علی حاتمی نابغه سینمای ایران بود

محبوبه ابوالحسنی: «و ما مسافران سمجی هستیم که به این زودی‌ها قصد ترک هتل را نداریم در هتل همه باهم مهربانند. چون همه مهمانند.» این دیالوگ خان مظفر در سریال «هزاردستان» علی حاتمی است. سعدی سینمای ایران، از معماری ایرانی-اسلامی تا فرهنگ زبانی عامه مردم را در آثارش شاعرانه به تصویر می‌کشید. او مولف و خالق آثار بزرگی بود که از دل فرهنگ حقیقی مردم ایران سرچشمه می‌گرفت. ۲۳ مرداد ۱۳۲۳ علی حاتمی، فیلم نامه نویس و فیلم ساز بزرگ ایران در تفرش متولد شد. با منوچهر آذری که از معدود هنرمندان بازمانده از سریال هزار دستان است درباره کارش با علی حاتمی گفتگو کردیم. سریالی که زاده جنگ تن به تن حاتمی با سرطان بود.

شما در «هزاردستان» با علی حاتمی همکاری داشتید این همکاری چطور شروع شد؟

زمانی که هنوز من، فرهنگ مهرپرور، رضا عبدی و منصور واالا مقام در رادیو کار می‌کردیم آقای حاتمی از ما برای «هزاردستان» دعوت کرد. وقتی برای کار رفتم پیش آقای حاتمی به من گفت: «متاسفانه برای شما دیالوگی ندارم و می‌خواهم که شما به‌عنوان نگهبان جلوی در گراند هتل حضور داشته باشی. قدم بزنی جلوی در و از مسافر‌ها چمدانشان را بگیری، به مسافر‌ها خوش‌آمد بگویی» گفتم: «آقای حاتمی من افتخار می‌کنم که برای کار شما دعوت شده‌ام، حتی اگر نقشم میخی که به دیوار دکور زده شده، باشد.»

حاتمی از کار من خوشش آمده بود و از بازی من رضایت داشت. خیلی با مسافر‌ها گرم می‌گرفتم و جنب وجوش داشتم برای همین علی حاتمی به من گفت: «می‌خواستم فقط در یک قسمت باشی و حالا دوست دارم در ۱۳ قسمت سریال حضور داشته باشی.»

از هنرمندانی که با حضورشان سریال علی حاتمی، ساخته شد بگویید.

یکی از خاطرات شیرین زندگی من کار کردن با علی حاتمی بود. در آن سریال داوود رشیدی مفتش شش انگشتی را بازی می‌کرد. جمشید مشایخی، نقاش بود و عزت الله انتظامی نقش هزار دستان را بازی می‌کرد. زری خوشکام و لیلا حاتمی همسر و دختر علی حاتمی هم در آن سریال بازی می‌کردند. فیلمبردارش هم علی ملکوم بود. عبدالله اسکندری گریمور بود. حالا بیشتر آن هنرمندان «هزاردستان» فوت کرده‌اند به جز چندمثل علی نصیری. علی حاتمی حتی هنروران را هم از بین هنرمندان قدیمی اداره تئاتر انتخاب کرده بود. کسانی که واقعا بازیگری بلد بودند.

این همه هنرمند بزرگ و ماهر را علی حاتمی چطور کنار هم جمع کرد؟

علی حاتمی مدیر بود. تابغه بود علی حاتمی من می‌گویم اگر چارلی چاپلین نابغه سینمای جهان بود علی حاتمی نابغه سینمای ایران بود زنده یاد، این سریال را وقتی ساخت که از بیماری سرطان رنج می‌برد. بین اعضا، فضای دوستانه‌ای وجود داشت ما دور هم ناهار و شام می‌خوردیم و خیلی وقت‌ها تا ۴ صبح آن‌جا کار می‌کردیم.

چه ویژگی علی حاتمی او را از نویسنده و فیلم ساز‌های امروز کشورمان متمایز می‌کرد؟

علی حاتمی یک نمونه تکرار نشدنی است. خیلی پشتکار داشت و شبیه طرح‌هایی که او می‌نوشت، دیگر هیچ وقت ندیدم. او حتی سرصحنه هم می‌نوشت. از دستیار‌های زیادی که داشت کمک می‌گرفت. در شرایط سخت بیماری‌اش که با سرطان دست و پنجه نرم می‌کرد «هزاردستان» را ساخت. تولید و ساخت سریال برای شب‌هایی بود که عراق شهر‌های ایران را بمباران می‌کرد. هرلحظه هم ممکن بود شهرک سینمایی بمباران بشود. ما در آن شرایط جنگ زده کشور شب تا صبح آن‌جا کار می‌کردیم. زنده یاد علی حاتمی واقعا تک بود و دیگر نمونه‌ای شبیه او پیدا نخواهد شد.

خودتان چه نکته یا خاطره جالبی دارید از کار با علی حاتمی؟

علی حاتمی با ذوق و علاقه و پشتکار زیادی دکور «هزاردستان» را در شهرک سینمایی، در ۱۵ کیلومتری جاده قدیم کرج آماده کرده بود. هنوز هم شهرک سینمایی هست و مردم می‌توانند برای بازدید بروند. هنوز دکور‌های «هزار دستان» سرجایشان هست، اصطبل اسب‌ها و درشکه‌ها، خیابان لاله زار، گراندهتل با سلیقه و دیدنی طراحی و ساخته شده بود. طراح و ایده‌پرداز دکور‌ها علی حاتمی بود و خاکدان دکوراتورش بود.