بهترین نان های تخت جهان؛ از یوفکا و پیادینا تا بربری و لواش

نان خوراکی رایجی در سراسر دنیاست که در انواع متفاوت تولید می‌شود. در این مقاله از «چطور» بهترین نان‌های تخت جهان را معرفی کرده‌ایم، آن هم با استناد به نظر مردمی که طعم آنها را چشیده‌اند و در نظرسنجی شرکت کرده‌اند. با ما همراه باشید.

مبنای انتخاب بهترین نان‌های تخت جهان

نان‌هایی که در این مقاله معرفی کرده‌ایم، بر اساس نظر افرادی انتخاب شده‌اند که در نظرسنجی بهترین نان‌های تخت جهان در سایت رتبه‌بندی مواد غذایی (TasteAtlas) شرکت کرده‌اند. در این سایت برای تشخیص افراد واقعی از ربات‌ها و همچنین رتبه‌بندی ناشی از تعصب ملی یا محلی، سازوکارهای مختلفی در نظر گرفته شدند و درنهایت از ۷هزار و ۱۵۷ نظر ارائه‌شده، اعتبار ۴هزار و ۴۶۹ نظر تأیید شد.

البته نمی‌توان این رتبه‌بندی را نتیجه جهانی قطعی درباره نان‌ها در نظر گرفت. هدف این سایت معرفی نان‌های مختلف و ارضای حس کنجکاوی درباره مواد غذاییِ دیگر مناطق جهان است.

۱. نان روتی چانای (Roti canai)

روتی چانای نوعی نان است که با استفاده از آرد گندم، آب، تخم‌مرغ و روغن هندی درست می‌شود. در واقع خمیر آماده‌شده روی ماهیتابه قرار می‌گیرد و سرخ می‌شود. این نوع نان در سنگاپور، اندونزی، برونئی و تایلند هم تهیه می‌شود. نان روتی چانای موقع پخت چند بار تا و لوله می‌شود و درنتیجه محصول نهایی نانی با بافتی لایه‌لایه با سطح ترد و درون نرم است.

رایج‌ترین روغن استفاده‌شده برای تهیه این نان روغن حیوانی هندی است. گفته می‌شود کارگران هندی که به مالزی مهاجرت کرده بودند، دستور تهیه این نان را یاد گرفتند و به هم‌وطنان خود در هند یاد دادند.

۲. نان سیر کَره‌ای (‌Butter Garlic Naan)

در هند انواع متفاوتی از نان (Naan) پخته می‌شود که نان سیر کره‌ای محبوب‌ترین آنهاست. این نوع نان با استفاده از آرد، مخمر، نمک، شکر و ماست تولید می‌شود. ابتدا خمیر بازشده نان را در تنور می‌پزند و وقتی به رنگ طلایی درآمد،‌ از تنور بیرون آورده می‌شود. سپس روی آن را با کره یا روغن حیوانی و سیر له‌شده می‌پوشانند. این نان را می‌توانید با انواع غذاها میل کنید از جمله:

• کاری؛
• مرغ کره‌ای؛
• کوفته؛
• دال‌عدس؛
• پنیر.

۳. نان بربری

نان بربری نوعی نان تخت ایرانی است که با آرد گندم آماده می‌شود. خمیر این نان را پیش از پخت کاملا ورز می‌دهند. نان‌های آماده معمولا به‌شکل بیضی بلند هستند. روی خمیر نان بربری لعاب آرد می‌ریزند تا پوسته رویه آن به رنگ طلایی درآید، اما درون نان سبک و نرم باقی می‌ماند.

قبل از پخت خمیر نان بربری سنتی، در صورت تمایل، روی آن دانه‌های مختلف مانند سیاه دانه یا کنجد می‌پاشند. «بربری» نام قدیمی نه‌چندان مطلوبی است که در قدیم به مردمان «هزاره» می‌گفتند. به نظر می‌رسد این نان در اصل از ابداعات قوم هزاره بوده است و بعدها به ایران آورده شده است.

۴. نان فوکاچیا دی‌ رکو (Focaccia di Recco)

این نوع نان یکی از انواع نان‌های محبوب فوکاچیا و بومی شهر ایتالیایی رکو (Recco)، معروف به لیگوریا و پایتخت نان‌های فوکاچیاست. نان‌های فوکاچیا در تمام نقاط این شهر در نانوایی‌ها، پیتزافروشی‌ها و رستوران‌ها دیده می‌شوند. گفته می‌شود این نوع نان در قرن دوازدهم ابداع شده است، یعنی زمانی‌ که شهروندان این شهر می‌خواستند با مواد کمی که داشتند (آرد، آب، روغن زیتون و مقداری پنیر) برای صلیبیون نان درست کنند.

۵. نان (Naan)

نان (Naan) نوعی نان تخت محبوب و منحصربه‌فرد هندی است که بافتی نرم دارد. اولین ردپای این نان در اشعار امیر خسرو (دهلوی) شاعر پارسی‌گوی هندی در ۱۳۰۰ پس از میلاد مسیح دیده می‌‌شود. ریشه نام این نوع نان واژه ایرانی «نان» است. نان در دربار امپراتوی دلهی (Delhi) به دو صورت نان تنوک (نان سبک) و نان تنوری (پخته‌شده روی دیواره سنگی تنور) آماده می‌شد.

این نان از ترکیب آرد سفید، مخمر، تخم‌مرغ، شیر، نمک و شکر آماده و در تنور پخته می‌شود. وسط بیشتر روستاهای هند یک تنور عمومی هست که اهالی روستا می‌توانند نان‌های خود را در آن بپزند.

۶. نان پیادینا (Piadina)

زمانی نان پیادینا خوراک اصلی مردم فقیر ایتالیا بود، اما امروزه این نان تخت گریل‌شده که با مواد خوراکی متعددی چون پنیر خامه‌ای نرم یا گوشت پخته‌شده با گوجه‌فرنگی پر می‌شود و مانند ساندویچ مصرف می‌شود، بسیار پرطرف‌دار است. جیووانی پاسکولی، شاعر ایتالیایی قرن نوزدهم، نان پیادینا را «نان فقر، انسانیت و آزادی» نامید. از آن زمان تاکنون این نان مسیری طولانی را پیموده است تا به نان پرطرف‌دار امروزی تبدیل شود.

۷. نان تارت فلامبی (Tarte flambée)

تارت فلامبی نوعی نان تخت نازک، مستطیلی‌شکل و بسیار ترد است که معمولا روی آن با موادی چون تارت، انواع پنیرها، خامه فریشه و پیازهای نازک برشته‌شده پر می‌شود. طعم این نان را می‌توان با کمی نمک، فلفل آسیاب‌شده، روغن بادام‌زمینی و جوز هندی بهبود بخشید. این نان روی اجاق‌های آجری با خاک زغال نیم‌سوز پخته می‌شود و به همین‌ دلیل نام فلامبی را روی آن گذاشته‌اند.

۸. نان روتی‌پراتا (Roti prata)

روتی‌پراتا یکی از نان‌های تخت مخصوص سنگاپوری است که با روغن حیوانی درست می‌شود. درون این نان نرم و بیرون آن ترد است. نان روتی‌پراتا با کاری گوشت گوسفند یا انواع ماهی سرو می‌‌شود. انواع متفاوتی از روتی‌پراتا در سنگاپور وجود دارد که از نرم و پفکی تا بسیار ترد متغیرند. این نان را می‌توان با افزودن موادی چون شکلات، بستنی یا پنیر به دسری خوشمزه تبدیل کرد.

۹. نان فوکاچیا باری (Focaccia Barese)

این نان لذیذ که بومی پولیا (منطقه‌ای در جنوب شرقی ایتالیا) است، با خمیر نرم و تخمیرشده درست می‌شود. این خمیر ترکیبی از سمولینا، آرد گندم و پوره سیب‌زمینی است. سمولینا آرد سبوس‌دار حاصل از گندمی خاص به‌نام گندم دوروم است. این گندم برای تهیه ماکارونی به‌ کار برده می‌شود.

روی نان فوکاچیا معمولا با گوجه‌فرنگی گیلاسی و زیتون پوشانده می‌شود، اما می‌توان از مواد دیگری چون انواع سبزیجات، نمک زبر (درشت) یا اکلیل کوهی (رزماری) هم استفاده کرد. فوکاچیا را همیشه در قالب‌های گرد می‌پزند و به روغن زیتون فراوان آغشته می‌کنند. بهتر است این نان گرم مصرف شود.

۱۰. نان لواش (Lavash)

نان لواش یکی از نان‌های تخت است که بسیاری خاستگاه آن را ارمنستان می‌دانند. بااین‌حال این نان در سراسر غرب آسیا (به‌ویژه ایران و ترکیه) و قفقاز (آذربایجان) مشهور است و تهیه می‌شود. البته برخی هم نان لواش را از نان‌های سنتی ایرانیان دانسته‌اند و می‌گویند ارمنستان سنت لواش‌پزی را از ایرانیان وام گرفته است. به‌هرحال ارمنستان نان لواش را به‌عنوان میراث فرهنگی خود در یونسکو ثبت کرده و ایران هم درخواست میراث مشترک داده است.

نان لواش از خمیر آرد گندم،‌ نمک، آب و خمیرمایه درست می‌شود. پس از اینکه خمیر ورآمد، آن را به‌شکل گلوله‌های کوچک درمی‌آورند و روی سطح تخت با استفاده از وردنه صاف می‌کنند و درون اجاق درست‌شده از رس به‌نام «تنور» می‌پزند. ضخامت، اندازه، شکل و روش ورزدادن این نان به منطقه که درست می‌شود بستگی دارد.

۱۱. پنکیک پیازچه (Scallion Pancake)

پنکیک پیازچه نوعی نان تخت چینی است که بدون خمیرمایه درست می‌شود. این نان با استفاده از آرد گندم، روغن و پیازچه‌هایی که بسیار ریز خرد شده‌اند درست می‌شود. گاهی‌ برای درست‌کردن این نان از موادی چون فلفل‌دلمه‌ای، رازیانه و کنجد هم استفاده می‌شود. معمولا این نان به تکه‌های کوچک تقسیم و داغ همراه با سس سویا سرو می‌شود.

اگرچه خاستگاه این نان دقیقا مشخص نیست، بیشتر مردم بر این باورند این نان اولین بار در شانگهای (چین) درست شده است. این نان بسیار شبیه نان تخت پاراتای هندی است. پنکیک پیازچه به‌دلیل طعم و بافت منحصربه‌فردش یکی از محبوب‌ترین خوراکی‌های خیابانی در چین و تایوان است.

۱۲. گوزلمه (Gözleme)

گوزلمه یکی از نان‌های تخت ترکیه است که با استفاده از آرد گندم، آب، مخمر، روغن زیتون و ماست درست می‌شود. این مواد جلوی بیش‌ازحد ترد و شکننده‌شدن نان را می‌گیرند. روی این نان با موادی چون گوشت، سبزیجات،‌ تخم‌مرغ، انواع پنیر یا قارچ پوشانده می‌شود، سپس نان را روی ساج می‌پزند.

گوزلمه در اصل صبح‌ها یا در میان‌وعده‌های سبک بعدازظهرها سرو می‌شد، اما امروزه همچون غذای حاضری در رستوران‌ها و کافه‌ها یا همچون غذاهای خیابانی هم آماده می‌شود.

۱۳. یوفکا (Yufka)

یوفکا یکی از نان‌های تخت سنتی ترکیه است که با آرد، آب، نمک و روغن زیتون و بدون خمیرمایه درست می‌شود. این نان آن‌قدر با وردنه صاف می‌شود تا به ورق نازکی از خمیری یکدست مانند کاغذ تبدیل شود. گفته می‌شود نان یوفکا فرم اولیه خمیر فیلو (Phyllo) است.

از خمیر یوفکا برای تهیه بسیاری از شیرینی‌های ترکی استفاده می‌شود. این نان آن‌قدر محکم هست که بتوان همچون نان ساندویچی از آن استفاده کرد. سال ۲۰۱۶، نان یوفکا در یونسکو و میراث فرهنگی ناملموس ثبت شده است.

۱۴. کسرا (Kesra)

کسرا یا خوبز فطیر یکی از نان‌های تخت سنتی الجزایری است که روزانه مصرف می‌شود. این نان ترکیبی از سمولینا، روغن، نمک و آب است. این نان را بدون استفاده از خمیرمایه درست می‌کنند. درون این نان نرم و بیرون آن ترد است.

نان کسرا بسیار نازک است و روی آن سوراخ‌های ریز و متعددی دارد. این نان در تنور پخته نمی‌شود، بلکه آن را روی اجاق یا طاجین درست می‌کنند. طاجین از واژه تابه در زبان فارسی مشتق شده است و معمولا از جنس سفال پخته‌شده و سرامیک مقاوم به حرارت تولید می‌شود.

نان کسرا را می‌توان با سوپ مرغ الجزیره‌ای یا سوپ فریکه (فریخ) مصرف کرد.

۱۵. پاروتا (Parotta)

پاروتا یکی از نان‌های تخت هندی است که بیشتر به‌صورت غذای خیابانی فروخته می‌شود. البته این نان در مالزی و سری‌لانکا هم طرف‌داران بسیاری دارد. این نان ترکیبی از روغن حیوانی، آب و آرد گندم تصفیه‌شده و گاهی‌ تخم‌مرغ است.

نان پاروتا در ماهیتابه سرخ و همراه انواع سبزیجات یا کاری‌های گوشت سرو می‌شود. همچنین می‌توان این نوع نان را خرد و در ترکیب با گوشت،‌ تخم‌مرغ و سس تند سالسا مصرف کرد.

جایگاه نان‌های ایرانی

نان‌‌های دیگر ایرانی هم در فهرست ۱۰۰ نان برتر دنیا جای دارند. همان طور که در این فهرست دیدید، نان‌های بربری و لواش به‌ترتیب امتیازهای ۴٫۷ و ۴٫۵ را کسب کرده‌اند. نان‌های دیگر ایرانی همچون سنگک، شیرمال و تافتون هم به‌ترتیب امتیازهای ۴٫۴، ۴٫۴ و ۴٫۱ را به‌ دست آورده‌اند.

کلام آخر

کدام‌یک از نان‌های این فهرست را امتحان کرده‌اید یا دوست دارید امتحان کنید؟ اگر شما هم در این نظرسنجی شرکت می‌کردید، به نان‌هایی که می‌شناسید چه رتبه‌ای می‌دادید؟