داستان‌های دینی و تاریخی امروز، منابع فردا هستند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست نقدوبررسی رمان مذهبی «داستان یک مرد» با حضور مجید ملامحمدی، نویسنده اثر و محمود پوروهاب، منتقد دوشنبه (۱۶ مردادماه) در سرای اهل قلم خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد. این نشست از سلسله نشست‌های فرهنگی خانه کتاب و ادبیات ایران با عنوان «تکیه کتاب» بوده است.

مجید ملامحمدی در ابتدای این نشست درباره علت نگارش کتاب «داستان یک مرد» گفت: نویسنده آثار دینی هستم. از ابتدا نویسنده و شاعر حوزه کودکان و نوجوانان بودم و عمده تألیف‌هایم، آثار دینی است. بیش از ۱۰ سال است که سردبیر ماهنامه «پوپک» هستم. ماهنامه پوپک با وجود اینکه ماهنامه فرهنگی و برای عموم است؛ اما رنگ دینی در آن پررنگ‌تر است. از زمانی‌که کارم را آغاز کردم، وقتم را صرف آموزش سبک زندگی اسلامی، قصه‌های اسلامی و شناخت معصومین(ع) کردم. تعداد کمی از نویسنده‌هایی که کار دینی می‌نویسند، دغدغه‌مند هستند؛ من نیز جزو نویسنده‌هایی هستم که در حوزه آموزش دینی دغدغه دارم.

نوشتن درباره موضوع‌های دینی، نیاز جامعه است

وی ادامه داد: چون از اوایل دهه ۷۰ در حوزه کتاب و نشریه کودک و نوجوان حضور داشتم، علایق و سلایق بچه‌ها را می‌دیدم و می‌فهمیدم که خواسته آنها چیست. بیشتر از من توقع دارند که ژانر دینی کار کنم؛ همچنین نوشتن درباره موضوع‌های دینی، نیاز جامعه است. بیش از ۱۰ سال پیش بود که به این فکر رسیدم درباره قصه‌های کربلا بنویسم. شخصیت حبیب بن مظاهر برایم خیلی جذاب و جالب بود؛ چرا که این شخصیت یک ماجرایی داشت که در انتهای کتاب هم به آن اشاره کردم و آن ماجرا هم مربوط به یکی از اجدادم در زمان محمدشاه قاجار بود. در این ماجرا محمدشاه قاجار سفری به کربلا دارد و از منطقه اشتهارد، سرزمین پدری من عبور می‌کند؛ محمدشاه عهد می‌بندد که سر مزار حبیب برود و تکیه‌ای بسازد و آن تکیه را در اشتهارد بنا می‌کند و ادامه ماجرا.

ملامحمدی درباره پژوهش‌هایش برای نگارش این کتاب گفت: تاریخ کربلا را خواندم و علاوه بر آن، مقتل‌های زیادی چه به زبان عربی و چه به زبان فارسی خواندم. متأسفانه تعدادی از نویسندگان برای نوشتن آثار دینی، آثار دست‌چندم نویسندگان دیگر را می‌خوانند و از همان کتاب می‌نویسند یا از فضای مجازی کمک می‌گیرند. گاهی‌اوقات ممکن است در فضای مجازی هم اطلاعات غلط در اختیار مخاطبان بگذارد؛ بنابراین استفاده از منابع درست بسیار مهم است. از همان ابتدا هم تصمیم داشتم یک رمان تاریخی بنویسم.
نویسنده کتاب «داستان یک مرد» درباره به‌روز بودن نویسنده‌های کودک و نوجوان صحبت کرد: مذهب و تفکر دینی در میان خانواده‌ها و بچه‌های ما نمود پررنگ دارد، مخصوصا اینکه ما منتسب به شیعه و اهل‌بیت هستیم؛ بنابراین می‌طلبد که از بچگی مدام به این سیره نزدیک شویم. اما از گذشته به این فکر می‌کردیم که چگونه داستان را روایت کنیم که به موازات فضای مجازی و به صورت مکتوب، داستان برای نوجوان امروزی جذاب باشد؟ خیلی کار سختی است؛ بنابراین منِ نویسنده باید به‌روز باشم و از نسل امروز عقب نمانم.

ملامحمدی درباره سختی کار نویسنده‌ای که روایتگر یک واقعه تاریخی است، توضیح داد: نویسنده‌ای که اثر تاریخی می‌نویسد باید در تاریخ خیلی تفحص کند و بگردد تا بتواند بنویسد. این سختی کار برای منی که دغدغه این موضوع را دارم که سخن امام حسین(ع) را بدون تغییر ارائه دهم، دو چندان می‌شود؛ چون این کتاب‌ها در آینده، منبع می‌شوند و خیلی مهم است که درست و بدون تغییر ارائه شوند. فضاسازی و خیال‌پردازی برای اشخاصی مانند حبیب بن مظاهر ایرادی ندارد و نویسنده باید سعی کند با قلم به‌روز، خیال و شخصیت‌پردازی، بنویسد؛ ولی درباره معصومین(ع) چنین کاری جایز نیست.

وی ادامه داد: بخش عظیمی از سختی کار مربوط به استخراج منابع است. نویسنده بعد از استخراج منابع و با توجه به آن داستان را می‌نویسد؛ اما اینکه این زبان را به چه شکلی ارائه دهد، نیاز به فکر زیادی دارد و باید نویسنده مخاطبش را بشناسد. وقتی قرار است به‌روز باشیم و به‌روز بنویسیم، می‌طلبد که آن چیزی را که بچه‌ها می‌خواهند ارائه دهیم. خصوصیت اصلی کتاب «داستان یک مرد» این است که چون رمان تاریخی است، خیلی درگیر به‌روز بودن نبوده و تنها با زبانی روان، یک واقعه تاریخی را بیان می‌کند.

لزوم ترجمه آثار خوب ایرانی و دسترسی مسلمانان جهان به آنها

مجید ملامحمدی در پایان صحبت خود عنوان کرد: در انتها تأکید می‌کنم که نویسنده‌های ما آثار خیلی خوبی نوشته‌اند. من به بسیاری از کشورهای عربی سفر کردم و آثار آنها را دیده‌ام؛ اما آثار ایرانی بسیار ارزشمندتر و فاخرتر است؛ چرا که هم تصویرگران خوبی داریم و هم نویسندگان و شاعران خوب. خواسته من این است که آثار ما ترجمه شود؛ چون حیف است با چنین آثار خوبی که داریم، آنها را ترجمه نکنیم. خوب است چنین آثار خوبی به دست تمام مردم مسلمان جهان برسد؛ بنابراین بهترین کار ترجمه است. از طرفی کتاب‌های ترجمه‌شده زیادی داریم که کار خوبی نیستند و از طرفی کتاب‌های بسیار خوبی داریم که ترجمه نمی‌شوند.