آلبوم «مناقب خوانی» رونمایی شد/ خاطرات تلخ و شیرین یک پروژه

به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری و مراسم رونمایی از آلبوم «مناقب خوانی» از تولیدات جدید مرکز موسیقی حوزه هنری روز دوشنبه بیستم شهریور ماه با حضور هوشنگ جاوید مولف این کتاب و از پژوهشگران شناخته شده عرصه موسیقی مقامی و میلاد عرفانپور مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری در سالن سلمان هراتی حوزه هنری انقلاب اسلامی برگزار شد.

میلاد عرفانپور مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری در ابتدای این نشست خبری گفت: یکی از رویکردهای مهمی که مرکز موسیقی حوزه هنری همواره در دهه های گذشته مدنظر خود قرار داده تلاش برای حفظ میراث موسیقی نواحی است که می تواند به عنوان یکی از مهم ترین دستاوردهای ما محسوب شود. من مطمئنم اگر بخواهیم از نهادی برای حفظ و اشاعه موسیقی نواحی ایران یاد کنیم قطعا یکی از مهم ترین این نهادها مرکز موسیقی حوزه هنری است که از دوره های قبلی مدیریت هم مورد توجه مدیران بوده است . ما هم در این دوره تلاش داشتیم به رغم همه محدودیت ها و مسائلی که در این زمینه وجود دارد فضایی را فراهم کنیم تا به واسطه هنرمندان جریان سازی که در این عرصه به صورت شبانه روزی فعالیت می کنند کارهایی را انجام دهیم.

وی افزود: یکی از مهم ترین افرادی که در این حوزه فعالیت می کنند، جناب هوشنگ جاوید است که در همین حوزه هنری و در مجموعه های دیگر تلاش های ارزشمندی را انجام داده است. می توان از این هنرمند به عنوان یکی از هنرمندان جریان ساز موسیقی نواحی یاد کرد و امروز بسیار خوشحالیم که می توانیم شاهد رونمایی اثر فاخر دیگری از این استاد یگانه موسیقی کشورمان باشیم که در قالب آلبوم «مناقب خوانی در ایران» پیش روی مخاطبان قرار می گیرد. چنین هنرمندانی پاسداران موسیقی نواحی هستند و با از خودگذشتگی تلاش می کنند فضای مطلوب تری را برای این حوزه فراهم کنند. این بزرگواران اگر نبودند قطعا امروز نمی توانستیم به راحتی از موسیقی نواحی یاد کنیم.

مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری تصریح کرد: افرادی مانند هوشنگ جاوید خوب می‌دانند ارزش حضور هنرمندان پیشکسوت موسیقی نواحی در این کشور چقدر زیاد است. این عزیزان هستند که به واسطه تلاش شبانه روزی و سفرهای زیادی که در ایران داشتند قدر هنرمندان دور افتاده این سرزمین را می دانند و کارهای این عزیزان را ضبط و ثبت می کنند. ما هم در مرکز موسیقی حوزه هنری تلاش می کنیم تا در کنار استاد جاوید و دیگر هنرمندان عرصه موسیقی نواحی، شرایطی را برای نشر و حمایت از آثار جاودان فراهم کنیم.

عرفانپور ضمن ارائه گزارشی از فعالیت های مرکز موسیقی حوزه هنری در ماه های گذشته، گفت: رونمایی امروز طلیعه‌ای برای رونمایی از بیست اثر دیگر در حوزه های مختلف موسیقی است که به زودی جزئیات و اطلاعات آن در دسترس مخاطبان قرار می گیرد. این آثار در برگیرنده سختی ها و دشوارهای زیادی برای ما بود که امیدوارم به واسطه تلاش بزرگوارانی چون استاد جاوید و هنرمندان تلاشگر این عرصه، فضای قابل قبولی را تقدیم شنوندگان موسیقی کند.

هوشنگ جاوید گردآورنده آلبوم «مناقب خوانی در ایران» هم در این نشست رسانه ای توضیح داد: من راجع به این کار خاطرات تلخ و شیرینی دارم که می دانم اگر هرکدام از آنها را بشنوید تحت تاثیر قرار می گیرید. به هر حال من از سال ۱۳۶۸ که وارد حوزه هنری شدم مجموعه ای به نام مرکز موسیقی حوزه هنری وجود نداشت در آن زمان من تلاش کردم به واسطه موسیقی نواحی پیشنهادهایی را برای انجام کارهایی در این زمینه ارائه دهم. در همین چارچوب حضور بزرگوارانی چون علی معلم، جلیل عندلیبی، رضا مهدوی، علیرضا میرعلی نقی باعث شد که فعالیت های خودمان را آغاز کنیم.مناقب خوانی در ایران هنری است که ایرانی ها برای آن جان دادند و بسیاری از شاعران ارزنده ادبیات کشورمان هم از مناقب خوانی استفاده کردند و همین امر حتی موجب تولد گونه های دیگر موسیقایی شد که همگی در برگیرنده ارزش های فراوانی هستند

وی ضمن ارائه توضیحاتی درباره روند تاریخی آنچه در مرکز موسیقی حوزه هنری در حوزه موسیقی نواحی انجام گرفته، بیان کرد: حرکت در جریان موسیقی نواحی به مثابه شنا در اقیانوسی است که واقعا شنا کردن در آن را بلد نیستیم. یکی از همین جزئیات، موسیقی آیینی - مذهبی است که می تواند در یک قالب تفکیک شده از موسیقی نواحی نیز تعریف شود. اینها شاخه های گوناگونی هستند که مذهب در این نغمات جاری و ساری است و ما می بایست آنها را به جامعه منتقل کنیم.

جاوید ضمن ارائه توضیحانی مشروح از آیین موسیقایی «مناقب خوانی» گفت: مناقب خوانی در ایران هنری است که ایرانی ها برای آن جان دادند و بسیاری از شاعران ارزنده ادبیات کشورمان هم از مناقب خوانی استفاده کردند و همین امر حتی موجب تولد گونه های دیگر موسیقایی شد که همگی در برگیرنده ارزش های فراوانی هستند. هنر مناقب خوانی تا دوره قاجاریه ادامه پیدا کرد اما در دوره پهلوی به واسطه جلوگیری که از اجرای مناقب خوانی می شود هنرمندان این عرصه هم به فراموشی سپرده شدند.

این پژوهشگر موسیقی نواحی افزود: من در این آلبوم نهایت تلاشم را انجام دادم تا هر هنرمند مناقب خوانی را که در ایران وجود دارد، پیدا کنم و از هنرش برای ثبت و ضبط این آثار استفاده کنم. این ها هنرهای بسیار ارزشمندی هستند که حتی دربرگیرنده جنبه های آموزشی و اجتماعی بوده و در گذشته در قالب هایی چون امر به معروف و نهی از منکر و حتی ارائه احکام اسلامی نیز نقش ایفا می کردند.

وی با ذکر خاطره ای از دیدارش با مدیر وقت حوزه هنری برای تدوین و انتشار مجموعه های موسیقایی در حوزه مناقب خوانی گفت: روزی که با جناب بنیانیان در این زمینه دیدار کردم ، ایشان به من گفت؛ من نمی دانم مناقب خوانی یعنی چه؟ و تو باید به من نشان دهی که این مناقب خوانی چیست؟ من هم از مرشد ولی الله ترابی خواستم تا این کار را انجام دهد. وقتی او مناقب خواند باور نمی کنید که اشک همه در عرض سه دقیقه از صورت هایشان سرازیر شد.

جاوید در بخش دیگری از صحبت های خود با قدردانی از مرکز موسیقی حوزه هنری در انتشار این اثر بیان کرد: ۱۴ هنرمندی که صدایشان را در آلبوم مناقب خوانی می شنوید دار فانی را وداع گفتند. خیلی از این عزیزان هم هستند که گرچه در قید حیات هستند ولی اکنون با مشکلات بسیار زیادی دست و پنجه نرم می کنند که واقعا جای تاسف دارد. این عزیزان آخرین غزل خوان های دوران معاصر ما هستند که اگر بخواهم از مشکلات زندگی آنها بگویم اشکتان در می آید. امروز از نگاه آماری بسیاری هستند که در حوزه مناقب خوانی فعالیت می کنند اما واقعا باید بپذیریم که هیچ هنرمندی نمی تواند جای بزرگان ما را در این عرصه بگیرند.