کارنامه مردودی دو ساله دولت رئیسی در بخش سینما

کارنامه سینمایی دولت ابراهیم رئیسی مورد بررسیقرار می گیرد.

در این مطلب آمده است: بی‌هیچ موضع‌گیری سیاسی و جناحی و با ارجاع به اتفاقاتی که در این دوسال رخ داد به‌جرأت می‌توان گفت که بیشترین تنش و شکاف بین دولت و سینماگران در دولت سیزدهم رخ داده است. این تنش‌ها از همان روزی که محمدمهدی اسماعیلی به‌عنوان وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی برای رأی از مجلس معرفی شد، آغاز شد.

در برنامه پیشنهادی سینمای ایران، وضعیت سینما با جملاتی مثل «خانه سینما وجاهت قانونی ندارد، فیلم‌ها ضدارزش و غیراخلاقی‌اند»، «وجود مفاسد در سیستم توزیع در سینما و خارج از سینما»، «تولید فیلم‌های ضدارزش، غیرانقلابی و غیراخلاقی با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد»، «عدم اتخاذ موضع شفاف و برخورد در برابر فعالیت محکومین امنیتی و چهره‌های سینمایی همسو با اهداف دشمنان»، «وجود نگاه‌های سیاسی و بعضاً مخالف آرمان‌های انقلاب در جشنواره فجر» توصیف شده بود.

محمدمهدی اسماعیلی در روایتی آماری از سینمای ایران گفته بود: «در سال ۱۳۹۷، از ۷۷فیلم رصد و تحلیل‌شده، ۵۹فیلم مروج سبک زندگی غیراسلامی ایرانی و تخریب‌کننده انقلاب اسلامی، ۶۱فیلم ارائه‌کننده تصویر مثبت از زن بی‌حیاء، ۵۰فیلم سیاه‌نما و ناامیدکننده، ۶۰فیلم مربی، ۶۰فیلم مروج وادادگی و تحقیر ملی، ۵۵فیلم القاءکننده واگرایی دینی و ملی و قانون‌گریزی و نمایش ناکارآمدی نهادها بوده‌اند.»

این سخنان با واکنش‌های تندی ازسوی برخی اصناف و انجمن‌های سینمایی و برخی سینماگران مثل مرحوم کیومرث پوراحمد، همایون اسعدیان، همایون غنی‌زاده و برخی چهره‌های تئاتری مواجه شد.

گرچه اسماعیلی در واکنش به این اعتراضات، مواضع خود را تعدیل و تلطیف کرد اما مدیریت سینمایی دوسال اخیر نشان داد که این تنش‌ها و فاصله بین سینما، سیاستگذاران و مدیران سینمایی تداوم داشته که اوج این شکاف را می‌توان در اتفاقات بعد از التهابات شهریور 1401 ردیابی کرد که به‌طور بی‌سابقه‌ای با ممنوع‌ازکاری یا احضار و بازداشت سینماگران مواجه بودیم و رابطه بین دولت و سینماگران در بدبینانه‌ترین و تنش‌زاترین دوره خود قرار گرفت.

حتی برخی از سینماگران همسو با گفتمان سیاسی دولت که حامی ابراهیم رئیسی هم بودند، نتوانستند در این‌مدت دست به تولید اثری بزنند و نقش پیش‌برنده‌ای در سینمای ایران داشته باشند.

سخت‌ترین سال‌های سینما

واقعیت این است که سینمای ایران سخت‌ترین روزهای خود را در دو سال اخیر پشت‌سر گذاشته است. گرچه پیش‌از این‌هم بارها در مقاطع بحرانی که آخرین آن دوره کرونا بود نیز با چالش‌های بزرگی مواجه شد که حتی تا آستانه ورشکستگی پیش رفته بود اما هیچ‌گاه به‌اندازه امروز، دچار بحران نبود.

حتی سال‌های اولیه انقلاب که سینما در حال پوست‌اندازی دوران گذار خود بود هم به‌اندازه امروز وضعیت نگران‌کننده‌ای نداشت. حال سینما پیش‌از این اتفاقات هم چندان خوب نبود و با مشکلات اقتصادی ازیک‌سو و کاهش مخاطب ازسوی‌دیگر مواجه بود. بیماری بود که حالا تنش به ترکش رخدادهای جامعه هم زخمی شده است. حالا به غیر از مصائب و مشکلات درون سینمایی، چالش‌های بیرونی و اجتماعی هم دامن سینما را گرفته و سینماگران را درگیر خود کرده تا جایی که خانه سینما دست به تشکیل کمیته حقوقی و قضایی برای پیگیری امور مربوط به سینماگران بازداشتی زد. تشکیل این کمیته خود نشانه اوج شکاف بین سینماگران و دولت است که به این شکل سابقه نداشته است. وضعیتی پیچیده که اگر پیش‌ازاین با بحران مشروعیت سینما ازسوی مخاطبانی مواجه بودیم که با سینما قهر کرده بودند و به سینما نمی‌رفتند، حالا این عدم‌مشروعیت با خود سینماگران تشدید شده است. این یعنی بحران مشروعیت مضاعف سینمای ایران که از فروش و نمایش به تولید فیلم رسیده است.

حالا وضعیت سینما چنان بحرانی است که نه‌فقط سینماگران منتقد دولت که سینماگران حامی آن نیز در یک رخوت و رکود حرفه‌ای به‌سر می‌برند.

منبع: هم میهن