دستاورد محقق ایرانی برای تشخیص زودهنگام و درمان سریع سرطان

به گزارش خبرنگار مهر، یک تومور بدخیم سرطانی به طور معمول مجموعه‌ای متنوع از سلول‌های سرطانی و سلول‌های ایمنی است. باوجود آنکه سلول‌های ایمنی وظیفه مبارزه با تومور را بر عهده دارند گاهی برخی از آنها تغییر رفتار داده و با سلول‌های سرطانی همکاری می‌کنند.

این ناهمگونی سلول‌ها تشخیص و درمان سرطان را با چالش روبرو می‌کند. کافی است که بخش کوچکی از سلول‌های سرطانی به شیمی درمانی مقام باشند، یا گروهی از سلول‌های ایمنی نقش تقویت کننده تومور را بر عهده گیرند تا درمان سرطان با شکست روبرو شود.

روش‌های معمول آزمایشگاهی بیشتر اوقات امکان تشخیص تنوع سلولی در نمونه بیوپسی را ندارند و متاسفانه تا کنون امکان مطالعه وضعیت شیمی تک تک سلول‌ها و افتراق آنها تا به حال فراهم نبوده است. این امر امکان تشخیص دقیق و زود هنگام سرطان‌ها را دشوار می‌کند.

در همین راستا، یک گروه پژوهشی به رهبری علیرضا مشاقی پزشک و شیمی فیزیکدان ایرانی و استاد دانشگاه لایدن هلند برای نخستین بار موفق شدند آنالیز شیمیایی تک سلول انسانی را انجام دهند.

این اتفاق که نقطه عطفی در رشته شیمی تجزیه محسوب می‌شود امکان بیوپسی تک سلولی را ممکن می‌سازد. در این پژوهش از طیف سنجی جرمی تک سلولی و هوش مصنوعی استفاده شد. در این روش ابتدا مولکول‌های شیمیایی و یا متابولیت های یک سلول انسانی با دقت بالا اندازه گیری شدند و سپس با کمک هوش مصنوعی الگوی شیمیایی سلول‌های مختلف از داده‌های پیچیده طیف سنجی استخراج شد.

این نوآوری جدید امکان تشخیص سلول‌های ایمنی ضد تومور و همچنین تقویت کننده تومور را فراهم کرده است.

پژوهشگران موفق شدند محتوای شیمیایی یک سلول ایمنی به نام ماکروفاژ را اندازه گیری کنند و تفاوت ماکروفاژ های ضد تومور یا تقویت کننده تومور را دقیقاً تشخیص دهند. این نخستین بار است که اندازه گیری متابولیت ها و یا اصطلاحاً متابولومیکس بر روی یک سلول ایمنی انجام می‌شود.