درمان اپن بایت با چه روش هایی انجام می شود؟

اپن بایت یک حالت از نامرتب بودن دندان یا اصطلاحا مال اوکلوژن می باشد که در آن دندان های مقابل هم در ردیف بالا و پایین به دلیل بی نظمی به صورت درست روی هم قرار نمی گیرند یا به هم نمی رسند. این عارضه توسط متخصص ارتودنسی قابل درمان است. در ادامه با روش های درمان اپن بایت آشنا می شوید.

روش های درمان اپن بایت

وضعیت دندان های سالم در حالت طبیعی به صورتی است که دندان های بالا بایستی در جهت عمودی حدود ۲۵ درصد از دندان های پایین را بپوشانند. ولی در افرادی که دچار عارضه اپن بایت هستند، این حالت دیده نمی شود. در این عارضه دندان های فک بالا با فک پایین فاصله چند میلی متری دارند.

این موضوع سبب می شود افراد در گاز زدن مواد غذایی با مشکل روبرو شوند. معمولا اپن بایت به علت عادت های اشتباهی که در کودکان زیر ۵ سال رایج است، روی می دهد. برای درمان این مشکل روش های درمانی مختلفی وجود دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.

به طور کلی اپن بایت یک حالت از نامرتبی دندان ها یا اصطلاحا مال اوکلوژن می باشد که در آن دندان های مقابل هم در ردیف بالا و پایین به دلیل بی نظمی به صورت درست روی هم قرار نمی گیرند یا به هم نمی رسند. این حالت از نامرتبی دندان ها را متخصص ارتودنسی درمان می کند.

پزشک به صورت تخصصی با چگونگی رشد و نمو اجزای صورت و شیوه رسیدن دندانها به هم یا قرار گرفتن آن ها در مقابل هم سر و کار داشته و تخصص وی در زمینه تشخیص، پیشگیری و معالجه ناهنجاری های دهان و دندان مانند اپن بایت می باشد.

اپن بایت

معمولا حالت استاندارد دندان ها به نحوی است که دندان های جلویی فک بالا، دو تا سه میلی متر از دندان های جلویی فک پایین را پوشانده و دندان های عقب هر دو فک هم باید قرینه روی هم قرار بگیرند. اپن بایت وضعیتی است که در آن دندان های بالا و پایین موقع بسته بودن دهان در تماس فیزیکی با هم قرار نمی گیرند.

هنگامی که این حالت ایجاد می شود، در حقیقت هیچ همپوشانی در جهت عمودی میان دندان های جلویی در دهان وجود ندارد، در حالی که در حالت نرمال باید دندان های بالا اندکی از سطح دندان های پایین را بپوشانند. یکی از مواردی که به ارتودنسی دندان در بزرگسالی نیاز دارد، همین اختلال اپن بایت می باشد.

دلایل بروز اپن بایت

اپن بایت یا عدم همرسی دندان های بالا و پایین، می تواند به دلیل عادت های ناسالم مرتبط با دهان و دندان از جمله موارد زیر روی دهد:

مکیدن انگشتان

نوزاد انسان به طور ذاتی میل به مکیدن انگشت داشته و اغلب انگشت دست به ویژه انگشت شست را می مکند تا حس آرامش پیدا کند. مطالعات صورت گرفته نشان می دهد بهترین زمان برای ترک این عادت حدود سن ۲-۳ سالگی است. بیشتر دندانپزشکان عقیده دارند تغییراتی که به دلیل مکیدن انگشتان در فک و دندان کودک ایجاد می شود، حالت برگشت پذیر داشته و اگر کودکان تا قبل از شروع رشد دندان های دائمی که در سنین ۵-۶ سالگی است، این عادت را کنار بگذارند، امکان اصطلاح تغییرات ناشی از آن وجود دارد. ولی اگر همچنان پس از این سنین نیز ادامه یابد، ممکن است برای اصلاح آن به درمان ارتودنسی نیاز شود.

مکیدن لب پایین

مکیدن لب ها می تواند سبب کج شدن دندان یا انحراف فک از مسیر رشد طبیعی گردد و وضعیت فک های بالا و پایین نامتقارن گردد. عادت به مکیدن لب به صورت خفیف ولی مداوم می تواند مشکلات دائمی در وضعیت فک و دندان ایجاد و بعد از مدتی سبب بروز مشکل اپن بایت شود.

فشردن زبان

این عادت که بلع کودکانه گفته می شود یک حالت ناسالم در بلعیدن غذا می باشد که در اثر آن، موقع بلعیدن، صحبت کردن یا موقعی که زبان در حالت استراحت در دهان باشد، نوک زبان به پشت دندان هایی جلویی فشار آورده یا از بین زبان بیرون می زند.

جلو بودن زبان

در حالت عادی زبان در دهان بسیار رو به جلو باشد و موقعی که در حال استراحت است به پشت دندان فشار وارد می کند که به تدریج سبب بروز مشکل اپن بایت می گردد. تنفس از راه دهان هم می تواند منجر به جلو آمدن زبان کودک گردد.

به این ترتیب اگر دندان های جلویی فک بالا و پایین با هم فاصله محسوس داشته باشند فرد به اپن بایت مبتلا می شود. مکیدن انگشت دست در خردسالی، استفاده طولانی از پستانک، وراثت و بعضی فشارهای فیزیکی می تواند سبب ایجاد این عارضه گردد.

مشکلات ناشی از عارضه اپن بایت

اپن بایت نه تنها سبب ایجاد ظاهری ناخوشایند می شود بلکه در غذا خوردن نیز اختلال ایجاد می کند. از این رو فرد معمولا با مشکلات گوارشی دچار می شود. مشکلات معده و روده و عدم تلفظ برخی حروف نظیر ش ،ژ و س. مشکلات لثه ای، صدا دار شدن فک موقع جویدن، از دیگر عوارض اپن بایت هستند که به مرور زمان ایجاد می شوند. در مجموع مشکلات زیر در اثر اپن بایت ایجاد می شود:

• محسوس ترین عارضه اپن بایت بی نظمی و نامرتب شدن دندان و به هم خوردن طرح لبخند فرد است. البته مشکل طرح لبخند نامرتب از نظر زیبایی حائز اهمیت است ولی به هر روی سبب کاهش اعتماد به نفس بیمار می شود و ممکن است پیامدهای منفی و درازمدت روانی به همراه داشته باشد.
• اپن بایت سبب می شود فرد به حالت نوک زبانی صحبت کند و این موضوع تا بزرگسالی نیز ادامه دارد. اصلاح ناهنجاری فک و دندان می تواند مشکلات گفتاری به علت نامرتبی دندان ها را کاهش دهد.
• در این عارضه حساسیت دندان ها بیشتر می شود و ممکن است غذا خوردن برای بیمار آزاردهنده و دردناک شود. همچنین خطر پوسیدگی دندان در افراد مبتلا به اپن بایت بیشتر از حد معمول است.

• این عارضه ممکن است موجب بروز مشکلاتی در غذا خوردن شود. هنگامی که اپن بایت سال های زیادی تداوم داشته باشد، موجب ساییدگی دندان هایی می شود که در ردیف بالا و پایین به صورت نامرتب قرار گرفته اند.
• در موارد شدیدتر این عارضه سبب وارد شدن فشار زیاد به فک ها می شود که سردردهای مکرر و افزایش حساسیت عمومی دندان ها را به همراه دارد.

معالجه اپن بایت

اگر در سنین کودکی به معالجه اپن بایت پرداخته شود، به احتمال زیاد تنها ارتودنسی کافی خواهد بود. زیرا رشد فک را می توان کنترل نمود و با جابجایی فک از طریق دستگاه های مخصوص عارضه اپن بایت معالجه می شود. به طور کلی بهبود اپن بایت با روش های مختلفی انجام می شود.

اگر مشکل اپن بایت خفیف است، کمی جابجایی دندان ها منجر به درمان آن خواهد شد. و در صورتی که عارضه شدیدتر باشد و فرد در سن رشد است، با استفاده از براکت و هدگیرها رشد فک کنترل شده و درمان انجام می شود. اگر سن رشد بیمار گذشته و استخوان ها استحکام بیشتری یافته اند، جراحی فک توصیه می شود.

متخصص و جراح فک با برداشتن قسمتی از فک بالا و همتراز سازی آن با فک پایین این عارضه را برای همیشه درمان می کند. در ادامه به روش های درمانی اپن بایت اشاره می شود.

۱. سیم کشی دندان و کمک از هدگیر

در صورتی که فرد جوان بوده و رشد استخوان ها هنوز ادامه داشته باشد، از قابلیت رشد استخوان می توان برای بالا کشیدن دندان های عقب دهان و ایجاد تعادل مدنظر در دندان های بالا و پایین برای اصلاح این عارضه با ارتودنسی استفاده کرد.

با توجه به شدت نامرتب بودن دندان ها ممکن است به همراه هدگیر از گگ های دهانی یا بریس های ارتودنسی جهت اصلاح اپن بایت استفاده شود. با این وجود اگر رفتارها و عاداتی که از ابتدا سبب بروز مشکل شده است، ترک نشود، درمان این عارضه با ارتودنسی هم نتایج دائمی و ماندگاری در پی نخواهد داشت.

۲. استفاده از TSAD

در حال حاضر استفاده از ابزارهای موقتی انکوریج اسکلتی یا TSAD به عنوان راهکار موثر درمانی برای کنترل انکوریج افزایش یافته است. بزگترین مزیت این ابزارها کنترل عمودی است. TSAD به همراه گگ دهانی موجب عقب تر رفتن دندان های انتهایی شده و این حالت به درمان عارضه کمک می کند.

۳. بایت بلاک یا گگ دهانی

بایت بلاک یا گگ دهانی طوری طراحی و ساخته می شوند که در ابتدا تنها دندان های مولر دوم با آن ها تماس دارد. به تدریج که دندان های عقب دهان به سمت داخل حرکت می کند، دندان های مولر اول و نیش دو پایه هم در تماس با این ابزار واقع می شوند. از گگ برای اصلاح اپن بایت استفاده می شود.

۴. جراحی

جراحی این عارضه موقعی انجام می شود که رشد استخوان ها در بزرگسالی کند یا متوقف شده است. به عبارتی مشکل اپن بایت به حدی است که توسط روش های دیگر به نتیجه مطلوب نمی رسیم. جراحی ارتودنسی یا جراحی اصلاحی فک می تواند نتایج دائمی و بادوامتری در درمان عارضه مذکور و دیگر مشکلات دندانی داشته باشد.

در طول عمل جراحی، فک بالا به موقعیت جدیدی منتقل شده و در آن جا توسط پیچ و پلاک های مخصوص ثابت می شود. این روش سخت تر و مطمئن تر می باشد و راه حل قطعی برای درمان اپن بایت شدید است. موقعیت فک تغییر یافته و با ایجاد موقعیت جدید که با دندان ها کاملا همسان است، عارضه اپن بایت برطرف می شود.

در صورت تمایل برای آشنایی با درمان ریشه دندان و درمان پوسیدگی دندان روی لینک ها کلیک کنید.

منبع : آرگا