آثار مصرف «دخانیات» و «ویپ» بر کاهش قدرت باروری مردان

دکتر بهرنگ آبادپور در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، با اشاره به تاثیر سبک زندگی در احتمال بروز ناباروی در مردان،‌ گفت: فاکتورهای زیادی در باروری مردان و کیفیت اسپرم آنها نقش دارد که ممکن است در ابتدا به چشم نیاید.

وی افزود: اسپرم‌ها جزو سلول‌هایی هستند که تولید مثل و تزاید بالایی دارند و در یک روز چندین میلیون اسپرم در یک مرد تولید می‌شود و معمولا رده‌های سلولی که تزاید بالایی دارند در مقابل عوامل محیطی سمی یا نامطلوب آسیب‌پذیرتر هستند.

او در خصوص فاکتورهای محیطی موثر در کاهش قدرت باروری آقایان،‌ تصریح کرد: آلودگی‌های موجود در گازهای تنفسی و بویژه نیکوتین موجود در سیگار اثر سمی فوق‌العاده بالایی بر باروری دارد. علاوه بر نیکوتین، چندین ماده مضرر دیگر در دود مستقیم یا غیرمستقیم سیگار وجود دارد که می‌تواند باعث اختلال در کیفیت اسپرم‌ها شود.

وی افزود: آزمایش اسپرموگرام که برای بررسی اسپرم‌ها انجام می‌شود، چندین فاکتور از جمله غلظت یا تعداد کل اسپرم‌های موجود، حرکت رو به جلوی آن و شکل اسپرم را نشان می‌دهد. در یک آزمایش استاندارد اسپرموگرام، حداقل ۴ درصد از اسپرم‌های یک مرد باید شکل استاندارد داشته باشند که این شاخص می‌تواند بر اثر نیکوتین یا سایر مواد سمی موجود در دود سیگار آسیب ببیند.

آبادپور در خصوص تاثیر نیکوتین بر DNA هسته سلول اسپرم،‌ اظهار کرد: مواد ژنتیکی سلول از مولکول‌هایی به نام DNA تشکیل می‌شوند و هرچه DNA اسپرم سالم‌تر باشد قدرت بارور کردن آن بیشتر است و جنین تشکیل شده هم از کیفیت بالاتری برخوردار خواهد بود که در نهایت احتمال به نتیجه رسیدن تا انتهای بارداری و تولد یک فرزند سالم را بیشتر می‌کند.

وی تاکید کرد: سیگار و دخانیات دارای مواد سمی هستند که علاوه بر حرکت، تعداد و مورفولوژی سلول بر روی مواد ژنتیکی داخل هسته‌ هم اثر می‌گذارد؛ بنابراین این امر ممکن است در طول بارداری خانم‌ هم باعث سقط جنین شود.

عضو هیئت علمی مرکز درمان ناباروی ابن سینا با اشاره به نقش دخانیات بر کاهش قدرت باروری، اظهار کرد: مصرف دخانیات می‌تواند احتمال تشکیل جنین و ایجاد حاملگی را هم کاهش داده و حتی بر افزایش احتمال سقط نیز اثرگذار باشد.

وی افزود: مطالعات نشان داده‌اند که قطع مصرف سیگار می‌تواند از شدت عوارض ایجاد شده بر قدرت باروری بکاهد، هرچند که این روند زمان‌بر است. توصیه ما به مردانی که با اختلال باروری یا سقط مکرر جنین در همسر خود مواجه هستند، این است که حتما مصرف سیگار را به شکل کامل قطع کنند. اثر مواد سمی موجود در دخانیات به میزان غلظت ورود آنها به بدن وابسته است؛ به این معنی که هر چقدر فرد زمان بیشتری دخانیات مصرف کرده باشد، وضعیت بدتری را تجربه می‌کند؛ به بیان دیگر اختلالات اسپرم به میزان و مدتی که فرد سیگار می‌کشد بستگی دارد؛ از این رو ترک سریع‌تر سیگار، سبب سهولت در بازگشت اسپرم‌ها به وضعیت عادی می‌شود.

آبادپور تاکید کرد: هر نوع استعمال سیگار، دخانیات، توتون و تنباکو، مواد مخدر و ... باید قطع شود تا درمان ناباروری نتیجه بخش باشد.

این متخصص اورولوژی در خاتمه درباره مصرف سیگارهای الکترونیک و ویپ‌ها، توضیح داد: این دیدگاه که این نوع از مواد تدخینی اثر سو بر سلامتی ندارد، اشتباه است. سیگار الکترونیک هم بر تولید میزان اسپرم و کیفیت آن اثرگذار است.