رویارویی پدر علم روانکاوی با خود متعالی‌اش/ چرا زیگموند نه فروید؟

به گزارش خبرنگار مهر، این روزها سالن سمندریان تماشاخانه ایرانشهر میزبان نمایش «زیگموند» به نویسندگی و کارگردانی مهرداد کوروش‌نیا است. این اثر نمایشی با بازی فرزین محدث، شهروز دل‌افکار و یلدا عباسی داستان کابوس‌های ۲ روز پایانی زندگی زیگموند فروید فیلسوف و پدر علم روان‌کاوی و نظریه‌پرداز تاثیرگذار قرن بیستم از نگاه مهرداد کورش‌نیا است.

یکی از ویژگی‌های این اثر نمایشی صدای آن است که به صورت تمام دالبی طراحی شده و با تجهیزات صوتی پیشرفته پخش می‌شود.

مهرداد کوروش‌نیا در یادداشتی درباره این اثر نمایشی نوشته است:

«چرا نام این نمایش «زیگموند» است، نه «فروید»؟ شهرت، غالباً مربوط به بخش سوپر ایگو و ایگوی افراد و نام کوچک مربوط به اید یا خود و فرد است. به ‌همین‌ دلیل گاها ما صفت، شهرت و یا لقبی را به کسی اتلاق می‌کنیم؛ مانند علی خالی‌بند یا جهان‌پهلوان تختی. صفت و شهرت ارتباط مستقیم با وجوه خودساخته و ‌متعالی فرد در اجتماع دارد. نام این اثر زیگموند است! نه فروید! یعنی رویکرد متن مبتنی‌بر زاویه‌دید «خود» با «فراخود» است. فروید اندیشمندی است که نظریات، اندیشه‌ها و مقالاتش و حتی زندگی‌نامه‌اش در کتب مختلف عرضه و قابل دسترس است و نیازی به معرفی این اندیشمند بزرگ بر صحنه تئاتر نیست. رویکرد این متن بررسی مواجهه‌ فردیت یک انسان به نام «زیگموند» با خود متعالی‌اش «فروید» است. به همین دلیل حتی در مواجهه با یونگ بیشتر از یک مباحثه‌ علمی، شاهد یک مجادله‌ شخصی هستیم.

فروید در زندگی شخصی خود مرتباً خواب‌ها و کابوس‌هایش را مورد مطالعه و بررسی قرار می‌داد. از همین رو این اثر ۲ روز پایانی زندگی او را در کما با فضایی سورئالیستی و کابوس‌گونه انتخاب و روایت می‌کند و فروید را دعوت می‌کند تا با نگاهی اکسپرسیو به گذشته و جهان پیرامونش نظاره کند.
یادمان باشد این نمایش نگاه و دغدغه‌های زیگموند به جهان فاخر و معتبر پرفسور فروید است نه برعکس. جهان انسانی با تمام خصایص انسانی، خودخواهانه، لذت‌جو و ناکامل در مقابل شهرت و اعتبار اندیشمندی بی‌نقص و خداگونه.»

کوروش نیا در گفتگویی که پیش از این با خبرنگار مهر داشت درباره ویژگی‌های این اثر نمایشی عنوان کرد: در این نمایش ما ۷ موقعیت در زندگی فروید را به تصویر می‌کشیم؛ مواجهه با معشوق، مواجهه با خود، مواجهه با دین و باورهای خودش، مواجهه با خانواده؛ خواهر و مادرش، مواجهه با کار و نهایتا مواجهه با یکی از نظریات مهمش که همان عقده ادیپ و عقده الکترا است و در پایان مواجهه‌اش با مرگ که در تمام این موقعیت‌ها به شیوه «تداعی آزاد» عمل کردیم منتها این بار آدم‌های زندگی فروید از او پرسش‌هایی دارند و خود اوست که باید پاسخگو باشد. نمایش «زیگموند» هم تاریخ روانکاوی را تا اندازه ای مرور می کنند و هم شاهد بخش دراماتیک زندگی فروید به شیوه سوررئالیستی هستیم که با همراهی ویدئوپروجکشن، سیستم دالبی، طراحی صحنه و لباس دقیق و بازی های جذاب به تصویر کشیده می‌شود.

«زیگموند» تا ۳۱ شهریور هر شب ساعت ۲۱ در سالن استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه می‌رود.

تیزر نمایش را اینجا ببینید.