عضویت ایران در شانگهای بدون FATF

سید هادی سید افقهی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای، اظهار داشت: کشورهای شانگهای ارتباطات اقتصادی و همکاری‌های خوبی به رهبری چین دارند و یکی از محورهای اصلی شانگهای با توجه به قدرت اقتصادی چین، تبادل اقتصادی دور از نقش دلار است.

وی ادامه داد: ورود ایران به شانگهای ابعاد مختلف دارد که البته نقش ایران در منطقه که به عنوان یکی از کشورهای ابر قدرت غرب آسیا، یک کشور نفت خیز، دارای بازار سلاح، مبارزه با تروریسم و مواد مخدر به شمار می‌رود، حائز اهمیت است.

کارشناس مسائل غرب آسیا با بیان اینکه عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای و همچنین بازار اورآسیا موضوعی مهم و حساس که نشاندهنده قدرت ایران در دنیا است، تصریح کرد: شانگهای، سازمانی اوراسیایی میان‌دولتی است که برای همکاری‌های چندجانبه امنیتی، اقتصادی و سیاسی با هدف برقرار کردن موازنه برابر نفوذ آمریکا شد. نقش اصلی و تعیین‌کننده این پیمان را چین و روسیه ایفا می‌کنند.

سید افقهی یادآور شد: البته ما در منطقه سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) را هم داریم که پاکستان ایران و ترکیه عضو آن هستند و برخی از کشورهای آ سیای میانه هم به این سازمان ملحق شدند که سبب فعال‌تر شدن این سازمان شده است.

وی خاطرنشان کرد: یک سازمان فرا قاره‌ای تحت عنوان «بریکس» نیز وجود دارد که چین، روسیه، برزیل، آفریقای جنوبی و هند اعضای آن هستند. شورهای بزرگی که به لحاظ جمعیت و مساحت جغرافیایی دارای ویژگی‌های راهبردی و استراتژیکی هستند که می‌خواهند دلار را از معادلات اقتصادی خود حذف کنند.

کارشناس مسائل غرب آسیا گفت: بنابراین عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای برای کشور ظرفیت اقتصادی و سیاسی منطقه‌ای و جهان ایجاد می‌کند و باعث تولید قدرت در حوزه اقتصادی و سیاسی و به دنبال آن توسعه روابط با اعضای این نهاد می‌شود.

سید افقهی با بیان اینکه شاهد کمرنگ‌تر شدن نقش دلار در این سازمان‌ها خواهیم بود که این مهم مقدمه انزوای اقتصادی آمریکا در جهان است، بیان کرد: با توافقات و هماهنگی‌هایی که میان ایران، چین و روسیه انجام شده گزینه دیگری برای سوئیفت جایگزین می‌شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: علیرغم تهدیدات و مخالفت‌هایی که قبلاً برای عضویت ایران در شانگهای می‌شد مبنی بر اینکه اگر عضو «اف ای تی اف» نباشیم نمی‌توانیم عضو شانگهای شویم، اما امروز نه تنها عضو FATF نشده‌ایم بلکه عضو اصلی شانگهای هم خواهیم شد.

به گزارش مهر، سازمان همکاری‌های شانگهای سازمانی اوراسیایی و میان‌دولتی است که برای همکاری‌های چندجانبه امنیتی، اقتصادی و سیاسی تشکیل شده است. این سازمان در سال ۱۹۹۶ توسط رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان با هدف برقرار کردن موازنه قدرت در برابر نفوذ آمریکا و ناتو با نام شانگهای ۵ پایه‌گذاری شد که البته پس از مدتی با عضویت ازبکستان به سازمان همکاری شانگهای تغییر نام دارد. سازمان همکاری شانگهای به طور رسمی در ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱ میلادی تأسیس و دفتر مرکزی آن در چین قرار گرفت. زبان رسمی آن روسی و چینی است که نشان از تسلط چین و روسیه دارد.

گفتنی است، جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۰۵ عضو ناظر سازمان همکاری شانگهای بود و درخواست کشورمان برای عضویت رسمی و کامل در این سازمان نیز پس از ۱۶ سال، در اولین حضور رئیسی به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران، در بیست و یکمین نشست سران شانگهای در شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان، در شهریور ۱۴۰۰ به تأیید هشت عضو دیگر سازمان رسید و ایران نهمین عضو این سازمان مهم منطقه‌ای شد.

فرآیند فنی و انجام تعهدات رویه‌ای تبدیل عضویت جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از اعضای اصلی نیز در بیست و دومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای در سمرقند به تصویب اعضا رسید.

با پایان یافتن فرآیند عضویت قطعی کشورمان در سازمان شانگهای، یکی از دستورات اصلی بیست و سومین نشست سران سازمان که به شکل مجازی و به میزبانی هند برگزار می‌شود، اعلام عضویت رسمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان شانگهای خواهد بود.

با توجه به سیاست اعلامی دولت سیزدهم در عرصه روابط خارجی و اولویت دادن به گسترش روابط با کشورهای همسایه و منطقه، عضویت در سازمان منطقه‌ای شانگهای ظرفیت‌های زیادی را در زمینه توسعه مناسبات با کشورهای عضو در اختیار کشورمان قرار می‌دهد.

سازمان همکاری شانگهای در حوزه‌های بسیاری نظیر حوزه اقتصادی فعالیت می‌کند و جمهوری اسلامی ایران، از این پس می‌تواند منافع منطقه‌ای خود را در این حوزه‌ها مؤثرتر دنبال و تأمین کند. همچنین کشورمان به جهت برخورداری از زیرساخت‌های مناسب و شبکه‌های حمل و نقل ریلی و جاده‌ای، فرودگاه‌ها و بنادر، به ویژه بندر چابهار در دهانه اقیانوس هند، می‌تواند نقش مناسبی از نظر اقتصادی در این سازمان ایفا کند.

از سوی دیگر دو کشور بزرگ واردکننده انرژی در جهان یعنی چین و هند در این سازمان عضویت دارند و ایران نیز به عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان انرژی، فرصت‌های خوبی را برای تقویت همکاری با این کشورها در چارچوب سازمان شانگهای خواهد داشت.

طرح کمربند- راه، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و همکاری‌های منطقه‌ای در دیگر حوزه‌ها از جمله دیگر مسائلی هستند که بیش از پیش بر اهمیت عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان شانگهای به عنوان عضو اصلی می‌افزایند.

سیستم تصمیم‌گیری در سازمان شانگهای که بر اساس اجماع است نیز به کشورهای عضو فرصت دفاع برابر از منافع و اهداف خود را می‌دهد.