فشار بارگذاری‌های تراکمی و تشدید فرونشست

به گزارش ایران اکونومیست، پیش از این مراکزی از جمله مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نسبت به آثار مخرب کاهش آب‌های زیرزمینی از جمله فرونشست در پایتخت و بیشتر دشت‌های کشور هشدار داد و اعلام کرده بود که در محدوده جنوب غرب شهر تهران فرونشست سالیانه ۱۷ سانتیمتر ثبت و گزارش شده است.

اگرچه استفاده بی‌رویه از سفره‌های زیر زمینی را یکی از اصلی‌ترین عوامل ایجاد فرونشست در کشور می‌دانند، اما دیدگاه برخی از کارشناسان در کنار این موضوع بر این است که فشاربارگذاری های تراکمی در کلانشهرهایی مانند تهران این مساله را به صورت جدی تشدید کرده است.

در واقع به عقیده این کارشناسان، مخالفان توسعه افقی با افزایش بی رویه تراکم و در کنار آن تراکم فروشی، کلانشهرهایی مانند تهران را در معرض بحران فرونشست قرار دادند.

این در حالی است که دولت سیزدهم اولویت خود برای تولید مسکن در کشور را به عنوان مهم‌ترین دغدغه خود بر روی توسعه افقی گذاشته است. اما به نظر می‌رسد که دیدگاه‌های برجای مانده از دولت قبل که نه تنها اعتقادی به ساخت مسکن نداشتند، بلکه تراکم فروشی را یکی از افتخارات خود می‌دانستند، همچنان به عنوان مانعی جدی به دنبال این است که برای تولید مسکن به صورت افقی دردسرهایی ایجاد کند.

دولت در طرح نهضت ملی، ساخت مسکن به صورت یک یا ۲ طبقه و به عبارت دیگر افقی را در دستور کار قرار داده است؛ طرحی که به گفته برخی از کارشناسان از یک سو موجب کاهش هزینه‌های ساخت مسکن و در سوی دیگر بالا رفتن اجرای این طرح‌ها می‌شود.

در واقع با توجه به اینکه ساخت مسکن و اجرای طرح‌هایی از این قبیل در گذشته به صورت بلندمرتبه‌سازی بود، اما در طرح نهضت ملی مسکن در گام نخست به جای آپارتمان‌سازی، هدف این است که هر ایرانی یک خانه داشته باشد و در شهرهای دارای زمین توسعه افقی در اولویت قرار گرفته است.

این ایده در طرح نهضت ملی مسکن در حالی مطرح شده که با توسعه افقی شهرها این امکان فراهم می‌شود که زمین‌هایی را وارد محدوده شهرها کرد و از این طریق با واگذاری زمین به متقاضیان زمینه برای ساخت مسکن توسط خود مردم فراهم شده و در نتیجه تعداد زیادی از این افراد خانه‌دار می‌شوند.

در کنار مزایای توسعه افقی که از مهم‌ترین آنها سرعت بخشیدن در ساخت و ساز مسکن است، جلوگیری از افزایش بار تراکمی در شهرها به‌ویژه کلانشهرها از مهم‌ترین اهداف آن است که با توجه به پدیده فرونشست که امروز در برخی از استان های کشور شاهد آن هستیم، به نظر می‌رسد راهکاری جدی و البته کارشناسی برای جلوگیری از گسترش این پدیده است.

افزایش تراکم‌های ساختمانی بر روی بسترهای خشک سبب تشدید فرونشست می‌شود

در این زمینه، یک کارشناس حوزه مسکن در گفت وگوی اختصاصی با ایران اکونومیست با اشاره به فرونشست در بخش‌هایی از جنوب تهران گفت: فرونشست پدیده‌ای است که به طورقطع به نواحی مرکزی و شمال شهر نیز توسعه پیدا خواهد کرد.

«فرشید ایلاتی» با بیان اینکه خالی‌شدن زیر بستر و کم شدن منابع آب زیرزمینی سبب ایجاد پدیده فرونشست شده است، افزود: بارگذاری‌های تراکمی به صورت تراکم‌های ساختمانی و طبقات، مانند وزنه سنگینی است که بر روی بستر خشکی قرار گرفته و سبب تخریب زیربستر و تشدید فرونشست می‌شود.

وی اضافه‌کرد: هدف ما این است که این موضوع را به عنوان یک هشدار جدی اعلام کنیم که موضوع تراکم‌سازی و عدم توجه به توسعه افقی می‌تواند شهر را با چالش‌های جدی مواجه کند که فرونشست یک نمونه از ماجرایی بزرگ است.

لزوم متوقف شدن بارگذاری تراکمی

ایلاتی با اشاره به لزوم متوقف شدن بارگذاری تراکمی در کلانشهری مانند تهران، تصریح‌کرد: باید به سمت توسعه افقی شهر رفته و اقدام به ایجاد محلات و مناطق شهری به صورت مجزا و با امکانات کرده و این توسعه در تهران و در مراحل بعد در بقیه کلانشهرها در پیش بگیریم که یکی از مهم‌ترین مزایای پیاده سازی چنین طرح‌هایی جلوگیری از توسعه فرونشست خواهد بود.