روانشناسی نقاشی کودکان

چرا کودکان بیشتر تمایل به کشیدن پستانداران و پرندگان دارند؟پستانداران و پرندگان متداول ‌ترین حیواناتی هستند که توسط کودکان ترسیم می ‌شوند آیا آگاهی اکولوژیکی کودکان بر پستانداران و پرندگان متمرکز است ؟ احتمالا تاکنون به این موضوع توجه کرده اید که نقاشی های کودکان بازتاب دهنده ذهنیت و نوع نگرش آن ها از دنیای اطراف خود بوده و در این میان تصاویر حیوانات بخش مهمی از این نقاشی ها را به خود اختصاص می دهند. بررسی های انجام شده توسط پژوهشگران نشان می دهد تقریبا اکثر نقاشی های کودکان از حیوانات شامل پستانداران و پرندگان می شود.
مطالعات انجام شده توسط محققان نشان می دهد:پستانداران و پرندگان متداول ‌ترین حیواناتی هستند که توسط کودکان ترسیم می ‌شوند. این موضوع نشان ‌دهنده ترجیح یا آشنایی بیشتر کودکان با این گونه ‌ها است. در نقطه مقابل، دوزیستان و خزندگان کمتر در آثار هنری کودکان دیده می شوند که به باور محققان این موضوع عدم تعادل را در آگاهی اکولوژیکی کودکان نشان می ‌دهد.
طی یک مطالعه جدید از دانش‌آموزان ۷ تا ۱۱ ساله در بریتانیا خواسته شد تا حیات وحش محلی را از طریق نقاشی‌ های خود به تصویر بکشند. آن ها در درجه اول پستاندارانی مانند سنجاب، گربه و جوجه تیغی و همچنین پرندگان را کشیده و تصویر این جانوران را بر سایر انواع حیوانات اولویت دادند.
تحقیقات قبلی نشان می ‌دهد که دسترسی کودکان به فضاهای سبز طی چند دهه گذشته کاهش یافته است که موضوع فوق به معنای قطع ارتباط فزاینده آن ها با طبیعت است. به گفته محققان، چنین قطع ارتباطی می تواند بر رشد شناختی کودکان تأثیر منفی داشته و به طور بالقوه حمایت های آینده از تلاش های حفاظتی را کاهش دهد.
در این مطالعه، محققان نقاشی‌ های بیش از ۴۰۰ دانش‌آموز از ۱۲ مدرسه را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و از هر کدام خواسته شد تا حیواناتی را که در باغ ‌ها یا پارک‌ های محلی دیده اند، نشان داده و نقاشی کنند. بررسی این نقوش نشان داد پستانداران در ۸۰.۵ درصد از تصاویر وجود دارند که این موضوع آنها را به متداول ترین حیوانات حاضر در تخیل کودکان پس از پرندگان تبدیل می کند که در کمتر از ۶۹ درصد از نقاشی ها ظاهر می شوند.
نکته مهم این است که حشرات و سایر بی مهرگان کمتر به تصویر کشیده شده اند، در حالی که دوزیستان و خزندگان کمترین میزان حضور در نقاشی های کودکان را داشته و تنها در ۱۵ درصد نقوش ظاهر می شوند. نکته جالب توجه این است که علیرغم این که به صراحت از کودکان خواسته نشده بود که گیاهان را در تصاویر خود بگنجانند، اما گیاهان در بیش از ۹۱ درصد نقاشی های مطالعه شده وجود داشتند.
موضوع قابل تامل دیگر این است که تصاویر کودکان از پستانداران و پرندگان دقیق تر از سایر جانوران بود و جزئیات این نقاشی ها به نوعی بودند که به محققان این امکان را داد تا بیشتر این گونه ها را شناسایی کنند. برعکس، حشرات، خزندگان، دوزیستان و سایر بی مهرگان برای شناسایی چالش برانگیز بودند. در میان گیاهان، درختان و محصولات زراعی، توت فرنگی، سیب زمینی و هویج بیشتر قابل شناسایی بودند.
این یافته ها محققان را به این نتیجه رساند که آگاهی اکولوژیکی کودکان بر پستانداران و پرندگان متمرکز است. علاوه بر این، آن ها پیشنهاد می کنند که آگاهی اکولوژیکی کودک ممکن است به شدت تحت تأثیر محیط خانه یا پیشینه فرهنگی آن ها باشد و مدارس نقش کمتری در این زمینه ایفا می کنند.
کیت هاولت، یکی از نویسندگان ارشد این مطالعه، در رابطه با موضوع فوق می گوید: ادراکات کودکان از حیات وحش محلی که با آن باغ‌ ها و پارک‌ های محلی خود را به اشتراک می ‌گذارند، به سمت پستانداران و پرندگان منحرف است. کودکان نه تنها پستانداران و پرندگان را بیشتر از بی مهرگان، دوزیستان یا خزندگان ترسیم می کنند، بلکه می توانند آن ها را با دقت بیشتری نسبت به گروه های دیگر جانوران شناسایی کنند.
شرح کامل این مطالعه در آخرین شماره مجله تخصصی PLoS ONE منتشر شده است.