بازار سکه سلاح‌های اردوغان در خلیج‌فارس

بزرگترین قرارداد صادرات دفاعی و هوانوردی در تاریخ ترکیه

به نوشته المانیتور، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه گفته است که ترکیه در سال جاری 6 میلیارد دلار صادرات صنایع دفاعی را هدف قرار داده است، اما به گفته نمایندگان و ناظران بخش صنایع دفاعی ترکیه، فروش‌ها می‌تواند از این رقم فراتر رفته و تا 7.5 میلیارد دلار برسد.

توافق بین بایکار و دولت عربستان سعودی در جریان سفر اردوغان در 18 ژوئیه به عربستان سعودی امضا شد، که نشان دهنده یک نقطه اوج در بهبود روابط بین آنکارا و ریاض، پس از سال‌ها رقابت منطقه‌ای و تنش در پی بهار عربی بود. آشفتگی اقتصادی ترکیه و امید به جذب سرمایه گذاری‌های سعودی از جمله محرک‌های اصلی تلاش برای آشتی است. در حالی که جزئیات کمی در مورد قرارداد دفاعی منتشر شده است، نمایندگان بایکار گفته‌اند که این قرارداد شامل فروش پهپادهای رزمی بایراکتار آکینچی به عربستان سعودی و همکاری در صنعت دفاعی است و آن را «بزرگترین قرارداد صادرات دفاعی و هوانوردی در تاریخ ترکیه» خواندند.

ریاض به دنبال تقویت نظامی با توافقات «استراتژیک»

روز دوشنبه، شرکت دولتی صنایع نظامی عربستان سعودی از امضای توافقنامه «استراتژیک» با بایکار برای بومی‌سازی تولید پهپادهای آکینچی و سیستم‌های مربوط به آنها در عربستان سعودی خبر داد و آن را اقدامی برای تقویت توانایی‌های تولیدی نظامی پادشاهی خواند. آژانس صنایع دفاعی دولت ترکیه خبر دو قرارداد دیگر را اعلام کرد. اولی، بین شرکت سعودی NCMS و شرکت ترکیه‌ای تولید کننده تجهیزات الکترونیک دفاعی آسلسان، که شامل همکاری در زمینه فناوری‌های سیستم‌های الکترواپتیک و کیت‌های هدایت است. دومین قرارداد، بین NCMS و شرکت سازنده موشک روکتسان ترکیه بوده است، که مهمات هوشمند و کیت‌های هدایت را پوشش می‌دهد.

منابعی از این آژانس به المانیتور گفتند که صادرات نظامی ترکیه به لطف توافق با عربستان سعودی، پس از ثبت بیش از 3 میلیارد دلار در هفت ماه اول سال، تا پایان سال به راحتی از مرز 6 میلیارد دلار خواهد گذشت. این منابع بدون اشاره به جزئیات گفتند که تنها در ماه جولای، صادرات نظامی ترکیه به بالاترین سطح ماهانه 657 میلیون دلاری رسیده است.

بر اساس آمار وزارت دفاع ترکیه، هواپیماهای بدون سرنشین همچنان در صدر فهرست صادرات نظامی این کشور قرار دارند و در نیمه اول سال حدود 740 میلیون دلار فروش داشته است. پس از آن، مهمات و سیستم‌های موشکی با 400 میلیون دلار فروش و خودروهای زمینی با نزدیک به 230 میلیون دلار قرار دارند.

نمایندگان صنایع دفاعی ترکیه توافق دارند که هدف صادرات 6 میلیارد دلاری امسال به راحتی محقق خواهد شد. پس از توافق با عربستان سعودی، برخی معتقدند این رقم حتی می‌تواند به 8 میلیارد دلار برسد. صادرات این بخش در سال 2022 به 4.3 میلیارد دلار رسید که بزرگترین رقم سالانه تاکنون بوده است.

اوزگور اکسی، سردبیر TurDef.com، یک سایت خبری صنعت دفاعی ترکیه، گفت که کسی چشم انداز معامله 3.1 میلیارد دلاری با عربستان سعودی را پیش بینی نکرده بود. وی با اشاره به اینکه این قرارداد احتمالاً به افزایش فروش مهمات نیز کمک می‌کند، گفت: «از این رو صادرات اکنون می‌تواند تا پایان سال به 7.5 میلیارد دلار برسد.»

آنیل شاهین، سردبیر SavunmaSanayiST.com، پورتال دیگری که به صنعت دفاعی ترکیه اختصاص دارد، معتقد است صادرات ترکیه می تواند به 8 میلیارد دلار برسد و اشاره کرد که مقیاس بزرگ معامله با عربستان سعودی غافلگیرکننده بود. او گفت: «خریدهای عمده عربستان سعودی قبلاً از ایالات متحده و گاهی از چین انجام می‌شد. اما آن‌ها مدتی به دنبال گزینه‌های جدید بودند و این تلاش‌ها اکنون به ثمر نشسته است.»

به گفته شاهین، پهپاد رزمی آکینچی- با قیمتی در حدود 100 میلیون دلار- در مقایسه با پهپادهای ساخت آمریکا که تقریباً سه برابر گران‌تر هستند، یک گزینه بسیار ارزان‌تر برای عربستان سعودی هستند.

عواید فروش هواپیماهای بدون سرنشین برای آنکارا

شاهین خاطرنشان کرد که کاربری پهپادهای آکینچی بیش از قابلیت‌های رزمی است. او گفت: «آکینچی به سیستم‌های حسگر نسبتاً پیشرفته مجهز است، بنابراین عربستان سعودی در کنترل مناطق دریایی خود نیز، از قابلیت‌های اطلاعاتی بی‌درنگ برخوردار خواهد شد. پهپادها می‌توانند نقش بسیار فعالی در ترسیم تصاویر تاکتیکی دریایی در مورد حرکات کشتی‌ها داشته باشند.» وی توضیح داد: «با پرواز همزمان حدود 10 پهپاد، عربستان توانایی قابل توجهی در سراسر منطقه دریایی خود به دست می‌آورد.»

شاهین گفت در حالی که بایکار و سایر شرکت‌های بزرگ ذینفعان اصلی این معامله هستند، پیمانکاران فرعی نیز سود قابل توجهی خواهند داشت. وی افزود: «افزایش صادرات همچنین به معنای بودجه بیشتر برای تحقیق و توسعه در صنعت دفاعی ترکیه خواهد بود.»

اویتون اورهان، محقق مرکز مطالعات خاورمیانه مستقر در آنکارا، بر اهمیت سیاسی این قرارداد و پیامدهای بلندمدت آن تاکید کرد. اورهان گفت: «مشکلات در روابط دوجانبه پس از بهار عربی بر دو طرف فشار وارد کرد. آنها در جاهای مختلف مقابل هم قرار گرفتند و حتی وارد رقابت با یکدیگر شدند. اکنون می‌بینیم که هر دو به یکدیگر نیاز دارند. این توافق را باید نتیجه تلاش‌های عربستان سعودی و ترکیه برای نزدیک‌تر شدن از نظر سیاسی دانست.»

به گفته اورهان، این قرارداد راه را برای همکاری بلندمدت ترکیه و عربستان در صنعت دفاعی، از جمله چشم‌انداز فروش تجهیزات تولید شده مشترک در عربستان سعودی به کشورهای ثالث هموار می‌کند. وی گفت: «جزئیات این قرارداد احتمالاً شامل برنامه‌ریزی‌ها برای تولید مشترک، و نحوه و مکان عرضه محصولات تولید شده مشترک، مطابق با منافع دو کشور خواهد بود.»