کوسه‌ها را از دندان‌هایشان قضاوت نکنید

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، دنیای اقیانوس پر از شگفتی است، پر از گیاهان و حیوانات مختلف. بسیاری از آنها هم برای ما ناشناخته هستند؛ بنابراین با دیدن و شنیدن درباره هر کدام از آنها با ویژگی‌های جالب‌شان آشنا می‌شویم. یکی از این حیوانات هم کوسه نهنگ است. شاید کسی با شنیدن اسم این ماهی بزرگ و غول‌پیکر، چندان روی خوشی به آن نشان ندهد و اصلا بگوید این همه ماهی چرا این؟ اما خب این کوسه‌نهنگ‌ها هم مثل بقیه ماهی‌ها پر از رمز و راز هستند.

شاید کسی از آنها خبر نداشته باشد؛ از اینکه امروز روز جهانی کوسه‌نهنگ‌هاست و آنها می‌توانند ۳۰۰ بچه را در یک زمان به دنیا بیاورند یا این کوسه‌نهنگ‌ها می‌توانند در دهان بزرگ‌شان بیش از سه هزار دندان داشته باشند و شاید همین مسئله، آنها را ترسناک می‌کند؛ اما در دنیای داستان و تخیل ما می‌توانیم هر موجودی را دوست‌داشتنی ببینیم، برخلاف واقعیت که باید از آنها دور بمانیم.

کتاب «کوسه‌ی خندان»، از مجموعه داستان‌های زیر آب، داستانی از روت گالووی با ترجمه علی مولوی است که انتشارات کتاب چ (کودک و نوجوان نشر چشمه) منتشر کرده است. این داستان درباره یک کوسه خندان و خوش‌اخلاق است که کلی دندان دارد و همیشه لبخند می‌زند؛ اما بقیه ماهی‌های زیر آب از لبخندهایش می‌ترسند و فرار می‌کنند. روت گالووِی، نویسنده و تصویرگر انگلیسی متولد ۱۹۷۳ است. او نگارش مجموعه «داستان‌های زیر آب» را از سال ۲۰۰۱ میلادی آغاز کرده و تا حالا هفت جلد از این مجموعه را منتشر کرده است. این کتاب‌ها جوایزی را از آن خود کرده‌اند از جمله: جایزه کتاب پورسموث در سال ۲۰۰۴ و جایزه کتاب کودکان ناتینگهام در سال ۲۰۰۵.

کوسه این داستان با بقیه کوسه‌ها متفاوت است. «او خندان‌ترین، خوشتیپ‌ترین، مهربان‌ترین، بامزه‌ترین، گنده‌ترین و پُردندان‌ترین ماهی اقیانوس است و همیشه یک لبخند گنده درست و حسابی روی لبش است و دوست دارد با بقیه ماهی‌ها دوست شود و بازی کند».
در این کتاب، داستان جالب و آموزنده‌ای همراه با یک پیام مهم قرار گرفته است با استفاده از شخصیت کوسه‌ای که شاید ما هم مثل ماهی‌ها از او بترسیم؛ اینکه بدون شناخت زود قضاوت نکنیم. داستان به ما یاد می‌دهد که با ارتباط برقرار کردن و دوستی با کسی که از او شناختی نداریم و فکر می‌کنیم که از او خوش‌مان نمی‌آید، پی به ویژگی‌های شخصیتی خیلی مهم‌تری از او می‌بریم.

نقطه قوت داستان در توصیف و تصویرگری است. داستان از توصیف‌های جزئی و کاربردی برای هر شخصیت استفاده کرده است و با تصویرگری‌ای جذاب و رنگ‌های شاد و غیرتکراری ما را با انواع ماهی‌ها و ویژگی‌های آنها آشنا می‌کند.

از این داستان، علاوه‌بر قضاوت‌نکردن به تأثیر دوستی هم پی می‌بریم. وقتی که ماهی‌ها از کوسه خندان درخواست کمک کردند، کوسه بدون هیچ معطلی و چشم‌داشتی به کمک‌شان رفت و آنها را از دست دشمنی که برای شکارشان آمده بود نجات داد؛ بنابراین داستان به زبان ساده نشان می‌دهد که با دوستی و کنار هم بودن می‌توان به همدیگر در موقعیت‌ها کمک کرد. به دلیل وجود این ویژگی، «کوسه‌ی خندان» داستانی سرگرم‌کننده و خواندنی برای کودکان خواهد بود.

«یک جای خیلی دور، در یک اقیانوسی خروشان، یک کوسه خندان زندگی می‌کرد؛ خندان‌ترین، خوشتیپ‌ترین، مهربان‌ترین، بامزه‌ترین، گنده‌ترین و پُردندان‌ترین ماهی اقیانوس. کوسه خندان هر روز ماهی‌ها را تماشا می‌کرد که زیر آب سر می‌خورند و شیرجه می‌زنند، جیغ می‌کشند و داد می‌زنند، چرخ می‌خورند و وول می‌زنند و شلپ شلوپ می‌کنند. کوسه خندان هم دلش می‌خواست با ماهی‌های دیگر شلپ شلوپ کند، اما هروقت به آنها لبخند می‌زد، همه آنها فرار می‌کردند.».