طرح‌های نیمه تمام وزارت نفت تا کجا پیش رفت؟

به‌ گزارش ایران اکونومیست، از ابتدای استقرار دولت سیزدهم، رشد سرمایه‌گذاری در نفت و تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام در بخش‌های چهارگانه وزارت نفت (نفت، گاز، پتروشیمی و پالایش) جزو اولویت‌های اصلی این وزارتخانه قرار گرفت، تاجایی که در سال ۱۴۰۱، بالغ بر ۱۲ میلیارد دلار طرح نیمه‌تمام به بهره‌برداری رسید.

در حال حاضر افتتاح ۶۷ طرح کلان و نیمه‌تمام به ارزش ۱۵.۱ میلیارد دلار همچنین آغاز عملیات اجرایی ۱۵ طرح کلان جدید با سرمایه‌گذاری ۱۴.۳ میلیارد دلار نیز در دستور کار وزارت نفت است که با مجموعه این اقدام‌ها در زمینه سرمایه‌گذاری، تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام و در نتیجه افزایش تولید و صادرات، رشد اقتصادی گروه نفت در دو سال گذشته پیشتاز همه گروه‌های اقتصادی بوده است.

مطابق گزارش بانک مرکزی، گروه نفت با ثبت رشد اقتصادی ۱۶.۴ درصد به روایت بانک مرکزی و ۱۹.۸ درصدی به روایت مرکز آمار، برای دومین سال پیاپی بالاترین رشد اقتصادی را میان همه گروه‌های اقتصادی کسب کرده است و در اوپک هم توانستیم به جایگاه سوم تولید نفت بازگردیم.

بخش قابل‌توجهی از این افزایش تولید و تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام که به آن اشاره شد، در زمینه ارتقای ظرفیت پالایشی و کیفی‌سازی فرآورده‌های نفتی بوده، توسعه ظرفیت پالایش و پتروپالایش نفت خام و میعانات گازی کشور قریب به ۳.۲ میلیون بشکه در روز است و نفت و میعانات گازی تولیدی خود را اکنون به‌صورت نفت خام صادر می‌کنیم.

این خام‌فروشی افزون بر اینکه ما را از ایجاد ارزش افزوده بی‌نصیب می‌کند، در سال‌های اخیر پاشنه آشیل و سبب آسیب‌پذیری در حوزه تحریم‌ها شده است. افزون بر این‌ها با توجه به شدت مصرف انرژی در کشور، به‌منظور تأمین امنیت انرژی کشور و پوشش کامل نیاز داخلی به فرآورده‌های نفتی، احداث پالایشگاه‌های جدید ضرورتی انکارناپذیر است.

۸ طرح پالایشی و پتروپالایشی در حال اجرا

اما در چارچوب قانون حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‌گذاری مردمی، هشت طرح پالایش و پتروپالایش میعانات گازی و نفت خام با ظرفیت ۱۴۶۰ هزار بشکه در روز و سرمایه‌گذاری ۲۸.۶ میلیارد دلار در دست پیگیری و اجراست.

همچنین طبق ماده ۵۹ قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی، افزایش کیفیت فرآورده‌های نفتی و کاهش ترکیبات گوگردی به‌صورت جدی در دستور کار وزارت نفت در دولت سیزدهم بوده و در این راستا ۱۱ طرح بهینه‌سازی و ارتقای کمّی و کیفی فرآورده‌های تولیدی پالایشگاه‌های موجود ذیل قانون حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی نفت خام و میعانات گازی با مجموع سرمایه‌گذاری ۶.۷ میلیارد دلار در حال اجراست.

جواد اوجی - وزیر نفت نیز در همین راستا از امضای مشارکت‌نامه و تأمین مالی ساخت پتروپالایشگاه شهید سلیمانی و پالایشگاه مروارید مکران درمجموع با ظرفیت ۶۰۰ هزار بشکه در روز نفت خام سنگین و سرمایه‌گذاری بیش از ۱۸ میلیارد دلار با بانک‌ها و هلدینگ‌های بزرگ داخلی خبر داده و گفته است: فعال‌سازی پالایش فراسرزمینی به ظرفیت ۱۴۰ هزار بشکه در روز با کشور ونزوئلا و مذاکره و امضای قرارداد با دیگر کشورهای همسو با هدف توسعه صادرات نفت خام و میعانات کشور و تکمیل زنجیره ارزش نیز انجام شده است.

به گفته وی، در استمرار این اقدام‌ها نیز طرح واحد تصفیه گازوئیل، یوتیلیتی و آفسایت پالایشگاه اصفهان به بهره‌برداری رسید. پالایشگاه اصفهان با ظرفیت خوراک ۴۰۰ هزار بشکه در روز نفت خام، یکی از بزرگ‌ترین پالایشگاه‌های کشور است و روزانه ۱۳ میلیون لیتر بنزین یورو ۵ و حدود ۲۰ میلیون لیتر گازوئیل یورو ۵ در این پالایشگاه تولید می‌شود.

بر اساس برنامه‌ریزی‌های در نظر گرفته شده قرار است شش طرح کیفی‌سازی پالایشگاه‌های شیراز، تهران، تبریز، لاوان، RHU اصفهان و شازند با سرمایه‌گذاری ۱.۸ میلیارد دلار را تا پایان دولت سیزدهم به بهره‌برداری برسانیم.