آیا می‌توان از ملاتونین برای به‌خواب رفتن کودک استفاده کرد؟

شاید اسم داروی هورمونی ملاتونین را شنیده باشید. این داروی هورمونی بدون نسخه معمولا به منظور درمان بی خوابی در افراد مورد استفاده قرار می گیرد. اما سوال اینجاست که آیا از قرص ملاتونین می توان برای کودکان و نوزادان نیز استفاده کرد؟ اگر به عنوان یک والد نیازمند رسیدن به پاسخ این پرسش هستید با نبض ما همراه باشید.

ملاتونین چیست؟

ملاتونین موجود در داروخانه ها شکل مصنوعی هورمونی است که مغز ما به طور طبیعی برای کمک به خوابیدن تولید می کند. ملاتونین طبیعی به تنظیم ساعت‌های شبانه‌روزی کمک کرده و نه تنها چرخه‌های خواب و بیداری، بلکه تقریباً همه عملکردهای بدن را کنترل می‌کنند.

ملاتونین معمولاً با غروب خورشید توسط تاریکی تحریک شده و توسط مغز ترشح می شود. این هورمون صبح و در طول روز، تا حد زیادی خاموش است.

ملاتونین مصنوعی نیز اثرات ملاتونین طبیعی بدن را القاء می کند. هنگامی که در دوزهای بیشتر 3 یا 5 میلی گرم کمی قبل از خواب تجویز می شود، اثر “هیپنوتیزم” یا خواب آوری داشته و اثر “کرونوبیوتیک” آن یا تغییر ریتم شبانه روزی بدن به منظور به خواب رفتن سریعتر در صورت تجویز بسیار کمتر آن یعنی دوز (½ میلی گرم) قبل از شب رخ می دهد. دوز قبل از خواب معمولاً برای کودکانی که مشکل به خواب رفتن دارند توصیه می شود.

مطالعات نشان داده که استفاده از ملاتونین مصنوعی، تولید طبیعی این هورمون را در بدن سرکوب نمی کند.

آیا ملاتونین می تواند در به خواب رفتن کودک کمک کند؟

شواهد علمی خوبی وجود دارد مبنی بر اینکه ملاتونین می تواند زمان به خواب رفتن را در کودکان مبتلا به بی خوابی، از جمله کودکان مبتلا به ADHD، اوتیسم و سایر اختلالات عصبی-رشدی کوتاه کند. در حالی که ملاتونین می تواند یک راه حل کوتاه مدت موثر برای رفع مشکلات قبل از خواب باشد، کودکان مبتلا به اختلالات عصبی رشدی نیز ممکن است در برخی موارد نیازمند مصرف طولانی مدت باشند. لازم به ذکر است که ساختار رهاسازی سریع دارو به مشکل در خواب ماندن کمک نمی کند (سطح ملاتونین در خون حدود 2 ساعت پس از تجویز به اوج خود می رسد). شواهدی وجود دارد که نشان می دهد رهاسازی طولانی ملاتونین ممکن است به بیداری های شبانه در کودکان کمک کند، اما مطالعات بسیار کمتری برای حمایت از این استفاده وجود دارد و فرمول های طولانی آزادسازی معمولاً به توانایی قورت دادن کپسول ها نیاز دارند.

دلایل زیادی وجود دارد که چرا کودکان ممکن است در به خواب رفتن مشکل داشته باشند: اضطراب، علائم پاهای بی قرار (اضطراب برای حرکت دادن پاها هنگام خواب که اغلب با احساسات ناراحت کننده در پاها همراه است)، تغییرات ریتم شبانه روزی یا زمان خواب خیلی زود تنها چند مورد از این دلایل است.
بهتر است قبل از ارائه ملاتونین برای نوزاد خود از پزشک متخصص اطفال خود بخواهید یک ارزیابی کامل برای سایر علل بالقوه انجام دهد.

موارد منع مصرف ملاتونین برای کودک

اگر پس از یک ارزیابی کامل، استفاده از ملاتونین در کودک مبتلا به بی خوابی مناسب به نظر برسد، هرگز نباید به عنوان یک راه حل تنها به آن نگاه کرد و همیشه باید با مداخلات رفتاری همراه باشد. این مداخلات رفتاری شامل به تعویق انداختن موقت زمان خواب برای تطابق بیشتر با زمان واقعی خوابیدن، استفاده از اعلام حضور در زمان خواب و ارائه تقویت مثبت برای ماندن در رختخواب است. توجه به شیوه‌های خواب سالم مانند داشتن ساعت خواب و بیداری منظم هفت روز در هفته و داشتن یک برنامه منظم قبل از خواب نیز از اهمیت خاصی برخوردار هستند.
بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که ملاتونین به کودک یا نوجوانی که درست قبل از خواب از دستگاه الکترونیکی خود استفاده می کند، کمکی نمی کند. این دستگاه های ساطع کننده نور، ترشح طبیعی ملاتونین را در بدن سرکوب می کنند.

عوارض قرص ملاتونین برای نوزادان

به طور کلی، ملاتونین نباید به کودکان سالم و معمولاً در حال رشد زیر 3 سال داده شود، زیرا مشکلات به خواب رفتن و خواب ماندن در این کودکان تقریباً همیشه یک رفتار است.
ملاتونین همچنین به عنوان بخشی از برنامه درمانی برای نوجوانان مبتلا به یک اختلال ریتم شبانه روزی به نام “مرحله تاخیری خواب” استفاده می شود که در آن زمان طبیعی خوابیدن و بیداری بسیار دیرتر از حد طبیعی بوده (سه ساعت یا بیشتر) و ممکن است در فعالیت های عادی روزانه اختلال ایجاد کند. مدیریت این شرایط معمولاً شامل تنظیم تدریجی برنامه خواب و پرهیز از قرار گرفتن در معرض نور در عصر با افزایش نور در صبح علاوه بر دریافت قرص ملاتونین است و بهتر است توسط متخصص خواب صورت گیرد.

اگر چه ممکن است محصولات ملاتونین کودک تبلیغ شود اما در نهایت، ملاتونین نباید در کودکانی که مشکل خواب ندارند تنها برای کمک به خواب بهتر مورد استفاده قرار گیرد.

آیا ملاتونین برای کودکان بی خطر است؟

جای تعجب نیست که والدین در این مورد تردید داشته باشند. اگر در وب گشت و گذار می کنید، به احتمال زیاد پیام های متفاوتی دریافت خواهید کرد که برخی از کارشناسان زنگ خطر را به صدا در می آورند و برخی دیگر می گویند که ملاتونین برای کودک بی ضرر است.

به طور کلی، زمانی که ملاتونین به درستی استفاده شود، به نظر می رسد عوارض جانبی نسبتا کمی در کودکان داشته باشد که اغلب آنها جزئی هستند، مانند سردرد، افزایش شب ادراری، کابوس، سرگیجه، تغییرات خلقی و گیجی صبحگاهی که همه با قطع مصرف از بین می روند. با این حال، بر اساس مطالعات انجام شده روی حیوانات، نگرانی‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد ملاتونین می‌تواند بر هورمون‌های مرتبط با بلوغ تأثیر بگذارد. در حالی که شواهد بسیار کمی وجود دارد که نشان دهد این موضوع در انسان صادق است یا خیر، اما واقعیت این است که هیچ آزمایش بالینی طولانی مدتی که بتواند پاسخگوی این سوال باشد، هنوز انجام نشده است.

چه زمانی نباید از ملاتونین برای کودک استفاده کرد؟

همانطور که در بالا ذکر شد، کودکان به دلایل زیادی دچار بی خوابی می شوند. اما در موارد زیر باید از دادن ملاتونین به کودک اجتناب شود:

• اگر بی خوابی موقعیتی باشد (به عنوان مثال ناشی از اضطراب در مورد یک سال تحصیلی جدید)
• اگر بی خوابی کوتاه مدت باشد (به عنوان مثال ناشی از عفونت گوش)
• اگر بی خوابی به دلیل یک علت فیزیکی زمینه ای باشد (مانند آپنه خواب یا پاهای بی قرار)
• اگر فرزند شما کمتر از 3 سال دارد.
• ملاتونین هرگز نباید جایگزین روش‌های خواب سالم شود: یک برنامه منظم، متناسب با سن و زمان خواب، بدون کافئین، و بدون وسایل الکترونیکی یا صفحه نمایش قبل از خواب.

مصرف تصادفی ملاتونین یا بیش از حد ملاتونین چه عوارضی دارد؟

بیشتر موارد بلعیدن ها نسبتاً بی ضرر هستند. در مطالعه CDC، حدود 80 درصد از کودکان هیچ علامتی نداشتند. علائم اصلی مشاهده شده خواب آلودگی، ناراحتی معده، استفراغ و سردرد بود.

توصیه اصلی

از ملاتونین فقط تحت نظارت یک پزشک استفاده کرده و از راهنمایی های آنها در مورد دوز کمک بگیرید. اگر فرزند شما در به خواب رفتن مشکل قابل توجهی داشته باشد ملاتونین احتمالاً کمترین خطر و بیشترین سود را دارد و در ترکیب با مداخلات رفتاری و شیوه های خواب سالم استفاده شود. در نهایت، ملاتونین را مانند یک داروی تجویزی در نظر بگیرید و آن را به خوبی از کودکانی که برای آنها در نظر گرفته نشده است در یک قفسه بلند و ترجیحاً در یک کابینت قفل شده نگهداری کنید. از اشاره به هر دارویی به عنوان آب نبات خودداری کنید!

منبع