نیازمند بازخوانی در علوم انسانی هستیم/ نباید دچار ناحکمرانی شویم

به گزارش خبرنگار مهر، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس صبح امروز (دوشنبه ۱۹ تیر ماه) در آئین اختتامیه چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فارابی، اظهار داشت: اندیشمند برجسته روزگار ما یعنی داوری اردکانی می‌گوید «ایران پر از مشکل است اما مسئله ندارد. در جامعه خود، از مشکلات بسیار و شاید بی‌شماری رنج می‌بریم، اما مسئله نداریم و کمتر به مسئله‌های خود می‌اندیشیم یا حل آن‌ها را آسان می‌گیریم.» برداشت بنده از این سخن آن است که اولاً مشکل‌ها باید به موضوع فکر و تأمل ما تبدیل شوند، ثانیاً گاهی می‌توان چندین مشکل را در قالب یک مسئله فهمید که راه‌حل را نیز در خودش دارد، ثالثاً همه مسئله‌ها همیشه به مشکلات برنمی‌گردند.

رئیس مجلس ادامه داد: اگر علوم انسانی جایگاه شایسته خودش را در تداوم نهضت نرم‌افزاری و تولید علم که در دهه ۸۰ مطرح شد پیدا کرده بود، چه بسا شاهد رخدادهایی مثل ناآرامی‌های سال گذشته نمی‌بودیم یا مواجهه متفاوتی با آن می‌داشتیم. اگر فراخوان فقه حکومتی یا فقه حکمرانی را جدی می‌گرفتیم، امروز با مسئله‌های تودرتوی عرفی و قانونی درباره حجاب مواجه نمی‌شدیم.

وی بیان کرد: ما در برابر دستاوردهای امروز علوم انسانی اهل تقلید نیستیم و قرار نیست تا ابد شاگرد دیگران بمانیم. ما به طور مضاعف به حرکت عالمانه در برخورد با پدیده‌ها نیاز داریم.

رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: اندیشمندان و دانشمندان ما به ویژه در عرصه علوم انسانی تنها مسیر حل مسائل و مشکلات امروز کشور هستند.

قالیباف تاکید کرد: ما در دهه ۹۰ نه فقط تجربه‌های خوبی از نظر رونق تولید و رشد اقتصادی نداشتیم، بلکه از نظر فکری و نظری در عرصه علوم انسانی و اسلامی هم دهه خوبی را پشت سر نگذاشتیم. اگر چه بر سر این پیچ تاریخی که اکنون در آن قرار گرفته‌ایم، فرصت‌هایی پیش روی ماست تا بتوانیم عقب‌ماندگی خودمان را جبران کنیم.

وی اظهار داشت: متأسفانه نگاه صفر و صدی در دهه گذشته هم وضع علوم انسانی را آشفته کرده و هم گره‌های حکمرانی را کور کرده است. در چله دوم انقلاب نیازمند بازخوانی و بازاندیشی در علوم انسانی هستیم، در غیر این صورت دچار ناحکمرانی یا حکمرانی کهنه می‌شویم، یعنی دچار اشتباهات سهمگین خواهیم شد. کشور ما بیش از هر زمان دیگری نیازمند سرمایه‌گذاری در زمینه علوم انسانی است.

رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: در برنامه هفتم توسعه نیازمند برنامه‌ای توأم با عدالت هستیم. برنامه باید ما را به میراث علمی و معنوی در عرصه‌های مختلف برساند، بدون اینکه ما را از فناوری‌ها محروم کند.

قالیباف بیان کرد: هر چه فرهنگ عمومی ما در زمینه دانایی تقویت شود، خلاقیت ما هم بیشتر خواهد شد. رهبری بحث تحول را مطرح کردند اما تحرک خاصی را در این زمینه مشاهده نمی‌کنیم. در مورد دغدغه علوم انسانی ما در جهان اسلام تنها نیستیم و دیگران هم دغدغه و مسئله دارند.

وی گفت: ما در برنامه هفتم توسعه شیوه برنامه‌ریزی را متفاوت دیدیم و حتی دولت دو تا سه نوبت در لایحه برنامه هفتم توسعه تجدیدنظر کرد. ویژگی علوم انسانی این است که وضعیت امروز ما را شرح می‌دهد و راه پیش روی ما را روشن می‌کند، متأسفانه این جایگاه ارزشمند آنچنان که باید و شاید در کشور مورد توجه قرار نگرفته است.

رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: بسیار مهم است که بدانیم مخاطب برنامه کیست. خانواده مخاطب تمام شاخص‌های ما در روند برنامه هفتم توسعه است. برای مثال باید مشخص شود که در یک خانواده سهم آموزش، اوقات فراغت و سلامت کجاست. حتماً نیازمند تحول اساسی در شکل حکمرانی خود هستیم.

قالیباف با اشاره به اینکه باید از هرگونه خوشبینی و بدبینی پرهیز کنیم و آرمان‌خواهی واقع‌بینانه را جایگزین آن کنیم، گفت: ما اگر در کشور به دنبال استقلال و پیشرفت هستیم، باید یک کشور مولد باشیم. جامعه ما نیاز به بالا بردن سطح عقلانیت عمومی دارد. برای ایران قوی نیازمند حکمرانی دانایی محور هستیم.