کشف یک روش جدید علمی برای درمان بیماری های ایسکمیک

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پژوهشگاه رویان، ایسکمی به اختلالاتی گفته می‌شود که نتیجه کاهش جریان خون به یک بافت یا ناحیه خاص است و منجر به کمبود مواد مغذی و اکسیژن در ناحیه مذکور می‌شود.

این اختلال می‌تواند اندام‌ها و بافت‌های متعددی از جمله قلب، مغز، عروق محیطی، پوست، روده و کلیه را درگیر کند. بیماری‌های ایسکمیک یکی از دلایل اصلی مرگ و میر و ناتوانی هستند و بار سنگینی را بر سازمان‌های درمانی در سراسر جهان تحمیل می‌کنند. با وجود آنکه درمان‌های معمول باعث بهبود کیفیت و کمیت زندگی مبتلایان می‌شود، اما قادر به درمان ایسکمی و ترمیم بافت آسیب دیده نیستند.

اگزوزم‌ها دسته‌ای از وزیکول‌های خارج سلولی هستند که انداره‌ای حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ نانومتر دارند و توسط انواع مختلفی از سلول‌ها ترشح شده، بر سلول‌های پیرامونی اثرات پاراکراینی دارند. با توجه به اینکه اگزوزم‌ها حاوی زیست مواد متعددی از جمله عوامل رشد، اسیدهای نوکلئیک و مولکول‌های حد واسط درگیر در مسیرهای پیام رسان سلولی هستند، می‌توانند به عنوان عوامل درمانی غیر سلولی در نظر گرفته شوند.

علاوه بر این، اگزوزم‌ها فاقد مشکلات استفاده درمانی از سلول ها، مانند تشکیل تراتوما، رویدادهای ترومبوتیک و مشکلات ایمنی هستند. همچنین استخراج و نگهداری اگزوزوم‌ها آسان است و برخی از آنان گزینه مناسبی برای درمان ایسکمی محسوب می‌شوند.

به منظور جمع‌بندی و بحث پیرامون دانش موجود در خصوص نقش درمانی اگزوزوم‌ها در درمان بیماری‌های ایسکمیک، دکتر کسری معین آبادی بیدگلی، دکتر امیر حسام باباجانی، دکتر ملیحه رضایی، دکتر مسعود وثوق و همکارانشان در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، پژوهشگاه رویان و انستیتو کارولینسکا سوئد به نگارش یک مقاله مرروی پرداختند.

این مقاله مروری که در نشریه بین المللی Journal of Molecular Metabolism منتشر شده است، به بررسی اثر اگزوزوم‌ها بر آنژیوژنزیس (رگزایی) پرداخته، به تشریح ساز و کارهایی که اگزوزم‌ها از طریق آن بر مسیرهای درونی سلول‌های اندوتلیال عروق اثر می‌گذارند، می‌پردازد. علاوه بر این، مسیرهایی که اگزوزوم‌ها از طریق آن وارد سلول‌ها می‌شوند و روش‌هایی که با آن سلول هدف را تحت تأثیر قرار می‌دهند، مورد بررسی قرار گرفت.

در نهایت مقاله مذکور به شرح مطالعات بالینی و پیش بالینی که بر اساس استفاده از اگزوزوم‌ها انجام شده‌اند می‌پردازد و چنین نتیجه گیری می‌کند که اگزوزم‌ها به دلیل تاثیر قابل توجه بر رگزایی می‌توانند ابزار ایده آلی برای درمان بیماری‌های ایسکمیک باشند؛ اما به منظور بهینه کردن استفاده بالینی از آنان، ایجاد پروتکل‌های استاندارد برای استخراج، اصلاح و تجویز آنان و همچنین تحقیقات بیشتر در جهت درک ساز و کارهای مولکولی عملکرد آنان ضروری است.