سوخت‌بری با چاشنی مرگ در سیستان و بلوچستان

سوخت‌بری یکی از شغل‌هایی است که برخی از ساکنان در سیستان و بلوچستان به دلیل بیکاری و نبودن درآمد مناسب به آن روی می‌آورند. سوخت‌بران برای تامین هزینه‌های خانواده‌شان جان‌شان را کف دست می‌گیرند و با گالن‌های حامل سوخت به سمت مرز می‌روند و به شرط زنده رسیدن، سوخت را به طرف پاکستانی تحویل می‌دهند و پولش را می‌گیرند و اگر در راه برگشت طعمه بلایای طبیعی، غیر طبیعی و گلوله‌های کشنده مرزبانان پاکستانی قرار نگیرند، به خانه برمی گردند و خودشان را برای سفر پرمخاطره بعدی آماده می‌کنند.

این نان آورانِ خانواده همیشه دلهره دارند و هر بار که با عزیزانشان خداحافظی و عازم مرز می‌شوند، امیدی به دیدار دوباره با آن‌ها را ندارند. بار‌ها اخبار آتش گرفتن خودرو‌های حامل سوخت، تیرخوردن و هم اکنون غرق شدن در سیل و رودخانه‌ها به گوش‌مان می‌رسد و برایمان ناآشنا نیست.

به گفته مردم محلی تاکنون و با جستجوی بستگان این سوخت‌بران تعداد ۶ پیکر بی‌جان از این افراد پیدا شده و سرنوشت باقی سوخت‌بران تا پایان بارندگی و فرونشست سیلاب مشخص نیست.

مسئولین هیچ کمکی نکردند

رئیس شورای روستای پیردان از توابع بخش مرکزی شهرستان سرباز و عضو شورای شهرستان سرباز که یکی از معتمدین محلی هم هست و روز گذشته به همراه بستگان سوخت‌بران در جستجوی این افراد بوده، در خصوص جزئیات این ماجرا به ایلنا می‌گوید: روز گذشته ۶ جسد سوخت‌بر را پیدا کردیم و حدود ۱۵ نفر تاکنون مفقود هستند.

آنس آرامش می‌گوید: از شورای شهرستان راسک و فرمانداران شهرستان سرباز و راسک درخواست کردم که تعدادی سگ زنده یاب از طریق جمعیت هلال احمر برای جستجوی سوخت‌بران مفقود شده در سیل در اختیارمان قرار دهند که هیچکدام پاسخی به ما تاکنون نداده‌اند. اکثریت سوخت‌برانی که در سیلاب گرفتار شده‌اند، ایرانی هستند. در این مدت فقط مردم محلی در جستجوی مفقود شده‌ها بودند. خانواده مفقود و کشته‌شده‌ها نیز به هرکجا که مراجعه می‌کنند، پاسخی دریافت نمی‌کنند.

رئیس شورای روستای پیردان علت اصلی روی آوری به شغل سوخت‌بری را فقر و بیکاری در منطقه اعلام می‌کند و می‌گوید: اگر فرصت‌های شغلی در سرباز فراهم بود هیچکس سوخت‌بری نمی‌کرد. برای مثال چند روز پیش خودروی یکی از سوخت‌بران آتش گرفت و خودش هم در آتش سوخت. اگر دغدغه‌های مالی نبود هیچکس جانش را کف دستش نمی‌گرفت و سوخت‌بری نمی‌کرد. درحالی که اغلب سوخت‌بران در روستا‌های دورافتاده و در آلونک‌های کوچک زندگی می‌کنند که حتی سرویس بهداشتی ندارند.

آرامش می‌گوید: اجساد یافت شده در شهرستان راسک بخش پارود، نقطه صفر مرزی و در روستای پیرکور پیدا شده‌اند. تعداد سوخت‌برانی که مفقود شده‌اند به حدود ۱۰ تا ۱۵ نفر می‌رسد و برخی را هم نمی‌شناسیم و آماری از آن‌ها نداریم. در کشور پاکستان هم تعدادی از سوخت‌بران درگیر سیلاب شده‌اند و در نقطه صفر مرزی افراد زیادی برای جستجوی مفقودشدگان آمده بودند. امیدوارم بتوانیم با کمک مردم مفقودشدگان را پیدا کنیم و به خانواده‌های چشم انتظارشان برگردانیم.

پس از یک روز معطلی از سیلاب جان سالم به در بردم

احمد یکی از سوخت‌برانی است که به همراه کاروان، روانه مرز پاکستان شده و به دلیل شناخت کافی از منطقه توانسته از سیلاب جان سالم به در ببرد. او ۲۱ ساله است و با خورو‌های سوخت‌بر که خودشان به آن‌ها «شوتی» می‌گویند هر چند مدت یکبار به عنوان شاگرد و شوفر، خودروی‌شان را بارِ سوخت می‌زند و برای آوردن لقمه‌ای نان روانه مرز پاکستان می‌شود.

احمد در شرح سفر پر خطر اخیرش می‌گوید: چند روز پیش به همراه کاروان، سوخت بردیم و من توانستم به سلامت برگردم. ما هربار که می‌رویم رفتن‌مان با خودمان و برگشتن‌مان با خداست. با توجه به وضعیتی که دیدم بازگشت بقیه پنجاه پنجاه است حدود ۴ نفر از دوستان و آشنایان من هنوز از مرز برنگشته‌اند و گوشی‌های موبایل‌شان هم خاموش است و اصلا در آن منطقه آنتن نیست. به دلیل بیکاری سوخت می‌بریم، همین گازوئیلی که می‌بریم خودش قاچاق حساب می‌شود و ما هیچ وسیله دیگری برای دفاع از خطرات احتمالی با خودمان نمی‌بریم.

وی در شرح ماجرای گرفتاری سوخت بران در سیلاب می‌گوید: از رودخانه که بیرون آمدم بارندگی شروع شد و من در جای امنی صبر کردم تا باران قطع شد و دوباره سیلاب آمد و به سختی و با یک روز معطلی من و تعدادی دیگر از سوخت‌بران توانستیم از آن شرایط جان سالم به در ببریم. حدود ۱۰۰ متر از مسیر رودخانه نهنگ بسیار باریک است و همیشه رانندگان خودرو‌های سوخت‌بری در این مسیر در ترافیک گیر می‌کنند و همین موضوع هم باعث گرفتار شدن‌شان در سیلاب شد.

هیچ درخواستی برای پیدا کردن مفقودین نداشتیم

رئیس جمعیت هلال احمر راسک هم در این باره به ایلنا می‌گوید: نجات جان افرادی که در حوادثی مانند سیل و زلزله و... گرفتار شود جزو وظایف هلال احمر است، اما تاکنون هیچ درخواستی از سوی مردم محلی، مسئولین و حتی ستاد بحران برای جستجوی مفقودشدگان، از هلال احمر شهرستان راسک نشده است و فقط در اخبار غیر رسمی فضای مجازی از مفقودی یا کشته شدن افراد در سیلاب صحبت می‌شود و از آنجا که منطقه مرزی است و هویت افراد مشخص نیست هلال احمر بدون درخواست رسمی نمی‌تواند وارد عمل شود.

محمد بلوچی می‌گوید: تاکنون هیچ خانواده‌ای برای جستجوی شخصی به ما درخواست نداده است و تصاویری که در فضای مجازی می‌ببنم خسارت‌های مالی به خودروی افراد است که در شرح وظایف هلال احمر نیست. روز گذشته در جلسه ستاد بحران شهرستان بودم، اما هیچ صحبت و درخواستی مبنی بر جستجوی مفقودشدگان مطرح نشد.

وی ادامه می‌دهد: ۶ روز پیش با بارش باران سیلاب جاری شد که تعدادی از خودرو‌ها در آب گرفتار شدند و ما هر روز به منطقه تردد خودرو‌ها می‌رویم و برای عدم ورودشان به رودخانه هشدار می‌دهیم و خطر مرز را گوشزد می‌کنیم، اما متاسفانه کسی توجهی نمی‌کند روزانه ۱۰۰۰ دستگاه خودروی سوخت‌بر روانه مرز می‌شوند. جمعیت هلال احمر یک نهاد عامل المنفعه و بین‌المللی است و اگر کسی از ما درخواست کمک کند لحظه‌ای درنگ نخواهیم کرد.

هشدار‌های لازم هواشناسی به سوخت‌بران داده شده

فرماندار سراوان نیز در این باره می‌گوید: در شهرستان سراوان بزرگ و قرارگاه عملیاتی شهید سجاد (ع) در خصوص گذر‌های سوخت اطلاع رسانی و تمهیداتی در ستاد بحران اندیشیده شده، اما در حوزه سراوان هیچ مورد سیل بردگی سوخت‌بران را نداشته‌ایم و این حادثه مربوط به حوزه سرباز و راسک بوده است.

تجیلی می‌گوید: در سراوان سوخت‌بری زیاد است، اما این موضوع مدیریت می‌شود. هم قرارگاه و هم ستاد بحران اطلاعیه‌های لازم برای محافظت از جان سوخت‌بران را منتشر می‌کند و هشدار‌های سیل و آبگیری را اطلاع رسانی می‌کنند و از ورود سوخت‌بران به منطقه مرزی جلوگیری می‌شود و خوشبختانه اتفاقی برای سوخت‌بران حوزه سراوان نیفتاده است. تنها دلیل روی آوردن به سوخت‌بری بیکاری نیست، فراوانی سود حاصل از این کار هم جذاب است. برخی به دلیل درآمدزایی از طریق سوخت‌بری، مشاغل دیگر حتی کشاورزی را رها کرده‌اند یعنی الان در منطقه گلشن و اطراف سراوان بسیاری از نخل‌های مسیر، اصلاح و رسیدگی نشده‌اند و برخی افرادی که تبحری در شغلی داشته‌اند کارشان را رها کردند و به سمت سوخت‌بری رفته‌اند و ما در حال حاضر برای کار‌های عمرانی، خیرین مدرسه ساز و ... در یافتن نیروی کار دچار مشکل شده‌ایم.در سراوان کارت رزاق را داریم که شاید واقعی هم نباشد از باب اینکه در دولت گذشته قرار بود وزارت نفت و سازمان همیاری‌ها گازوئیل را تا لب مرز بیاورند و سوخت از مرز جابجا شود، اما طرح قاچاق سوخت ساماندهی شد.