تا توافق جامع بین عربستان و اسرائیل فاصله زیاد است

درحالی که بحث عادی‌سازی روابط عربستان و رژیم صهیونیستی و تلاش‌هایی که ایالات متحده به این منظور انجام می‌دهد، تبدیل به یکی از سوژه‌های اصلی رسانه‌های آمریکایی شده، مجله آمریکایی «فیر آبزرور» در تحلیلی به قلم «جان آلترمان» اعلام کرد که «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی به چند دلیل برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل با میانجیگری دولت «جو بایدن» عجله ندارد.

بر اساس این گزارش، ماه‌هاست که بیانیه‌هایی در واشنگتن و تل‌آویو در مورد گفتگوهای در حال انجام که ممکن است به عادی‌سازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی، بزرگترین کشور صادرکننده نفت و یکی از برجسته‌ترین کشورهای مذهبی در اسلام و جهان منجر شود، منتشر می‌گردد. طبق گزارش رسانه‌های آمریکایی و عبری، ریاض آماده عادی‌سازی با تل‌آویو در ازای امضای معاهده دفاعی با واشنگتن و دریافت سلاح‌های فوق پیشرفته آمریکایی در کنار دستیابی به فناوری هسته‌ای و نیز تعهد اسرائیل به حل مسئله فلسطین و ایجاد کشور مستقل فلسطینی است.

چرا بایدن و نتانیاهو برای عادی‌سازی عربستان و اسرائیل دست و پا می‌زنند؟

جان آلترمان در این تحلیل خود نوشت، برای بایدن، انجام توافق سازش بین عربستان سعودی و اسرائیل تعدادی از نیازهای آمریکا را در سیاست‌های این کشور در منطقه برآورده می‌کند. به مناسبت‌های مختلف، مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند که عادی‌سازی احتمالی بین ریاض و تل‌آویو در خدمت منافع واشنگتن است. درواقع آمریکا می‌خواهد متحد اسرائیلی خود را در منطقه عربی ادغام و روابط خود را با عربستان تقویت کند؛ به ویژه در شرایطی که چین به عنوان رقیب راهبردی بزرگ آمریکا در حال تقویت و گسترش نفوذ خود در منطقه است.

این تحلیلگر آمریکایی افزود، از طرف دیگر ایالات متحده می‌تواند کابینه راست اسرائیل به ریاست بنیامین نتانیاهو را برای تغییر سیاست‌های افراطی آن با وعده انجام توافق عادی‌سازی بین ریاض و تل‌آویو تحت فشار قرار دهد. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر خاورمیانه در اولویت آمریکا قرار ندارد و این کشور بیشتر متمرکز بر مقابله با نفوذ چین در جهان و نیز مقابله با روسیه در اوکراین است. اما خواسته‌های عربستان در عادی‌سازی با اسرائیل بسیار بالاتر از چیزی است که هریک از دولت‌های آمریکایی بتوانند آن را محقق کنند.

در ادامه این مقاله آمده است، در واقع سعودی‌ها برای انعقاد قرارداد رسمی سازش با اسرائیل عجله چندانی ندارند؛ چراکه آنها خود را متعهد و ملزم به اصل رسیدن به توافق عادی‌سازی نمی‌دانند. این درحالی است که اسرائیل و آمریکا از زمانی طولانی درباره اهمیت عادی‌سازی میان تل‌آویو و کشورهای عربی صحبت می‌کنند. نتانیاهو و بایدن درحال حاضر با چالش‌های سیاسی سختی دست و پنجه نرم می‌کنند و هردو آنها می‌توانند در مرحله فعلی از عادی‌سازی اسرائیل با عربستان سود ببرند. نتانیاهو امیدوار است از خلال عادی‌سازی با سعودی‌ها در سایه بحران داخلی شدید اسرائیل و به ویژه پرونده‌های فسادی که خودِ او دارد و سیاست‌های افراطی کابینه وی که منجر به اعتراض گسترده اسرائیلی‌ها شده، به یک دستاورد تاریخی برسد. بایدن نیز امید دارد که انعقاد توافق سازش بین ریاض و تل‌آویو به مثابه یک دستاورد برای وی در انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 آمریکا باشد.

چرا بن سلمان برای سازش با تل‌آویو عجله ندارد؟

آلترمان ادامه داد، اما در این میان سعودی‌ها دلیلی برای عجله جهت سازش با اسرائیل نمی‌بینند. عربستان در سطح اقتصادی اکنون شرایط خوبی دارد و محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد این کشور که هنوز 38 سال سن دارد معتقد است که برای چند دهه در عرصه قدرت باقی خواهد ماند و معامله عادی‌سازی با ریاض را اگر امروز انجام ندهد می‌تواند پنج یا ده سال دیگر با اسرائیل عادی‌سازی کند. به همین دلیل بن سلمان در ازای سازش با تل‌آویو، خواسته‌های زیادی دارد و پاداش‌های بزرگی می‌خواهد. در سطح سیاسی غیرقابل باور است که تصور کنیم محمد بن سلمان می خواهد یک پیروزی رایگان به بایدن یا نتانیاهو بدهد.

بر اساس این مقاله، هنوز مشخص نیست که گزارش‌های متناقض درباره رکود یا پیشرفت مذاکرات عادی‌سازی به یکدیگر مرتبط هستند یا نه اما به احتمال زیاد فاصله زیادی تا رسیدن به یک توافق جامع بین عربستان و اسرائیل وجود دارد. مثلث آمریکایی-سعودی-اسرائیلی یک خط بسیار مهم در چارچوب تلاش‌های ایالات متحده در خاورمیانه طی چند سال آینده است. با این وجود ممکن است بحران‌هایی به وجود بیاید که مذاکرات مربوط به عادی‌سازی روابط ریاض و تل‌آویو را تحت تاثیر قرار دهد.