داستان‌ها و افسانه‌های مردم مالزی برای نوجوانان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، افسانه‌ها در زبان‌های مختلف در قالب‌های گوناگونی مانند اخلاقیات، دین، علم، باورها و فرهنگ کار شده است. بیشترین میزان ادبیاتی که از مردم قدیم هر کشوری باقیمانده است مربوط به قصه و افسانه است و قصه‌های امروزی عمر کوتاه‌تری دارند. بر این اساس وقتی به قصه‌ها و افسانه‌های کشوری نگاه می‌کنیم، می‌توانیم به باورها، تمدن، دین، آیین و فرهنگ آن کشور پی ببریم. افسانه‌ها به خاطر تأثیر زیادی که داشته‌اند هنوز هم استفاده می‌شوند و براساس آنها امروزه فرم‌هایی مانند افسانه نو، علمی‌تخیلی و فانتزی هم شکل گرفته است.

در افسانه‌های کشورهای دیگر مانند کشورهای اروپایی هم می‌توان به راحتی به آداب و رسوم و فرهنگ و تمدن این کشورها پی برد و اگر کسی با دقت آنها را بخواند به راحتی می‌تواند بفهمد مردم اروپا در گذشته به چه روشی زندگی می‌کرده‌اند و چه باورهایی داشته‌اند و چگونه فرزندان‌شان را تربیت می‌کرده‌اند. فتاحی در ادامه یادآور شد: نکته قابل توجهی که وجود دارد نقاط مشترکی است که افسانه‌های همه مردم کشورهای دنیا دارند و همه آنها جانب مظلوم را می‌گیرند و شکست و نابودی هر بدی مانند شاه بد، شریک بد، همکار بد و ... وجود دارد، همچنین امید به آینده و پایان خوش، انگیزه داشتن و امیدوار بودن از نقاط مشترک همه افسانه‌هاست.
افسانه‌ها به خاطر تکنیک، گویش و فرم خاصی که دارند می‌توانند تاثیرگذار باشند و در ضمن اینکه پند و اندرز می‌دهند. می‌توانند فرهنگ، تمدن و آداب و رسوم مردم منطقه خودشان را نشان دهند. همان‌طور که در گلستان و بوستان سعدی هم قصه‌هایی هستند که در عین حالی که پندآموز است، آیین جوانی را بیان می‌کند. در کتاب‌های دیگر هم مثل قابوس نامه آیین کشورداری بیان شده است. حال در این مطلب به معرفی کتاب «داستان‌ها و افسانه‌های مالزی» که معرف کشور مالزی است، می‌پردازیم.

کشور مالزی در سال ۱۹۶۳ از اتحاد مالایا، ساداواک، صباح و سنگاپور به وجود آمد. این کشور که بیشتر آن را جنگل‌های پرباران تشکیل می‌دهد در یک منطقه استوایی قرار گرفته است. کوالالامپور پایتخت مالزی و بزرگترین شهر آن است.

بیشتر مردم مالزی، مالزیایی و چینی هستند و در مناطق روستایی پنین‌سولا زندگی می‌کنند. اغلب آنان کشاورز هستند و در مراکزی به نام کامپانگ زندگی می‌کنند. مهمترین عامل در تاریخ مالزی، موقعیت جغرافیایی آن است. ایالات پنین‌سولا در مالزی اقیانوس هند را از دریای جنوبی چین جدا می‌کند. در روزگاران قدیم، پنین‌سولا باراندازی برای تاجران هندی و چینی بود. باستان‌شناسان در منطقه کلانگ و ساحل سلانگار، اشیای فلزی کشف کرده‌اند. این اشیا حاکی از آن است که در ۲۰۰ سال قبل از میلاد، ساحل غربی، مرکز مهم فرهنگی بوده است. فعالیت فرهنگی مردم مالزی بیشتر بر پایه سنت‌های شفاهی است که امروزه نیز در مالزی رایج است. این داستان‌ها را اغلب سالخوردگان به ویژه جادو‌پزشکان (Boomoh) و قابله‌ها (Bidan) تعریف کرده‌اند.

برخی از این افسانه‌ها عبارت‌اند از : چرا پلنگ‌ها دم درازی دارند، سلطان بر سر دوراهی، فینچی به نام پیت، شاهزاده خانم کوه افیر، حلزونی به نام سی پیوت، جنگجویی به نام هانگ تیواه، برنج سیاه، کیوسینگ گربه و هاریمان ببر، دریاچه چینی، پیولوتیومان، و سری پاهانگ و... .

آنها همچنین دارای عنصر اخلاقی قوی هستند و به شکل خوشایندی تعریف شده‌اند. قابل ذکر است که بسیاری از داستان‌های ادبیات شفاهی ریشه مشترک دارند. به عنوان مثال در این کتاب می‌توان از داستان غارهای بتو نام برد. این داستان مربوط به منشاء غارهای بتو است که در مالزی در کتابی به نام ناکوداتاگانگ نوشته بودایاوان آمده است. این داستان درباره پسری است که در کودکی ناپدید شده، کاپیتان یک کشتی او را می‌یابد و با خود به سرزمینی دور می‌برد. پسر نزد کاپیتان و خانواده‌اش بزرگ می‌شود و سرانجام با دختر کاپیتان ازدواج می‌کند. او پس از چندی کاپیتان کشتی بزرگی می‌شود و با شجاعتی که از خود نشان می‌دهد با دختر پادشاه وصلت می‌کند. پس از آن، او در پی ماجراهایی سر از زادگاه خود درمی‌آورد و در آنجا پدر و مادرش را که مردمی فقیر هستند و می‌خواهند با او دیدار کنند، نمی‌پذیرد. در نتیجه به نفرین مادر گرفتار آمده، در رودخانه غرق می‌شود.

در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:
در دامنه‌های کوه بلندی، پسری به نام سی‌تاگانگ با پدر و مادرش؛ سی تالانک و سی دروما زندگی می‌کرد. این کوه، مرز ایالت‌های پاهانگ در شرق و سلانگور در غرب بود. در دامنه‌های غربی این کوه دریاچه‌ی زیبایی قرار داشت که در آب آبی آن ماهی‌های بسیاری زندگی می‌کردند. گاهی وقت‌ها ماهی‌ها روی آب می‌آمدند، هوای تازه تنفس می‌کردند و حباب‌های کوچکی پشت سرخود بر سطح آب برجا می‌گذاشتند و بار دیگر برای پیدا کردن یک محل امن، به اعماق آب فرو می‌رفتند.
سی‌تاگانگ هر روز با بچه‌های محله بازی می‌کرد. بچه‌ها، گاهی برای تهیه‌ی غذا به شکار می‌رفتند و گاهی هم در دریاچه‌ها ماهیگیری می‌کردند. اگر شانس می‌آوردند و ماهی‌های زیادی می‌گرفتند، خوشحال و خندان وآوازخوانان به خانه می‌رفتند تا صید خوبشان را نشان دهند.

کتاب‌های قاصدک (واحد کودک و نوجوان موسسه نشر و تحقیقات ذکر)، کتاب «داستان‌ها و افسانه‌های مردم مالزی» نوشته زکریا بن هیتام با ترجمه زهره گرامی و بازنویسی حسین فتاحی را در ۹۶ صفحه با شمارگان دو هزار نسخه و قیمت ۳۸هزار تومان منتشر کرده است.