4 محصول فناورانه جهاد دانشگاهی رونمایی شد

به گزارش خبرنگار مهر، در مراسم بزرگداشت چهل و سومین سالگرد تشکیل جهاد دانشگاهی در پژوهشگاه رویان از پروژه «طراحی و ساخت آنتن ۱۶ بندی BTS هیبرید ۵G» توسط محققان این نهاد رونمایی شد.

علی مختارانی مدیر این پروژه که توسط سازمان جهاد دانشگاهی واحد خواجه نصیرالدین طوسی انجام گرفت گفت: با بهره برداری از این محصول تا حد زیادی از خروج ارز از کشور جلوگیری شده و به ایجاد اشتغال کمک خواهد کرد.

وی افزود: در این طرح یک آنتن BTS با قابلیت پوشش همزمان ۲G/۳G/۴G/۵G با ۳۲ پورت، مطابق با آخرین تکنولوژی تولید کنندگان خارجی ساخته شد.

مختارانی گفت: نیازهای صنعت اپراتورهای همراه ارزبری بالایی دارند و تا به حال بخش‌های کمی از آن بومی سازی شده است که می‌توان با بهره برداری از این محصول تا حد زیادی از خروج ارز از کشور جلوگیری کرد. همچنین خروجی این طرح با توجه به حجم پرسنلی بالا، به ایجاد اشتغال کمک خواهد کرد.

این پژوهشگر سازمان جهاد دانشگاهی خواجه نصیرالدین طوسی با بیان اینکه با کسب دانش فنی و ساخت آنتن‌های BTS می‌توان بخش مهمی از زنجیره تأمین تجهیزات ایستگاه مخابرات سیار را تأمین کرد، گفت: دلایل شاخص بودن این طرح این است که صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران به دلایل متعددی نظیر اندازه بازار قابل توجه داخلی و منطقه‌ای، موقعیت راهبردی در ارتباطات جهانی، وجود سرمایه انسانی توانمند و چالش‌های امنیتی بالقوه به ویژه در دوران تحریم‌ها از اهمیت بسزایی برخوردار است.

وی ادامه داد: با اجرایی شدن این طرح آنتنی مطابق با جدیدترین تکنولوژی روز دنیا در این صنعت ساخته خواهد شد که علاوه بر پوشش نیازهای فعلی اپراتورهای همراه در نسل‌های ۲، ۳، ۴ می‌تواند در نسل ۵ مخابرات سیار هم استفاده شود و بخش عمده‌ای از نیاز اپراتورها که در حال حاضر با واردات آنتن‌های مختلف رفع می‌شود را پوشش دهد. همچنین با بومی سازی تکنولوژی‌های به کار رفته قیمت تمام شده این آنتن در تولید انبوه به مراتب از نمونه خارجی کمتر خواهد بود.

مختارانی افزود: این طرح قرار است با تولید آنتن‌های BTS و ادوات مربوطه نیاز اپراتورهای همراه را رفع و از خروج ارز از کشور جلوگیری کند.

لازم به ذکر است که نیازهای صنعت اپراتورهای همراه ارزبری بالایی دارند و تا به حال بخش‌های کمی از آن بومی سازی شده است. همچنین خروجی این طرح با توجه به حجم پرسنلی بالا، به ایجاد اشتغال کمک خواهد کرد.

مدیر این پروژه، مهمترین دستاوردهای اجرای این طرح را تولید آنتن‌های BTS با قابلیت پوشش ۲G,۳G,۴G و ۵G، کسب دانش فنی طراحی و ساخت سایر آنتن‌های BTS مطابق با نیازهای اپراتورها، صرفه جویی ارزی با بومی سازی و تولید این آنتن‌های پرکاربرد در داخل کشور، ارتقا امنیت و کاهش وابستگی به تولید کنندگان خارجی در زمینه تجهیزات مخابرات سیار و امکان صادرات تجهیزات به خصوص به کشورهای همسایه اعلام کرد و گفت که بهره برداران این طرح اپراتورهای تلفن همراه خواهند بود.

تراشه میکروسیالاتی جداسازی سلول‌های سرطانی گردشی در خون (CTC)

در این مراسم همچنین از پروژه «تراشه میکروسیالاتی جداسازی سلول‌های سرطانی گردشی در خون (CTC) » توسط محققان این نهاد رونمایی شد.

این محصول که به زودی به بازار تجهیزات پزشکی کشور عرضه خواهد شد، با تشخیص و جداسازی سلول‌های سرطانی موجود در دستگاه گردش خون بیمار با دقت فوق‌العاده بالا، وضعیت بیماری و روند پاسخ به درمان را مانیتورینگ می‌کند.

مهدی رحمانیان، مدیر گروه پژوهشی زیست مواد و مهندسی بافت پژوهشکده سرطان معتمد در توضیح این دستاورد تحقیقاتی گفت: این کیت CTC در قالب طرح تحقیقاتی «تشخیص و جداسازی سلول‌های سرطانی در گردش خون بیمار با استفاده از چیپ‌های میکروفلوئیدی به منظور ارزیابی وضعیت بیماری و مانیتورینگ پاسخ به درمان» طراحی و ساخته شده است. در حال حاضر فاز اولیه تجاری سازی این کیت تمام شده و در مرحله اخذ مجوز از اداره کل تجهیزات پزشکی قرار دارد. پیش بینی ما این هست که طی سه ماه آینده بتوانیم مجوز را اخذ و محصول را وارد بازار کنیم.

وی در تشریح نحوه عملکرد کیت CTC گفت: مطالعات انجام شده نشان می‌دهد سلول‌های توموری گردشی در خون بیمار (Circulating tumor cells) به عنوان کاندیدای نشانگر پیش آگهی، تشخیص و درمان بیماری‌های متاستاتیک مطرح است؛ اما تعداد بسیار کم این سلول‌ها در بین میلیاردها سلول خونی، چالشی تکنیکی است که محدودیت‌هایی از قبیل حساسیت کم و خلوص پایین را برای روش‌های جداسازی رایج به همراه آورده است. در حال حاضر، پلتفرم‌های میکروسیال متنوعی برای جداسازی سلول‌های تومور در حال گردش از خون، ایجاد شده‌اند، اما هنوز هم دانشمندان به یک استراتژی کارآمد و کم‌هزینه برای رفع این نیاز نرسیده‌اند.

رحمانیان تصریح کرد: راهکاری که ما در این زمینه ارائه کرده‌ایم، تراشه‌های میکروسیال مبتنی بر آرایه ریزپایه (MPA-Chip) حاوی آرایه‌هایی از میکروستون‌ها با هندسه لوزی برای جداسازی CTC است. در این کیت با بهینه سازی نحوه قرارگیری موانع لوزی شکل به عنوان فیلترهایی درون کانال میکروسیالاتی خلوص و کارایی جداسازی سلول‌های سرطانی نسبت به نمونه مشابه خارجی افزایش پیدا کرده و همچنین تأثیرات تنش‌های مکانیکی وارد بر سلول‌های به دام افتاده به حداقل رسیده است.

وی با بیان این که این کیت توانایی دارد یک سلول سرطانی را از ۱۰ میلی لیتر نمونه خون بیمار جدا کند و قیمت تمام شده آن هم یک دهم قیمت کیت خارجی مشابه است، اظهار داشت: نتایج بررسی ما که طی مقاله‌ای در مجله Journal of advanced research با ضریب اثر ۱۲.۸ منتشر شده، هندسه لوزی که به‌عنوان مؤثرترین طراحی جدید برای جداسازی CTC انتخاب شده سبب افزایش راندمان جذب (۸۸٪)، خلوص (بیش از ۹۰٪) و زنده مانی (۹۷٪) شده و در مجموع راندمان عملکرد بالاتری نسبت به کیت‌های مشابه خارجی داشته است.

عضو هیأت علمی پژوهشکده سرطان معتمد در خصوص مشکلات و موانع پیشروی به سرانجام رسیدن این طرح گفت: با توجه به اینکه دانش فنی کیت سی تی سی تماماً در اختیار ماست و تمام امکانات و تجهیزات در ایران موجود می‌باشد، مانعی در جهت تولید کیت وجود ندارد و تنها مانع و مشکل، نبود پروتکل مشخص جهت ارزیابی کیت‌های جدید در اداره کل تجهیزات پزشکی سازمان غذا و داروست که این موضوع سبب شده کار به کندی پیش برود. فکر می‌کنم وزرات بهداشت به خصوص اداره کل تجهیزات پزشکی باید آئین نامه مشخصی برای ارزیابی کیت‌ها و تجهیزات جدید تدوین کند تا فرآیند ارزیابی سرعت بیشتری به خود بگیرد و پرونده‌ها مدتی طولانی جهت ارزیابی معطل نشوند.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که در جهاد دانشگاهی تا چه حد به جوانان اعتماد می‌شود و تقویت روحیه «ما می‌توانیم» و تربیت شخصیت‌های مؤمن و برجسته علمی چه جایگاهی در این نهاد دارد، گفت: بحمدالله در جهاد اکثر نیروهای متخصص جوان هستند و بیشتر مسئولیت‌ها هم در جهاد به عهده جوان‌ها می‌باشد و این نشان می‌دهد به جوان‌ها به خوبی توجه می‌شود.

محققان سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف بدون انجام مهندسی معکوس، موفق شدند برای اولین بار در کشور به فناوری بازیافت اسید کلریدریک از اسید سوخته به روش تبخیری که یک فناوری منحصر بفرد تحت اختیار کشور آمریکا است، دست پیدا کنند.

طراحی و ساخت واحد بازیافت اسید کلریدریک به روش تبخیری

پروژه «طراحی و ساخت واحد بازیافت اسید کلریدریک به روش تبخیری» یکی دیگر از طرح‌هایی بود که عصر امروز توسط محققان این نهاد رونمایی شد.

مهندس مدیر مرکز توسعه تکنولوژی سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف در تشریح این طرح گفت: با استفاده از این فناوری، ضمن بازیافت اسیدکلریدریک و کاهش اثرات زیست محیطی، محصول جانبی کلرورفرو نیز تولید می‌شود که در تصفیه آب کاربرد فراوان دارد.

مدیر پروژه طراحی و ساخت واحد بازیافت اسید کلریدریک به روش تبخیری، افزود: با اجرای این طرح در مرکز توسعه تکنولوژی، ضمن طراحی مفهومی و پایه و تفصیلی و انجام تحقیقات آزمایشگاهی، واحد پایلوت بازیافت اسیدسوخته با ظرفیت ورودی یک تن در روز ساخته و در محل کارخانه شرکت فولاد غرب آسیا به عنوان کارفرمای طرح نصب شد.

وی گفت: این واحد قابلیت افزایش ظرفیت در مقیاس‌های مورد نیاز صنایع فولاد را دارد.

مهدی زاده افزود: دستیابی به این فناوری و اثبات تکنولوژی، بدون وجود نمونه مشابه در کشور و بدون انجام مهندسی معکوس و صرفاً با اتکا بر دانش و توانمندی متخصصان جهاددانشگاهی صنعتی شریف انجام شده است.

مدیر مرکز توسعه تکنولوژی سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف، با تشریح فرآیند اسیدشویی و بازیافت اسید افزود: سطح کلاف ورق‌های فولادی که توسط نورد به ضخامت دلخواه رسیده، دارای زنگ زدگی، چربی و آلودگی‌هایی است. در فرآیند اسیدشویی فولاد، زنگ یا اکسید آهن، از روی آهن یا فولاد قبل از ورود به مراحل بعدی از جمله نورد و دیگر تکنیک‌ها، زدوده می‌شود. اسید کلریدریک با غلظت معمولاً ۱۷ درصد رایج‌ترین ماده اسیدشویی برای اسیدشویی فولاد است. اسید مصرف شده حاصل از اسیدشویی تحت عنوان اسید سوخته خروجی واحد اسیدشویی بوده و این پسماند اسیدی حاوی آب، اسیدکلریدریک و کلرور آهن می‌باشد و بازیافت، برگشت به فرآیند و استفاده مجدد آب و اسید موجود در آن، امروزه در سطح دنیا، مورد توجه محققین قرار گرفته است.

در روش تبخیری بازیافت اسید از تبخیر برای جداسازی اجزا کلرید آهن، آب و اسید کلریدریک استفاده می‌شود. این فرایند یک روش جدید و جایگزین فرایند معمول باز احیای اسید ARP)) که در دمای حدود ۸۰۰ درجه سانتی گراد با شکستن مولکول کلرور آهن، اسید کلریدریک باز احیا می‌شود.

مدیر پروژه طراحی و ساخت واحد بازیافت اسید کلریدریک به روش تبخیری، افزود: در این فرآیند ابتدا اسید سوخته از فیلتر عبور داده شده و به تبخیرکننده منتقل می‌شود. بخار آب و اسیدکلریدریک از بخش فوقانی تبخیر کننده ناگهانی خارج شده و به واحد تقطیر مجدد منتقل می‌شوند و FeCl2 تغلیظ شده از انتهای تبخیر کننده ناگهانی خارج می‌شود. در واحد تقطیر، آب از اسید جدا شده و محلول اسید کلریدریک ۱۷ درصد جرمی حاصل شده و آب قابل استفاده مجدد از خروجی بالای برج تقطیر بدست می‌آید. عضو هیأت علمی جهاددانشگاهی گفت: یکی از بزرگترین چالش‌های این طرح وجود شرایط حاد دمای بالا در حضور سیال بسیار خورنده اسیدکلریدریک می‌باشد که با تلاش و ابتکارات محققین جهاددانشگاهی صنعتی شریف و صنایع داخلی با انتخاب و جایگزینی تجهیزات ضد اسید و مقاوم به دمای بالا بر این چالش فائق آمدند..مهندس مهدی زاده، یکی از اثرات زیست محیطی اجرای این طرح را بازیافت کامل پساب اسید و تولید محصول جانبی کلرور فرو عنوان کرد و، افزود: پس از تبدیل به کلرورفریک، از آن برای تصفیه آب می‌توان استفاده کرد.

این طرح با حمایت هیأت مدیره و مدیرعامل و همکاری و مساعدت خوب مدیران اجرایی شرکت فولاد غرب آسیا، با دستیابی به فناوری روز دنیا انجام شده است.
فناوری بازیافت اسید کلریدریک به روش تبخیری در کارخانجات نورد ورق فولادی کاربرد دارد که از واحدهای پایین دستی صنعت فولاد می‌باشد.

هم اکنون، به همت متخصصان مرکز توسعه تکنولوژی سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف، واحد بازیافت اسیدسوخته با ظرفیت ورودی یک تن در روز ساخته و در محل کارخانه شرکت فولاد غرب آسیا به عنوان کارفرمای طرح نصب شده است.

تولید محصول کیمیاسل از سلول‌های استرومایی مزانشیمی کلونال

همچنین در مراسم بزرگداشت چهل و سومین سالگرد تشکیل جهاددانشگاهی در پژوهشگاه رویان از پروژه «تولید محصول کیمیاسل از سلول‌های استرومایی مزانشیمی کلونال» توسط محققان این نهاد رونمایی شد.

دکتر انسیه حاجی‌زاده در این مراسم از اخذ مجوز تولید محصول کیمیاسل از سلول‌های استرومایی مزانشیمی کلونال از سازمان غذا و دارو توسط پژوهشگاه رویان خبر داد.

وی در معرفی فنی این محصول گفت: ماده مؤثره (Drug Substance) محصول کیمیاسل یک فراورده سلولی است که در آن از سلول‌های استرومایی مزانشیمی کلونال مشتق از مغز استخوان انسانی (hBM-cMSCs) استفاده می‌شود. به‌طورکلی سلول‌های استرومایی مزانشیمی مشتق از مغز استخوان قابلیت خودنوزایی (Self-Renewal) و تمایز (Differentiation) به انواع سلول‌های تخصصی ازجمله سلول‌های خونی، قلبی، عصبی، استخوانی و غضروفی رادارند. علاوه بر بازسازی و ترمیم بافت‌های مختلف بدن به دنبال آسیب و جراحت، این سلول‌ها قادر به تکثیر در خارج از بدن نیز هستند. لذا می‌توانند به درون بافت‌های آسیب‌دیده‌ای که بخش عمده سلول‌های آنها از بین رفته است، پیوند زده شوند و جایگزین سلول‌های آسیب‌دیده شده و به ترمیم و رفع نقص آن بافت بپردازند.

مدیر پروژه تولید محصول کیمیاسل از سلول‌های استرومایی مزانشیمی کلونال در ادامه بیان کرد: از خصوصیات اصلی این سلول‌ها در کشت آزمایشگاهی چسبندگی به کف ظروف کشت پلاستیک و تشکیل کلونی‌های سلولی با ایجاد کپی‌های سلولی کاملاً مشابه از نظر خصوصیات ژنتیکی و مورفولوژیک است، لذا این سلول‌ها برای اولین بار سلول‌های واحد تشکیل دهنده کلنی (Colony Forming Unit-fibroblast, CFU-F) نامیده شد. سلول‌های استرومایی مغز استخوان بر اساس منبع جداسازی، توانایی تکثیر و تمایز به انواع سلول‌های تخصص‌یافته جز سلول‌های بنیادی بالغین (چندتوان) طبقه‌بندی می‌شوند. سلول‌های بنیادی بالغین از منابع بافتی دیگر چون بافت چربی، چشم، پوست، قلب و مغز نیز جداسازی می‌گردد.

وی خاطرنشان کرد: خصوصیت بارز این محصول کلونال و از منشأ یک سلول بودن آن است و بنابراین از نظر خصوصیات ژنتیکی و مورفولوژیک و تعدیل‌کنندگی سیستم ایمنی، کاملاً هموژن است. ویژگی‌های مذکور از نظر تست‌های کنترل کیفیت مورد تأیید قرار گرفته‌اند و مشخص‌شده که نسبت به محصولات هتروژن این محصول کارایی بهتر و موثرتری دارد.

حاجی زاده از مهمترین دلایل شاخص بودن این طرح را مزیت استفاده از این محصول در درمان آرتریت روماتوئیدRA و کمردرد مزمن LBP مطرح کرد و گفت: محصول کیمیاسل برای درمان RA نسبت به داروهای ضد روماتیسمی اصلاح‌کننده بیماری (DMARDs) دارای مزایایی است که ازجمله این محصول در مقایسه با درمان معمول داروهای ضد روماتیسمی عوارض جانبی کمتر داشته و روی تمام مسیرهای سیگنالینگ که باعث التهاب می‌شوند مؤثر است. در صورتی که داروهای ضد روماتیسمی یک سیتوکین یا مسیر سیگنالینگ را تحت تأثیر قرار می‌دهند، این محصول از طریق کاهش سیتوکین های پیش التهابی و افزایش سلول‌های Tتنظیمی، در درمان آرتریت روماتوئید مؤثر است.

مدیر پروژه تولید محصول کیمیاسل از سلول‌های استرومایی مزانشیمی کلونال افزود: معمولاً ۳۰٪ افراد به درمان با داروهای ضد روماتیسمی پاسخ نمی‌دهند یا نمی‌توانند داروهای ضد تومر نکروزینگ فاکتور و سایر داروهای بیولوژیک را تحمل کنند در صورتی که درمان سلولی بی‌خطر و قابل تحمل است.

حاجی زاده ضمن اشاره به اینکه محصول کیمیاسل برای درمان LBP نیز نسبت به درمان‌های رایج مزایایی دارد، تصریح کرد: درمان‌های رایج LBP دارای مشکلاتی هست، از جمله اینکه اثربخشی آنها محدود است، درمان‌های دارویی عوارض جانبی دارند، مسکن‌ها نمی‌توانند جایگزین درمان کامل باشند و جراحی دیسک نیز یک روش تهاجمی است. در صورتی که درمان سلولی عوارض جانبی محدودی دارد، از طرف دیگر غیر تهاجمی است. همچنین سلول‌های استرومایی مزانشیمی از طریق ترشح بسیاری از مولکول‌های تعدیل کننده ایمنی از جمله پروستاگلاندین E2 (PGE2)، اکسید نیتریک، ایندول آمین ۲،۳- دی اکسیژناز (IDO)، اینترلوکین 6 (IL-6)، دارای توانایی تعدیل سیستم ایمنی هستند که آنها را برای درمان بیماری‌های التهابی از جمله LBP کاندید کرده است.

وی در خصوص مهمترین نتایج و دستاوردهای این طرح بیان کرد: کارآزمایی بالینی فاز یک آرتریت روماتوئید پایان یافته و کارآزمایی بالینی برای کمردرد مزمن در دست انجام است که همراه با رضایت پزشکان مربوطه در استفاده از محصول بوده است. همچنین محصول کیمیاسل برای درمان بیماران مبتلا به کووید استفاده شده که نتایج خوبی به همراه داشته و مقاله مربوطه در مجله Stem cell research and therapy به چاپ رسیده است.

مدیر پروژه تولید محصول کیمیاسل از سلول‌های استرومایی مزانشیمی کلونال بهره برداران این طرح را بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید و کمردرد مزمن ناشی از تخریب دیسک که درمان‌های متعدد دریافت کرده و درمان کافی و رضایت بخش نداشته اند، معرفی کرد.