

وی افزود: حدود ۱۶۷ هزار هکتار بافت فرسوده و ناکارآمد در کشور وجود دارد که عمدتا دارای خدمات زیربنایی و روبنایی است. بنابراین نوسازی بافت های فرسوده با احداث مسکن و محیط کسب و کار مناسب در این محدوده‌ها برای دولت و مردم مقرون به‌صرفه است و موجب ارتقای بهره‌وری شهری، کاهش خسارت احتمالی ناشی از زلزله و پیشگیری از گسترش فرسودگی و آلودگی‌ها و نابهنجاری‌ها به پیرامون خود می‌شود. مردم تمایل دارند به جای این‌که به شهرهای حاشیه و اقماری بروند در داخل شهرها و مناطق آباد زندگی کنند.

بیشتر بخوانید

• رشد ۸۰ درصدی صدور پروانه در بافت فرسوده پایتخت

این کارشناس مسکن با بیان این‌که نباید بافت‌های فرسوده را که ثروت کشور محسوب می‌شود بلااستفاده رها کنیم گفت: اگر به جای آن‌که بافت‌ها را احیا کنیم بر روی خاک‌های صنعتی و زمین‌های مرتعی، کشاورزی و اراضی جنگلی اطراف شهرها مسکن بسازیم علاوه بر تهدید امنیت غذایی، به منابع طبیعی و محیط زیست خود آسیب وارد ساخته‌ایم.

شماعی، استفاده از منابع مولدسازی برای نوسازی بافت‌های فرسوده را ضروری دانست و افزود: یکی از موارد مولدسازی به چرخه تولید و بهره‌وری وارد کردن بافت فرسوده و رها شده است. استفاده بهینه از اراضی بافت‌های فرسوده خود تجدید حیات شهری و جنبه‌ای از مولدسازی است و از جنبه‌های گوناگون فواید بسیاری برای مردم و مسئولان دارد. این در حالی است که هزینه زیرساخت‌های شهری در اطراف شهرها زیاد است.

هزینه های هنگفت ساخت مسکن در شهرهای حومه

به گفته وی، دولت برای ایجاد یک شهر جدید مجبور است هزینه‌های هنگفتی را صرف زیرساخت‌ها، خدمات زیربنایی، روبنایی و حمل و نقل، تامین خدمات عمومی و امنیت کند. علاوه بر هزینه‌های حمل و نقل و غیره بی‌هویتی در شهرک‌ها و شهرهای جدید تا مدت‌ها هزینه‌بر است.

وی تصریح کرد: وقتی خانواده‌ها در داخل شهرها ساکن شوند مجبور نیستند برای تامین مایحتاج و دریافت خدمات از شهر خود به شهرهای بزرگ در رفت آمد باشند. این مساله در کاهش هزینه و کمک به اقتصاد آنها تاثیرگذار است.

این کارشناس مسکن با اشاره به تبدیل برخی محله‌های قدیمی به بافت‌های فرسوده و کانون بزهکاری گفت: رهاسازی محله‌هایی که در زمان‌های نه چندان دور دارای اعتبار بودند باعث شده تا این محله‌ها به محلی برای بزهکاری اجتماعی و پاتوق معتادان متجاهر تبدیل شوند. دولت می‌تواند با احیای این محله‌ها حس تعلق و امید را به ساکنان قدیمی بازگرداند و موجب بازگشت آنها به چرخه تولید و بهره‌وری و بازآفرینی شهری گردند.

احیای هویت شهرها با بازآفرینی

شماعی، بازآفرینی را احیای هویت و اصالت شهرها دانست و افزود: امروزه مهم‌ترین سرمایه کشورها نیروی انسانی و انسجام ملی آن است. اگر امکان زیست سالم و ایمن را برای محلات بخش مرکزی و سایر محلات شهری فراهم سازیم موجب ایجاد حیات مدنی و ارتقاء سرمایه‌های اجتماعی وفرهنگی، تمدنی در شهر می شود. ایجاد فرصت تجدید حیات اجتماعی و اقتصادی در بافت های فرسوده موجب تحول و تکامل فرهنگی، اقتصادی و انسجام محله ای و منطقه‌ای و امنیت شهری می شود.

وی با اشاره به نقش شهرداری‌ها و مدیریت یکپارچه شهری و شهرستانی و استانی در احیای بافت‌های فرسوده گفت: شهرداری‌ها طبق قانون موظف به تخفیف تا ۵۰ درصد در صدور عوارض نوسازی هستند که می‌تواند این عدد تا ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کند.

این کارشناس مسکن تاکید کرد: همچنین پروانه تجاری و اداری و فعالیت‌های متناسب با بافت را با تخفیف ویژه برای بازآفرینی بافت‌های فرسوده و توسعه تأسیسات و تجهیزات و خدمات عمومی مناسب را در نظر بگیرند. اما بعضا همکاری لازم در این زمینه ضعیف است یا انجام نمی‌شود. پرداخت تسهیلات مناسب و کارآمد به ساکنان بافت نیز باید در دستور کار دولت و شهرداری ها قرار گیرد.