زنی که بعد از تولد فرزندش تغییر جنیست داد

وحید دلیلی سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده فیلم سینمایی «پسر انسان» به کارگردانی سپیده میرحسینی که این روز‌ها به پرمخاطب‌ترین فیلم در حال اکران در گروه سینمایی «هنروتجربه» تبدیل شده است، درباره این فیلم توضیح داد: زمانی که ما مذاکرات اولیه برای سرمایه‌گذاری روی فیلم «پسر انسان» را انجام می‌دادیم، قصدمان این بود که در سینمای بدنه ورود کنیم. کارگردان در آن زمان وعده‌هایی را درباره فروش داخلی و بین‌المللی این فیلم به من داد که باعث شد روی فیلم «پسر انسان» سرمایه‌گذاری کنیم. ناخواسته در مسیری قرار گرفتیم که وقتی تولید فیلم به سرانجام رسید و با واقعیت‌های عرصه اکران مواجه شدیم هیچ‌یک از وعده‌هایی که کارگردان درباره فروش فیلم به ما داده بود محقق نشد.

وعده می‌دهند، محقق نمی‌شود!

وی افزود: متأسفانه گویا این مسیری معمول در سینمای ایران است که برای جذب سرمایه اولیه، وعده‌هایی را در زمینه تضمین فروش و بازگشت سرمایه مطرح می‌کنند که هیچ‌یک پس از تولید، محقق نمی‌شود! از آنجایی که خودم تحصیل‌کرده مدیریت بازرگانی هستم و فعالیت‌هایی در حوزه بازاریابی و برندینگ داشته‌ام، درباره فیلم «پسر انسان» هم تصمیم گرفتم خودم فرآیند عرضه را در دست بگیرم و برنامه‌ریزی‌هایی برای اکران آن انجام دادم.

اگر فیلم می‌خواست مسیر عادی خود را طی کند، تصورات درباره فروش آن در گیشه بسیار پایین بود. به‌خصوص که حتی نسبت به دیگر فیلم‌های اکران‌شده در «هنروتجربه» چهره‌های شاخصی در این فیلم حضور نداشتند که بخواهیم بگوییم به‌واسطه بازیگران می‌توانسته مخاطبی را جذب کند.

این تهیه‌کننده ادامه داد: فیلم «پسر انسان» موضوع بسیار جذابی برای مخاطب دارد و نیاز بود که این موضوع برای مخاطب تبیین و درباره آن اطلاع‌رسانی مناسبی صورت بگیرد تا برندینگ فیلم به بهترین شکل اتفاق بیفتد. به همین دلیل شخصا طی دو ماه گذشته کل کار‌های مربوط به پشتیبانی و تبلیغ فیلم و مواردی همچون اکران خصوصی فیلم را برعهده گرفتم. یکی از دلایل موفقیت فیلم در اکران گروه «هنروتجربه» هم همین برنامه‌ریزی برای عرضه درست آن بود.

بازگشت سرمایه مهم است

دلیلی با اشاره مجدد به وعده‌هایی که برخی فیلمسازان در فرآیند جذب سرمایه مطرح می‌کنند، گفت: بازگشت سرمایه برای هر سرمایه‌گذاری مهم است. درست که ساخت فیلم را یک مسئولیت اجتماعی هم می‌دانیم و هدف فرهنگی هم داریم، اما بازگشت حداقل سرمایه، یکی از تعهداتی است که از سوی کارگردان این فیلم هم مطرح شد، اما محقق نشد. احساس کردم اگر خودم برنامه‌ریزی برای اکران فیلم را برعهده نگیرم هم اکران داخلی را از دست می‌دهم و هم از منظر اکران بین‌المللی هم در مارکت بین‌الملل آسیب می‌بینیم.

تهیه‌کننده «پسر انسان» تأکید کرد: با وجود تمام شرایطی که به آن اشاره کردم من از ورود به این عرصه به‌عنوان یک سرمایه‌گذار پشیمان نیستم. من پای فیلمی که ساخته‌ام ایستاده‌ام و تلاش دارم این فیلم را در سطح بازار‌های جهانی هم به بهترین شکل عرضه کنم. فکر می‌کنم این فیلم تجربه بسیاری خوبی بود و براساس آن احتمالا در پروژه‌های آینده‌ای که می‌خواهم به آن‌ها ورود کنم، دقیق‌تر عمل خواهم کرد.

وی در عین حال گفت: با توجه به هزینه‌هایی که تا به امروز برای فیلم «پسر انسان» کرده‌ایم، حتی یک دهم سرمایه اولیه‌اش هم بازنگشته و پولی که دو سال پیش برای این پروژه گذاشتیم، تنها ۱۰ درصد بازگشته است.

ضعف کارگردانی را نمی‌پذیرم

دلیلی در پاسخ به اینکه آیا معتقد به ضعف کارگردانی فیلم «پسر انسان» نیست؟ گفت: من چنین احساسی را نسبت به فیلم ندارم. این فیلم موضوع و محتوایی دارد که همه عوامل فنی آن به بهترین شکل در آن عمل کرده‌اند و مجموع عمل آن‌ها باعث شده است که امروز فیلم با استقبال خوب مخاطب مواجه است.

تأمین تجهیزات مرتبط برای فیلمبرداری روی دست با توجه به لنز‌هایی که برای دوربین‌ها مورد نیاز بود، هزینه‌های تولید را هم بالاتر می‌برد، اما با توجه به انتخاب کارگردان همین گونه هم عمل کردیم. استدلال دوستان این بود که استفاده از این تمهید در تصویربرداری فیلم، نسبت به قاب‌های ثابت، شانس دیده شدن فیلم در جشنواره‌های خارجی را بالاتر می‌برد.

وی افزود: منتقدان نظراتی درباره کارگردانی فیلم دارند و شاید می‌شد فیلم کیفیت بهتری هم در روایت داشته باشد، اما در مجموع، معتقدم با توجه به موضوع فیلم، همچنان شاهد استقبال مخاطب خواهیم بود. فراموش نکنیم که کارگردان فیلم اولین تجربه کارگردانی خود را در این فیلم پشت‌سر گذاشته و با توجه به همین موضوع باید عملکرد او را قضاوت کنیم.

این تهیه‌کننده درباره حجم بالای تصویربرداری دوربین روی دست در فیلم هم گفت: این انتخاب کارگردان برای انتقال لحظه‌های ملتهب به مخاطب بوده است. اتفاقا تأمین تجهیزات مرتبط با این صحنه‌ها با توجه به لنز‌هایی که برای دوربین‌ها مورد نیاز بود، هزینه‌های تولید را هم بالاتر می‌برد، اما با توجه به انتخاب کارگردان همین گونه هم عمل کردیم. در کلیت فیلم، اما منتقدان چنین نقدی را به فیلم وارد می‌دانند. استدلال دوستان این بود که استفاده از این تمهید در تصویربرداری فیلم، نسبت به قاب‌های ثابت، شانس دیده شدن فیلم در جشنواره‌های خارجی را بالاتر می‌برد. در مقطع تولید چنین دلیلی را برای من مطرح کردند.

دلیلی درباره رسیدن به سوژه «مادری که پدر می‌شود» در فیلم «پسر انسان» توضیح داد: گویا این اتفاقی است که یکی از دوستان خانم میرحسینی تجربه کرده بود. ما نمونه این چالش را در خیلی از خانواده‌ها دیده بودیم و شاید تا سال‌ها هم درباره این چالش صحبت نکرده‌اند. پرداختن به این موضوعات نه فقط در جامعه ما که در خیلی جوامع هنوز یک تابو محسوب می‌شود.

وی افزود: سینما به‌عنوان یک رسانه می‌تواند این فرهنگ را به‌وجود بیاورد که ما انسان‌ها را ببینیم و آن‌ها را فارغ از جنسیت قضاوت کنیم. فکر می‌کنم فیلم «پسر انسان» تا حدودی در این زمینه توانسته موفق عمل کند. در اکران‌هایی که تا به امروز برای فیلم داشته‌ایم، خیلی از افراد مبتلا به این موضوع که با چالش تطبیق جنسیت مواجه هستند، حضور داشتند و با آن‌ها گفتگو‌هایی داشتیم. این افراد معمولا تا چند سال با مقاومت خانواده و جامعه برای طرح موضوع مواجه هستند. البته عده‌ای هم هستند که صرفا برای جلب توجه در جامعه سراغ این عمل می‌روند و این از نکاتی بود که برخی روانشناسان در جلسات بررسی فیلم به آن اشاره می‌کردند.

این تهیه‌کننده در پایان گفت: این افراد معمولا فرآیند دشوار و پرهزینه‌ای را برای عمل تطبیق جنسیت پشت سر می‌گذارند، اما در مراحل بعد تازه باید با چالش‌های موجود در روابط اجتماعی و حتی برخی چالش‌های درونی خود میان گذشته و حالی که دارند، مواجه شوند. جامعه در پذیرش این افراد با شخصیت جدید خود مقاومت بسیاری دارد. خود این افراد هم گاهی خاطرات گذشته خود را مرور می‌کنند و همین رفت و برگشت به گذشته و حال، افراد را به مرحله‌ای می‌رساند که فقط یک روانشناس می‌تواند آن‌ها را نجات دهد.