انقلاب اسلامی ایران در امتداد غدیر قرار دارد/ نهج البلاغه خوانی را گسترش دهیم

به گزارش خبرنگار گروه مهدویت و غدیر خبرگزاری شبستان، واقعه غدیر از مهم‌ترین وقایع تاریخ اسلام است که در آن، پیامبر اسلام(ص) هنگام بازگشت از حجةالوداع در ۱۸ ذی‌الحجه سال دهم قمری در غدیر خم، امام علی(ع) را جانشین خود معرفی کرد. حاضران در آن واقعه که بزرگان صحابه نیز در میان‌شان بودند، با امام علی(ع) بیعت کردند.

این معرفی بنا به دستور خدا در آیه تبلیغ بود. این آیه به پیامبر(ص) دستور می‌داد آنچه خداوند بر او نازل کرده، ابلاغ کند و اگر این کار را نکند، رسالتش را انجام نداده است. پس از واقعه غدیر آیه اکمال نازل شد که می‌گفت: «امروز دین شما را کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و دین اسلام را برای شما پسندیدم.»

معصومان به حدیث غدیر استناد کرده‌اند و شاعران بسیاری از دوران امام علی(ع) درباره آن شعر سروده‌اند. از مهم‌ترین آثار درباره این واقعه، کتاب الغدیر از علامه امینی است. پیامبر(ص) و دیگر معصومان این روز را عید خوانده‌اند و مسلمانان، به‌ویژه شیعیان این روز را جشن می‌گیرند.

در تفاسیر شیعه آیه سوم سوره مائده در روز عید غدیر نازل شده‌است که آمده الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی. با توجه به اهمیت موضوع گفت و گویی با حجت الاسلام والمسلمین «محمدحسین کبیریان» مدیر حوزه علمیه خواهران استان تهران انجام داده ایم که بخش دوم آن را در ادامه می خوانیم.

در خصوص ارتباط غدیر خم با انقلاب اسلامی ایران توضیح دهید؟

انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و به تعبیری حکومت اسلامی و حکومت دینی در راستای پیاده کردن نسخه غدیر خم در جامعه ما بوده است یعنی هدف امام (ره) که این نهضت را رهبری فرمودند و درخواست مردمی که به انقلاب اسلامی به یاد داشته باشیم مردم از چه نگران بودند و حضرت امام در مقابل چه مسئله ای ایستاد. نگرانی حضرت امام این بود که حاکم جامعه اختیاری از خود ندارد و دقیقا تحت تاثیر حاکمان غربی و اروپایی است و کشورهای دیگر کشور را اداره می کنند و خبری از اسلام نیست. درست است مسجدی وجود داشت و منبری هم برگزار می شد اما حکومت خط خود را از آمریکا می گرفت و در مقابل آمریکایی ها تواضع می کرد و برنامه و دستورالعمل آمریکایی را در جامعه پیاده سازی می کرد.

همان انحرافی که در زمان امام حسین (ع) به وجود آمده بود و یزید از معارف دین و وحی فاصله گرفته بود و به صراحت اعلام می کرد که خبری از وحی نیست و بنی هاشم دروغ گفته اند و مردم را به بازی گرفته اند. در چنین زمانی امام حسین (ع) با بذل جان خود جلوی انحراف جامعه را گرفتند و جامعه را به دین بازگرداندند.«إنِّی لَمْ أَخْرُجْ أَشِرًا وَلاَبَطِرًا وَلاَمُفْسِدًا وَلاَظَالِمًا وَإنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الاْءصْلاَحِ فِی أُمَّه جَدِّی مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَهُ عَلَیْهِ وَءَالِهِ؛ من خروج نکردم از برای تفریح و تفرّج؛ و نه از برای استکبار و بلندمنشی، و نه از برای فساد و خرابی، و نه از برای ظلم و ستم و بیدادگری! بلکه خروج من برای اصلاح امّت جدّم محمّد صلّی الله علیه وآله می باشد». امام حسین (ع) در واقعه عاشورا فرمودند می خواهم سیره جدم پیامبر گرامی اسلام را برگردانم. در انقلاب اسلامی ایران نیز علت قیام امام راحل به همین دلیل بود. در آن دوران فقط نشانه های ظاهری از دین در جامعه وجود داشت. مسجد وجود داشت اما مسجد مذکور چقدر می توانست مسایل جامعه را حل کند و چقدر اختیار داشت برای ورود در حکومت دینی. امام از این جهت نهضت انقلاب اسلامی را آغاز کردند.

پیامبر اسلام برای جلوگیری از انحراف در غدیرخم چه تمهیداتی را اجرایی کرده بودند؟

پیامبر در غدیر برای انکه جلوی انحراف از دین را بگیرد، چرا که احساس می کردند پس از ایشان دیگرانی خواهند آمد و مسیر دین را منحرف خواهند کرد، پیشگیری کردند. امام حسین (ع) نیز جلوی انحراف را با نثار خون خود گرفتند و در عصر حاضر نیز انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی در همین راستا رخ داد و در واقع انقلاب اسلامی ایران ادامه غدیر خم است، ادامه عاشورا است و همان خط را دنبال می کند که ولی فقیه آگاه به دستورات دین و ولی فقیهی که در طول ولایت خدا، پیامبر و ائمه اطهار (ع) به ایشان ولایت داده شده است، ولایت فقیه یعنی در زمان غیبت، فقیه ولایت دارد. انقلاب اسلامی را می توان استمرار غدیر خم تلقی کرد.

هم قرآن در جامعه مهجور است و هم نهج البلاغه. در حال حاضر وقت خود را صرف حضور در فضای مجازی می کنیم اما چقدر از زمان خود را برای سیر در قرآن کریم اختصاص می دهیم. خدای متعال صریحا در قرآن کریم می فرمایند قرآن شکایت خواهد کرد « وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً » پیامبر در قیامت شکایت خواهد کرد که مردم قرآن را مهجور قرار داده اند و به آن کم توجهی کرده اند، قرآنی که کلام خدای متعال است به این شکل مهجور است حال کلام امیرالمومنین (ع) نیز واقعا مهجور است. نهج البلاغه ای که ابن ابی الحدید معتزلی می گوید یکی از خطبه های نهج البلاغه را بیش از هزار بار خواندم و هر بار که این خطبه را خواندم یک مطلب جدیدی از آن آموختم، این در حالی است که وی ادعای شیعه بودن ندارد و معتزلی است اما توجه دارد که کلام امیرالمومنین آن قدر نورانی است که اگر هزار بار هم بخوانید باز هم در بار هزار و یکم نکته جدیدی است.

درخصوص اهمیت و جایگاه نهج البلاغه در زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان توضیح دهید. آیا توانسته ایم دستورالعمل های آن را در زندگی اجرایی کنیم؟

امروز جمع شیعه و دوستداران امیرالمومنین (ع) چقدر می توانند با قاطعیت بگویند که حتی یک بار از ابتدا تا انتهای نهج البلاغه را خوانده ایم. ماها واقعا شرمنده امیرالمومنین (ع) در دنیا و آخرت هستیم. حضرت علی (ع) تمام وجود خود را برای هدایت جامعه و سعادت جامعه قرار داده است و دستورات مختلفی در عرصه های روابط فردی، خانوادگی، روانشناختی و جامعه شناسی تا دستورالعمل های حکومتی در نهج البلاغه آمده است.

تنها یک نامه حضرت امیرالمومنین (ع) که نامه پنجاه و سوم نهج البلاغه است و خطاب به مالک اشتر نوشته اند، دستورالعمل حکومتی برای ایشان مکتوب می کند که در آن تمام اجزای ریز مربوط به حکومت داری را برای مالک اشتر می نویسد، اینکه حاکم در روابط فردی، سیاسی و روابط اجتماعی در ارتباط با خدا چگونه باید عمل کند. همچنین در مسایل عمرانی، خدماتی جامعه، اقتصادی و فرهنگی دستورالعمل هایی برای مالک اشتر نوشته اند و یک نقشه راه برای حکومت ایده آل الهی در نامه 53 نهج البلاغه ارایه کرده اند.

همه ما مقصر هستیم از مسئولان گرفته تا سایر افراد جامعه؛ مسئولان الگوهای حکومت داری اسلامی را در مدیریت خود مورد توجه قرار نمی دهند و بیشتر به تصمیمات و تفکر خود اکتفا می کنند و هیچ مراجعه ای به کلام امیرالمومنین که منتهی به کلام خدای متعال و وحی می شود، ندارند و بی توجه هستند تا بقیه موارد.

چگونه می توان نهج البلاغه خوانی را در جامعه ترویج کرد؟

اگر خانواده ها روزانه زمانی برای خواندن یک بخش از بیانات حضرت علی (ع) در جمع خانواده اختصاص می دادند، وضع جامعه ما به گونه دیگری می شد. وقتی جامعه نسبت به محتوای نهج البلاغه ناآگاه است، دشمن از این عدم آگاهی جامعه استفاده می کند و به خوبی می داند که نسخه سعادت ما نهج البلاغه و دستورات امیرالمومنین (ع) است؛ بنابراین از ناآگاهی ما استفاده می کند و به اسم نهج البلاغه، یک موضوعی را مطرح و شبهه ای ایجاد می کند.

این در حالی است که نهج البلاغه را آن گونه که باید برای مردم جامعه تبیین نکرده ایم و مردم نیز به دنبال فهم و درک خطبه های نهج البلاغه نرفته اند و مطالعه ای در این زمینه نداشته اند، بنابراین باید نهج البلاغه را مورد توجه قرار دهند و خواندن فرازهای نهج البلاغه در دستور کار قرار بگیرد. در چنین شرایطی باید به عالمان دین مراجعه کنیم تا موضوع و محتوای نهج البلاغه را برای ما تبیین کنند. البته باید به این موضوع نیز توجه داشته باشیم که فهم نهج البلاغه آسان نیست و باید در دستورالعمل های نهج البلاغه تفکر و تدبر صورت بگیرد و عالمان آگاه نسبت به تبیین مفاد نهج البلاغه اقدام کنند.

نهج البلاغه فردی را از انحراف دینی، مذهبی نجات داد و به اسلام علوی و تشیع گروید. این جمله نهج البلاغه که حضرت علی (ع) فرموده اند اگر همه دنیا را در دست من قرار دهند و در قبال آن از من بخواهند که به یک مورچه ای در این حد ظلم کنم که پوست جویی را از مورچه بگیرند، من چنین کاری را انجام نخواهم داد. اگر جامعه ما امیرالمومنین را این گونه بشناسد یعنی فردی که حاضر نیست برای دنیای خود کوچکترین کوتاهی ای انجام دهد در قبال وظیفه اش اگر ادعا می کنیم شیعه امیرالمومنین (ع) و دوستدار ایشان هستیم آیا به خودمان جرات خواهیم داد که به خاطر منافع خود مرتکب ظلم شویم و همه انصاف و انسانیت خود را زیر پا بگذاریم.

باید با فرهنگ نهج البلاغه آشنا شویم، دشمن به خوبی روی این موضوع کار می کند، دشمن هم در معارف قرآن و هم در معارف نهج البلاغه و صحیفه سجادیه و معارف و روایات دیگر اهل بیت (ع) سرمایه گذاری کرده است و از ناآگاهی جامعه استفاده می کند و شبهه های فراوانی ایجاد می کند که این شبهه ها اگر بی پاسخ بمانند، باعث می شود تا جامعه به ویژه نسل جدید از این معارف فاصله بگیرد، بنابراین توصیه می کنم طلاب و روحانیون عزیز در این زمینه بیشتر توجه داشته باشند و زمان بیشتری را برای فهم عمق مطالب امیرالمومنین (ع) صرف کنند و هم به شکل های مختلف مخاطبان خود القا کنند و به شبهات پاسخ دهند به شرطی که مخاطبان نیز شبکه ای ایجاد کرده و آموخته های خود را به دیگران عرضه کنند.

تشکیل یک شبکه ایمانی و یک شبکه معارفی قرآنی- روایی و مخصوصا غدیری و علوی جامعه ما یک جامعه علوی باشد که مورد رضایت امیرالمومنین (ع) قرار بگیرد که رضایت ایشان قطعا به معنای رضایت خدای متعال خواهد بود و جامعه به معارف اهل بیت (ع) برگردد، ما هیچ راهی نداریم مگر تبعیت از دستورات خدای متعال.

خداوند در آیه ۳۲ سوره یونس می فرماید: «فَذَٰلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمُ الْحَقُّ ۖ فَمَاذَا بَعْدَ الْحَقِّ إِلَّا الضَّلَالُ ۖ فَأَنَّىٰ تُصْرَفُونَ؛یک مسیر حق است اگر از این مسیر حق حتی یک درجه منحرف شویم در مسیر گمراهی و ضلالت قرار خواهیم گرفت»، بنابراین جامعه چاره ای ندارد برای رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی باید به معارف اهل بیت (ع) متوسل شود و این به یک عزم عمومی جامعه نیاز دارد.

برای مطالعه بخش اول گفتگو اینجا کیلک کنید.

پایان پیام/47