محتوای ارزشمند و مقدس در پیوند با ظرافت‌های هنری خواندنی‌تر است

سیدمحمد مهاجرانی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به مناسبت سالروز رحلت پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) در پاسخ به این سؤال که «زندگی پیامبر در هر مرحله و برهه از زندگی ایشان، کلی ماجرا و رویداد داشته که هر کدام سوژه یک قصه و داستان‌اند. برای کودکان امروز بهتر است سوژه‌های کودکانه زندگی پیامبر را به کتاب داستانی تبدیل کرد یا حتی می‌شود سوژه‌های بزرگسالانه را هم در قالب‌های جدید امروزی به کودکان ارائه داد؟» گفت: هر دو امکان‌پذیر است و این کار هم انجام شده در طول این سال‌ها که نویسندگان و شاعران نوشته‌اند‌. همین که تعداد زیادی کتاب با این موضوعات نوشته شده به این معنی است که چنین چیزی می‌شود و کودکان از آن استقبال می‌کنند. خیلی از مواردی که مربوط به دنیای بزرگسالان است در دنیای کودکان هم جاری می‌شود؛ منتها با یک‌سری لطایف و ظرایف که مختص خود آنها است. مثلا اهتمامی که حضرت رسول(ص) به نظم و بهداشت داشتند یا پرکاری و پرتلاش بودن، دوری کردی از کم‌کاری و تنبلی کردن یا همدلی و همکاری که با دیگران داشتند، صله رحم، مهمان‌نوازی و سر زدن به مهمانان و دیگران. ورزش کردن و تقویت جسم و علاقه به علم و دانش و علم‌دوستی یا مثلا زیبایی دوستی و آراستگی.

وی افزود: اگر چه به همه این‌ها در دنیای بزرگسالان بیشتر توجه می‌شود؛ اما تماما در دنیای کودکان هم می‌توان عرضه و از آنها استفاده کرد. هر دو موضوع مربوط به دنیای کودکی و جوانی و بزرگسالی حضرت رسول(ص) برای کودکان کابرد دارد. امروزه می‌توان در هر اثر کودکی به چیزهایی که به خانه و خانواده مربوط می‌شود با توجه به موضوعات جامعه ما و اتفاقاتی که در جهان و سرزمین ما رخ داده مثل حریم خانواده که مورد بی‌مهری و کم‌توجهی قرار گرفته، پرداخت. می‌توان در کتاب قصه یا شعر به زیبایی‌های خانه و خانواده بیشتر توجه کرد و اثری که صمیمیت خانواده‌دوستی را برساند بسیار ارزشمند است. از دیگر موارد مهم این است که توجه حضرت رسول(ص) به خانواده خیلی مهم است و همچنین احترام به حقوق دیگران- دیگران می‌تواند همسایه، کودک، بزرگسال یا فقرا باشد- در سیره حضرت رسول پررنگ بوده است. علاوه‌بر این‌ها، نظم و برنامه‌ریزی که ما همیشه به آن نیاز داریم به‌خصوص در دنیای کودکان و نوجوانان نیاز ویژه است و توجه به سلامتی جسمی و روحی که کودکان‌مان باید با مراقبت از خویشتن انس بگیرند.

این نویسنده ادبیات دینی کودک و نوجوان خلاقانه و هنرمندانه‌بودن یک کتاب کودک را از عوامل مهم در تولید کتاب دینی برای کودکان دانست و در این‌باره بیان کرد: اگر کسی بناست سیره حضرت رسول(ص) را برای کودکان در قالب شعر یا داستان بیان کند، باید سعی کند اثرش خیلی زیبا، خلاقانه و هنرمندانه با به کارگیری همه عناصر هنری باشد تا کودکان به این آثار علاقه‌مند شوند. بعضی نویسندگان فکر می‌کنند چون مطلب ارزشمند و محتوای مقدسی را باید بیان کنند، دیگر می‌توانند از آن زیبایی‌ها و ظرافت‌های هنری غفلت کنند. این باعث می‌شود که کارشان خیلی جذاب و ماندگار و خواندنی نباشد. نویسنده ادبیات دینی باید توجه کند که اثر دینی‌اش از سایر آثاری که در مسائل دینی نیست، از نظر هنری و لطافت و ظرافت چیزی کمتر نداشته باشد. از ترکیب و پیوند متن زیبا و هنر زیبا، اثر کودک خیلی خوبی تولید می‌شود.