گفت‌وگو با مدیر طراحی گک موتورز درباره پیشرفت طراحی خودروهای چینی

ژانگ فن مدیر طراحی ارشد برند گک موتورز چین است که پیش از این در تیم طراحی مرسس بنز حضور داشته و تجربه زیادی دارد. آنچه در ادامه خواهید خواند نقطه نظرات فن درباره تکامل طراحی خودروهای چینی طی ۳۰ سال گذشته خواهد بود.

با توجه به توسعه سریع و قابل‌توجه صنعت خودروی چین در سال‌های اخیر، پیش‌بینی چنین وضعیتی در ۳۰ تا ۴۰ سال گذشته تقریباً غیرممکن بوده چراکه در آن زمان تقریباً خبری از خودرو در جاده‌های این کشور پهناور نبوده است. خودروهایی که در آن زمان توسط چینی‌ها عرضه می‌شد معمولاً نسخه‌های ریبج شده از خودروهای خارجی بودند و همین کار تا همین یک دهه پیش نیز صورت می‌گرفت؛ اما طراحی خودروهای چینی در ۳۰ سال گذشته چطور بود و هم‌اکنون به چه نقطه‌ای رسیده است؟ ژانگ فن اولین طراح چینی است که توسط مرسدس بنز استخدام شده و حالا پیش روی ما نشسته تا به سؤالاتمان درباره طراحی خودروهای چینی پاسخ دهد.

او می‌گوید:

وقتی کودک بودم چندین ساعت را صرف نقاشی خودروها می‌کردم. همانند هر دوستدار خودرویی من تصورات خودم را روی کاغذ می‌آوردم و همان‌ها را توسعه می‌دادم. بری مثال اولین خودروی خانواده ما نسل اول رنو مگان سنیک بود. انعطاف‌پذیری بالای این خودرو باعث تأثیرگذاری روی ایده‌های من و یافتن راه‌هایی برای طراحی هوشمندانه‌تر و کاربردی‌تر کابین شد. همچنین حضور در نمایندگی‌های رنو باعث شد من شانس آشنایی با برخی طراحی‌های عجیب همچون رنو آوانتایم را داشته باشم.

فن ادامه می‌دهد:

من نقاشی کردن را دوست دارم. از زمانی که بسیار کوچک بودم از نقاشی کردن بسیار لذت می‌بردم. من همیشه دوست داشتم تا فردی باشم که می‌تواند نقاشی بکشد و با دیگر دانش‌ها ارتباط برقرار می‌کند. البته من قبل از دانشگاه حتی نمی‌دانستم رشته‌ای با نام طراحی خودرو یا حتی طراحی صنعتی وجود دارد. این موضوع به ۳۰ سال قبل بازمی‌گردد. زمانی که برای اولین بار با این رشته آشنا شدم فهمیدم که علاقه زیادی به آن دارم.

اما همه افرادی که در دانشگاه حضور داشته‌اند به خوبی می‌دانند که تحصیل برای موفقیت کافی نیست و فن نیز سریعاً تأکید می‌کند موقعیت کنونی او نه تنها حاصل تلاش‌های زیاد و علاقه بلکه وجود فرصت‌های مناسب و بهره گرفتن از آن‌ها بوده است. او در سال چهارم دانشگاه فرصت ملاقات با کلمنس راسنگل را داشت، مردی که در فولکس‌واگن و آئودی سابقه زیادی دارد. ژانگ با یادآوری اولین تلاش‌های فولکس‌واگن برای حضور در بازار چین می‌گوید:

آن‌ها علاقه بسیار زیادی به همکاری با دانشگاه محلی داشتند و می‌خواستند استعدادی جوان را پیدا کنند.

ژانگ و همکلاسی‌های او به عنوان بخشی از فرایند همکاری با راسنگل فرصت ساخت چندین مدل گلی را پیدا کردند که این امر برای اولین بار در بازار چین رخ می‌داد. تا زمان پایان دانشگاه ژانگ به اهداف نهایی خود نزدیک نشده بود و به همین خاطر تصمیم گرفت با لیو گوانژونگ به عنوان استادی چینی کار کند. همین امر روی دید کلی ژانگ تأثیر گذاشت. او خاطرنشان می‌سازد:

در آن زمان تقریباً هیچ طراح خودروی حرفه‌ای در چین وجود نداشت بنابراین من نمی‌دانستم که پس از پایان تحصیلاتم چه‌کار خواهم کرد.

به نظر می‌رسید ادامه تحصیلات بهترین گزینه باشد و اینجا بود که فرصت دیگری به سراغ ژانگ فن آمد. دانشگاه سینگهوا در پکن درست همانند هاروارد و آکسفورد بوده و همه دانشجوها دوست دارند از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شوند. ژانگ در اینجا شانس حضور در رقابت طراحی بین‌المللی برگزار شده توسط دانشگاه فورزیم و مجله اتو موتور اند اسپرت را پیدا کرد. هیئت‌داوران این مسابقه از طراحان مشهور آلمانی تشکیل شده بود و این یک فرصت بی‌نظیر برای ژانگ تلقی می‌شد. علیرغم حضور استعدادهای جوان زیاد در این مسابقه، مورات گوناک طراح مرسدس بنز به ژانگ توجه نشان داد. مدیر طراحی گک می‌گوید:

درست پس از ارائه طرحم او با من در زمان استراحت ملاقات کرد و گفت پس از پایان تحصیلاتم چه‌کاری انجام خواهم داد. من گفتم اگر امکان داشته باشد دوست دارم طراح خودرو شوم اما صادقانه باید بگویم از چندوچون ماجرا آگاه نیستم زیرا تاکنون فرصتی نداشته‌ام. او پرسید آیا اصلاً تصور اینکه طراح خودرو شوم را دارم یا خیر.

پس از انتظاری طولانی‌مدت برای حضور در اروپا ژانگ به اولین دانشجوی چینی تبدیل شد که مستقیماً توسط مرسدس بنز استخدام شده است. او از گوناک به خاطر یافتن استعدادش تشکر می‌کند و می‌گوید:

من خودم را خوش‌شانس می‌دانم.

زمانی که ژانگ و همکاران به تیم طراحی مرسدس بنز پیوستند دو سال فرصت برای خودنمایی داشتند؛ اما همان‌طور که خود ژانگ اعتراف می‌کند شانس با او یار نبود و باید با عدم اعتمادبه‌نفسی که داشت مبارزه می‌کرد. فن ادامه می‌دهد:

اگر فقط درباره دانش و مهارت‌های حرفه‌ای صحبت کنید من قبول نخواهم شد اما قطعاً آقای گوناک چیزی در من دیده بود که می‌توانست باعث سود بردن مرسدس شود.

او می‌گوید تنها راه حفظ خودرو در لبه پرتگاه مبارزه برای شانسی بود که داشت. به همین خاطر او از هر فرصتی برای نمایش توانایی‌های خود استفاده می‌کرد و حتی کارهایی همچون طراحی رینگ‌ها را انجام می‌داد. حالا به موقعیت کنونی برندهای چینی و طراحی آن‌ها می‌پردازیم اما قبل از آن فرصت بازدید از مرکز طراحی تازه تأسیس گک موتورز در گوانگژو را داشته‌ایم. تیم طراحی این خودروساز اخیراً از ساختمان‌های قدیمی به این مرکز نقل‌مکان کرده‌اند، جایی که پر از کانسپت های پیشرفته و فضای نمایش بزرگ است.

در این مکان تاریخچه، تکنولوژی، محصولات و طراحی‌های گک به نمایش درمی‌آید. آنچه بیش از همه جلب‌توجه می‌کند پیشرفت‌های صنعت خودروی چین است. چنین مکان‌هایی در زمانی که ژانگ برای اولین بار دانشگاه خود را شروع کرد اصلاً وجود نداشت اما امروز صنعت خودروی چین به جایی رسیده که از رقابت با بهترین‌ها و حتی پیشی گرفتن از آن‌ها کاملاً مطمئن است. رسیدن به این نقطه یک سفر جذاب بوده و ژانگ که بیش از ۱۲ سال است هدایت تیم طراحی گک را بر عهده دارد تغییرات زیادی را مشاهده می‌کند. او می‌گوید:

من در مرسدس عموماً به عنوان یک طراح کار می‌کردم. در گک من می‌توانم نقش بهتری برای تأثیرگذاری روی کل صنعت خودرو داشته باشم. من در سال ۲۰۱۱ کارم را با ۲۶ نفر آغاز کردم و حالا بیش از ۴۰۰ نفر در سراسر جهان با من در ارتباط هستند.

از آنجایی که طراحی خودروهای چینی با چالش‌های جدیدی در زمینه حمل‌ونقل از جمله رانندگی خودکار، حفاظت از محیط‌زیست و تکنولوژی دیجیتال روبروست بنابراین تیم ژانگ باید تلاش‌های بیشتری برای طراحی‌های به‌روز انجام دهد. این طراح باتجربه می‌افزاید:

برخی از همکاران من بسیار بسیار جوان هستند اما ترسی ندارند و مثبت فکر می‌کنند. آن‌ها دانش کافی درباره تکنولوژی‌ها و روندهای طراحی جدید را دارند. من تلاش خواهم کرد تمامی این استعدادهای قوی را با یکدیگر ترکیب کنم.

مدیر طراحی گک حالا در زمینه کاری خود تجربه زیادی دارد و می‌داند که خودروها چه تغییراتی خواهند داشت و چگونه خواهند بود. شما می‌توانید این موضوع را در طراحی خودروهای برقی کشور چین ببینید که بیش ‌از پیش به سبک زندگی مشتریان اهمیت می‌دهند. این در حالی است که در دوران حضور در مرسدس بنز خودروسازان بیشتر به طراحی زیبا اهمیت می‌دادند. شاید بخش اعظم تفاوت‌های رخ داده به سبک زندگی مدرن ما مربوط باشد. از همان اولین سال‌های اختراع خودرو تا به امروز، این وسایل نقلیه چشم‌انداز ما را تغییر داده‌اند و فرصت لذت بردن از سرعت را ارائه کرده‌اند. البته در کشور چین اکثر مردم در شهرهای شلوغ و متراکم زندگی می‌کنند و بنابراین اولویت‌های اصلی به راحتی و کاربردی بودن تعلق دارد. مدیر طراحی گک موتورز می‌گوید:

ما بیش از آنکه به فکر طراحی کابینی جمع‌وجور و متوازن باشیم به ارائه تجربه سواری راحت فکر می‌کنیم. به عقیده من شما باید تفکری پیشرفته داشته باشید و خودتان را به جای مشتری بگذارید نه اینکه همیشه به عنوان یک ماشین باز طراحی انجام دهید. اگر همیشه طرز تفکری همچون ماشین بازها داشته باشید شاید از قافیه عقب بمانید.

زمانی که از ژانگ درباره مواردی که الهام می‌گیرند پرسیده می‌شود این‌طور پاسخ می‌دهد:

شما باید با دید باز نگاه کنید. باید بتوانید هرگونه اطلاعاتی را جذب کنید بنابراین من تلاش می‌کنم به همه اطلاعات کسب شده حساس باشم. فرقی ندارد که من از پدیده‌ای سیاسی، اقتصادی، هنری، معماری یا غیره الهام بگیرم چراکه تلاش می‌کنم جدیدترین اطلاعات را به دست آورم.

بسیاری از افراد درباره خطرات هوش مصنوعی برای شغل آن‌ها صحبت می‌کنند اما ژانگ از این بابت نگران نیست چراکه علاقه زیادی به این تکنولوژی دارد و اخیراً نیز با برخی دانشگاه‌ها و مایکروسافت آسیا برای نقاط اشتراک احتمالی گفت‌وگو کرده است. او ادامه می‌دهد:

من ۲۰ سال پیش و زمانی که اولین بار فتوشاپ را یاد گرفتم به یاد می‌آورم. در آن زمان این برنامه کاملاً جدیدی بود و قبل از آن معمولاً یک یا دو روز را صرف کار روی یک تصویر می‌کردیم اما با استفاده از فتوشاپ می‌توانستیم با یک کلیک کار را به سرانجام برسانیم. این همان راندمانی است که من روی آن تأکید دارم.

اما به آینده طراحی در کشور چین نیز بپردازیم. از میان تمامی برندهای تحت حمایت دولت چین شاید گک موتورز بیشترین علاقه را به مدل‌های مفهومی داشته باشد. در سال‌های اخیر هزینه‌های زیاد باعث کاهش معرفی کانسپت های خیره کننده شده‌اند اما گک از آن‌ها به عنوان کار تیمی مهم یاد می‌کند. مدیر طراحی گک خاطرنشان می‌سازد:

کانسپت ها شاید در ابتدا یک لذت آمیخته با گناه برای طراح خودرو محسوب می‌شدند اما ما باید ارزش‌های بیشتری را برای خودروهای مفهومی قائل شویم.

اما خودروی کانسپت چه هدفی می‌تواند داشته باشد؟ مدیر طراحی گک پاسخ می‌دهد:

در کسب‌وکار بین‌المللی، خلاق بودن اهمیت بسیار زیادی دارد چراکه شما باید دید و اهداف بلندمدتی داشته باشید. همچنین خودروهای کانسپت یک سلاح یا ابزار برای طراحان است تا آینده را تست کنند.

گک از کانسپت های خود برای بهبود خودروهای تولیدی استفاده می‌کند. برای مثال دانش به دست آمده از توسعه کانسپت ENO.146 مستقیماً در بهبود آیرودینامیک آیون هایپر جی تی بکار رفت. آن کانسپت رکورد ضریب درگ ۰.۱۴۶ را به دست آورد درحالی‌که هایپر جی تی تولیدی نیز توانست رکورد درگ ۰.۱۹ را برای خودروی تولیدی ثبت کند. کانسپت ENO.146 همچنین ایده گک درباره خودروی خانوادگی را نشان می‌داد. خانواده در چین معمولاً شامل ۶ نفر شامل دو نفر پدربزرگ و مادربزرگ، پدر و مادر و دو فرزند است و این ایده‌ها در خودروهای آیون V و LX نیز بکار رفته‌اند. با توجه به آنچه در طول ۳۰ سال گذشته برای طراحی خودروهای چینی رخ داده، پس می‌توان گفت ده سال آینده شاید یکی از هیجان‌انگیزترین بازه‌های زمانی برای طراحی خودروهای این کشور باشد.