سکوت 30 ساعته شهرداری درخصوص حادثه بوستان زیتون/ جزییات فوت دو کودک

شهردار منطقه ۲۱ در جلسه شورای شهر حاضر شد و با ارائه گزارش جزئیات حادثه غرق شدن دو کودک در بوستان زیتون، ضمن ابراز تأسف و تسلیت به خانواده داغدار این کودکان، گفت: بوستان زیتون در محله وردآورد به مساحت دو و نیم هکتار است که در ۱۳۹۲ افتتاح شده است. مخزنی که این حادثه در آن رخ داده؛ ۱۵۰۰ متر مکعب ظرفیت با ۴ متر عمق دارد که هدف از احداث آن، آبیاری فضای سبز بوستان و معابر اطراف بوده است.

شهردار منطقه ۲۱ در خصوص پیمان نگهداری فضای سبز در سطح ناحیه به ویژه این بوستان گفت: اخیراً الحاقیه‌ای در خصوص این پیمان اعمال شده است که مواد آن مسئولیت نگهداری از این بوستان و مخزن را شامل می‌شود. طبق تبصره ۴ ماده ۳ این پیمان، عواقب ناشی از برق گرفتگی، خفگی، نقص عضو یا هرگونه آسیب به کارگران، پرسنل، اشخاص ثالث و شهروندان در محدوده پیمان به عهده پیمانکار است به طوری که هیچگونه مسئولیتی در این خصوص متوجه کارفرما نیست.

وی در ادامه افزود: به همین ترتیب در تبصره ۵ ماده نیز هرگونه اهمال در کارها، رسیدگی به امور اجرایی که منجر به خسارت مالی و جانی به شهروندان و ... شود؛ از این حیث متوجه پیمانکار بوده و مسئولیتی به عهده کارفرما نیست. همچنین رعایت کلیه نکات ایمنی، نصب تابلو‌های هشدار دهنده در حین کار و نیز مسئولیت کلیه حوادث احتمالی اعم از جانی و مالی در حین انجام موضوع قرارداد به اشخاص ثالث بر عهده پیمانکار است.

پوریافر گفت: نظر به تجربه و اهمیت موضوع به ویژه در بوستان‌ها و آماده سازی آن‌ها، تیم‌هایی برای این منظور آماده شدند، تا موارد نا ایمن و عدم انطباق را مورد بررسی قرار دهد که بر اساس گزارش دریافتی لازم دانستیم یک بررسی جدی در این خصوص انجام شود، از این رو دستور داده شد که بنا به وضعیت غیرقابل قبول بوستان ضروری است تیمی متشکل از بازرسی و پایش، کلیه پارک‌ها را بازدید و گزارش آن را به همراه عکس و مستندات آماده و به نوبت نتایج آن در جلسات هفتگی فنی و نظارتی مطرح شود و نواقص رفع شده تا اطمینان حاصل شود قبل از شروع تابستان به حد مطلوب برای استفاده شهروندان قرار گرفته است.

شهردار منطقه ۲۱ با تأکید بر انجام بازدید‌های مکرر از بوستان‌ها تصریح کرد: همواره بوستان‌ها مورد بازدید و بررسی قرار می‌گیرند تا در صورت وجود موارد عدم انطباق شناسایی و رفع شود؛ در خصوص بوستان زیتون طی بررسی‌هایی که انجام شد و بر اساس گزارش‌های دریافتی؛ مشاهده شد که این محدوده به طور کامل با فنس محصور شده است که بررسی‌های ستاد بحران و آتش نشانی نیز موید این موضوع است.

وی در خصوص چگونگی رخداد این حادثه تلخ اظهار داشت: جزئیات این حادثه تلخ که عصر روز پنجشنبه رخ داد از زبان شاهدان از این قرار است که طبق روال معمول خانواده دو کودک جان باخته به اذعان خودشان در هنگام وقوع حادثه در پارک حضور داشتند و هر دو کودک مشغول بازی بودند که طبق روایت شاهدان حادثه یکی از کودکان به دنبال توپ خود که در آب افتاده بود، تلاش می‌کند که از فنس بالا عبور کرده و به توپ خود برسد. اما به دلیل ارتفاع ۲ متری ناگهان دچار حادثه شده و نمی‌تواند خود را نجات دهد؛ کودک دوم نیز که شاهد این ماجرا بوده برای کمک وارد محوطه می‌شود که هر دو در آب گرفتار شده و دیگر نمی‌توانند خود را نجات دهند. این روایت شاهدان حادثه بوده است که نیاز به بررسی‌های کارشناسانه دارد و نمی‌توان به طور قطعی در این خصوص اظهار نظر کرد چرا که هیچ ویدئویی از حادثه ثبت نشده است.

شهردار منطقه ۲۱ در پایان تأکید کرد: تیمی از دادستانی و نیز تیم HSE سازمان مدیریت بحران و نیز آتش نشانی در حال بررسی ابعاد موضوع هستند؛ همچنان پیگیر این موضوع هستیم و حتماً با خاطیان برخورد جدی خواهد شد.

در ادامه، اعضای شورای شهر تهران، پس از استماع گزارش و تو ضیحات شهردار منطقه ۲۱، تذکراتی را در این باره بیان کردند.

ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران ضمن ابراز تأسف و همدردی با خانواده آسیب دیده‌ای که دو فرزند خود را در حادثه بوستان زیتون از دست داده اند و با گلایه از تعلل شهرداری تهران در رسیدگی و حمایت از خانواده حادثه دیده گفت: به دلیل این که در دوره قبل درگیر و پیگیر چنین مسائلی بودم؛ امروز شاهدم که در مدیریت شهری تهران، این نکات رعایت نمی‌شود.

وی ادامه داد: اول اینکه امروز آقای پوریافر زحمت کشیدند و آمدند؛ ولی معتقدم شاید نه شهردار تهران، اما حداقل معاون امور مناطق شهرداری تهران باید امروز به اینجا می‌آمد و گزارشی از سوی شهرداری تهران پیرامون این حادثه ارائه می‌داد. خطابم صرفاً آقای پوریافر، شهردار منطقه ۲۱ نیست؛ چون شهرداری تهران را مسئول می‌دانم. هر حادثه‌ای در سطح شهر تهران رخ دهد؛ از نظر ما شهرداری تهران و شهردار تهران مسئول است و بایستی پاسخ دهد. بازرسی شهرداری تهران، مرکز ارتباطات شهرداری تهران، حراست شهرداری تهران و مسئول HSE که نمی‌دانم کیست؛ باید همان ساعت اول، یک هیئت تشکیل می‌دادند و از دیدی که آقای پوریافر گزارش داد یک گزارش تحلیلی در مورد این حادثه از منظر و نگاه شهرداری تهران ارائه می‌دادند.

امانی اضافه کرد: دوماً؛ پس از حدود ۳۰ ساعت، وقتی خبر رسانه‌ای شد؛ تازه روابط عمومی منطقه ۲۱ بیانیه‌ای داد که در این بیانیه، نه اظهار تسلیت بود و نه تأسف. فقط به شرح ماوقع حادثه پرداختند؛ در حالی که بلافاصله مرکز ارتباطات یا دفتر شهردار تهران باید یک بیانیه می‌داد و می‌گفت با کمال تأسف شنیدیم چنین حادثه‌ای رخ داده، ضمن تسلیت به خانواده محترم و ابراز همدردی طبق دستور شهردار تهران، هیئتی مشخص شده به زودی و در ساعات آینده مسئله را در منطقه بررسی می‌کنند و نتیجه اش به اطلاع شهروندان خواهد رسید. چنین کاری انجام نشد و بعد از ۳۰ ساعت روابط عمومی منطقه ۲۱ بیانیه داد.

نکته سوم، جنبه‌های روانی و عاطفی حادثه است.‌ای کاش از همان لحظه اول مسئولی در شهرداری تهران مشخص می‌شد و همراه این خانواده به اورژانس، بیمارستان، سردخانه و شهر قدس می‌رفتند و در خانه این دو کارگر محروم که دو بچه‌شان را از دست دادند؛ بست می‌نشستند و می‌گفتند ما در خدمت شما هستیم؛ نگران هیچ چیزی نباشید و نمی‌گذاریم حقی از بچه‌های شما ضایع شود. بعد از سه روز آقای پوریافر به شهر قدس رفتند و با خانواده این عزیزان دیدار کردند.

امانی خطاب به شهردار منطقه گفت: آقای پوریافر! پیمانکار شما موظف بوده تعدادی نیروی انسانی در آنجا داشته باشد. سئوال این است که در آن ساعت داشته یا نداشته و آیا حوض یا مخزن آبی که نشان دادید جزو مراکزی بوده که باید نگهبان ۲۴ ساعت داشته باشد یا نداشته؟ اگر نداشته، پیمان‌کارتان اشکال دارد و اگر داشته نگهبان در آن ساعت کجا بوده است؟

نکته چهارم، ناکارآمدی سیستم HSE در سیستم شهرداری تهران است؛ یعنی آفتابه لگن صد دست؛ ولی شام و ناهار هیچی. چند هزار بوستان در شهر تهران داریم و از همین لحظه هر آن باید منتظر باشیم اتفاقی شبیه اتفاق منطقه ۲۱ بیافتد. در اینجا گزارش دادند چند هزار عدم انطباق شناسایی و همه را رفع کردیم. می‌گویید چهار روز قبل به آنجا آمدند و بازدید کردند و سیستم HSE گفته اینجا از نظر انطباق هیچ مشکلی ندارد؛ چطور عدم انطباق ندارد که دو بچه و از بالای فنس خود را پایین انداختند. این که سیستم HSE نمی‌شود. اگر نفوذ امکان پذیر شد یعنی سیستم ناقص و معیوب است. به این موضوعات توجه کنید. فقط برای این که اصلاح شود این حرف‌ها را می‌زنم تا دوباره چنین حوادثی تکرار نشود نه اینکه در اینجا اظهار تاسف کنیم و منتظر بمانیم تا حادثه بعدی رخ دهد.

رئیس کمیته نظارت شورای شهر، ضمن بیان تسلیت به خانواده این دو کودک، خطاب به شهردار تهران، متذکر شد: با توجه به حادثه تلخ غرق شدن دو کودک در پارک زیتون واقع در منطقه ۲۱، نظر به ماده ۸۳ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شورای اسلامی کشور و انتخابات شهرداران، مصوب اصلاحات بعدی آن، به شهردار تهران تذکر داده می‌شود نسبت به انجام تدابیر لازم به منظور پیشگیری از وقوع حوادث مشابه اقدام و گزارش را ارسال کند.

عضو هیئت رئیسه شورای شهر تهران، در این باره با بیان اینکه متأسفانه در سال‌های گذشته شاهد بروز حوادث این چنینی به ویژه برق گرفتگی و غرق شدگی در برخی بوستان‌های سطح شهر بوده‌ایم؛ اظهار داشت: از شهرداری درخواست می‌شود با شناسایی این موارد بر رفع خطرات احتمالی اقدام کرده و از بروز این حوادث جلوگیری کند.

نجفی در این خصوص پیشنهاداتی بیان کرد: پیشنهاد می‌شود شهرداری تهران کمیته‌ای به منظور پیشگیری از این حوادث در مناطق ۲۲گانه تهران تشکیل دهد تا بتوانیم از وقوع حوادث در بوستان‌ها، پارک‌ها و حتی ایستگاه‌های مترو و اماکنی که حادثه خیز هستند، جلوگیری کنیم.

وی در ادامه پیشنهادی هم خطاب به وزیر آموزش و پرورش داده و بیان کرد: برای دانش آموزان سنین دبستان کلاس‌های آموزشی شنا و نیز کلاس‌هایی به منظور پیشگیری از رخداد این حوادث برگزار کنند چرا که متأسفانه در کل کشور موضوع غرق شدگی در میان این سنین از کودکان بسیار مشاهده شده است.

سید جعفر تشکری هاشمی با تأکید بر اینکه متأسفانه بار اول نیست که شاهد این قبیل حوادث هستیم؛ تذکر داد: بار‌ها اتفاقات تلخی در شهر تهران در مقاطع مختلف زمانی رخ داده است. حوادثی همچون جان باختن دختر بچه‌ای در سه راه افسری در پی سقوط درون چاه، حادثه قطع شدن دست کودکی دیگر در پله برقی در اطراف ایستگاه مترو، حادثه‌ای در برگشت پله برقی در مترو و مجروح شدن چندین نفر، حادثه تخریب در خلازیر و کشته شدن چند نفر از خادمین مردم و موارد مشابه، نشان دهنده آن است که ما با در شهر تهران با موضوع hse برخورد جدی نداریم.

تشکری هاشمی با تأکید بر اینکه ایمنی به عنوان مهم‌ترین مسئله باید در دستور کار مسئولان شهری قرار گیرد؛ اظهار داشت: الزاماً انجام کار کفایت نمی‌کند. از زحماتی که همکاران در شهرداری تهران متحمل می‌شوند؛ ممنونیم، اما این‌ها دلیل نمی‌شود که به موضوعات ایمنی کم توجهی شود. همه این‌ها راهکار دارد و در خصوص آن‌ها باید چاره‌اندیشی شود. قرار نیست که بعد از وقوع هر حادثه‌ای دلیل آن را بیان کنیم. مشخص است که هر حادثه‌ای دلیل دارد؛ بنابراین کشف دلیل چندان اهمیت ندارد اینکه چه تدبیری اندیشیده شود و چه پیش‌بینی‌هایی انجام شود که دیگر شاهد موارد این چنینی نباشیم، مهم است.

وی افزود: دلیل نمی‌شود که با ارائه اسناد و مدارک در اینجا عنوان کنیم که مسئولیت بر عهده پیمانکار بوده و کارفرما مسئولیتی ندارد. این رافع مسئولیت‌های ما نیست لذا به شهردار تذکر داده می‌شود که منتظر حوادث و بعد پاسخگویی به آن‌ها نباشد؛ شهرداران نواحی هر منطقه‌ای باید نسبت به شناسایی نقاط آسیب پذیر در مجموعه خود اقدام کند.

حبیب کاشانی، عضو شورای شهر تهران با اشاره به فرمایش رسول اکرم (ص) با این مضمون که فرزندان ما، جگر گوشه‌های ما هستند و اتفاق رخ داده بسیار سنگین است؛ در واکنش به توضیحات شهردار منطقه ۲۱ متذکر شد: اینکه بگوییم در این حادثه پیمانکار مسئول است؛ مربوط به مرحله آخر است. آنچه در حال حاضر حائز اهمیت است این است که خانواده خانواده‌های این کودکان احساس کنند که ما فارغ از هر تقصیری در کنار آن‌ها هستیم.

وی تأکید کرد: مطالبه خانواده عزادار در این باره رعایت انصاف است و هدف ما این است که این باور را در دل آن‌ها زنده کنیم که ما محل رجوع هستیم؛ ما حرفمان این است که ما به عنوان شهرداری دنبال تبرئه کسی نیستیم؛ ما باید کنار مردم باشیم و برای اینکه حقی از کسی ضایع نشود چندین بار موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهیم. باید به طور جدی و قاطع این موضوع را پیگیری کنیم تا دیگر شاهد تکرار آن نباشیم، لذا درخواست می‌شود با تمام شرایط موجود در کنار خانواده این دو کودک بوده و به آن‌ها کمک کنید تا آرامش خود را بیابند. باید تمام تلاش خود را در این خصوص انجام دهیم تا باور و اعتماد مردم به شهرداری تقویت شود.

در ادامه بررسی ابعاد این حادثه، پوریافر، شهردار منطقه ۲۱ در پاسخ به تذکرات اعضای شورای شهر، با بیان اینکه کمیته ایمنی بازرسی‌های مستمر را انجام می‌دهد و این گزارش‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد؛ تأکید کرد: اینکه پروتکل‌ها ایراد دارد، بحث دیگری است. بنده همان لحظه‌ای که از حادثه مطلع شدم، با خانواده تماس گرفتم و اعلام کردم هر اقدامی نیاز باشد انجام می‌دهیم. ما اعلام کردیم که نگران چیزی نباشند و شهرداری در کنار آن‌ها خواهد بود.

شهردار منطقه ۲۱ تهران گفت: بنده از قول شهردار تهران و رئیس شورای شهر تهران به خانواده پیام همدردی را منتقل کردم. در این حادثه با قشر فرهیخته‌ای رو به رو شدم و هیچ تنشی وجود نداشت و فارغ از علت حادثه، یک رویکرد همراه با فرهیختگی را از سوی این خانواده شاهد بودیم.

وی با بیان اینکه تیم HSE مدیریت بحران و آتش نشانی در محل حادثه حضور داشتند، گفت: همانطور که گفتیم تیم دادستانی نیز موضوع را بررسی می‌کند؛ ما اطلاع رسانی‌های لازم را انجام داده و پیگیر مخازن دفنی هستیم تا استخر روباز نداشته باشیم.

شهردار منطقه ۲۱ با بیان اینکه جدی گرفتن HSE به معنای عمل کردن است، بیان کرد: همانطور که برای حمل و نقل بودجه خوبی در نظر می‌گیریم؛ باید برای HSE نیز بودجه و برنامه کلان پیش بینی شود؛ لذا تقاضا می‌شود این موضوع در اولویت قرار گیرد چراکه پیش از این بنا به دلایلی تعدیل شده است. برنامه کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت را برای منطقه ۲۱ پیش بینی و در برنامه سال بعد نیز لحاظ می‌کنیم تا شاهد چنین حوادثی نباشیم.