جویندگان گنج «اُستودان»های ساسانی را شکستند

سیاوش آریا تصاویری از تعرض جویندگان گنج به این استودان‌ها در کوه‌های بخش درودزَن شهرستان مَرودَشت منتشر کرد و از تخریب و شکسته‌شدن آن‌ها به ایسنا خبر داد.

به گفته این پژوهشگر میراث فرهنگی، «اُستودان» جایگاه نگهداری استخوان مردگان در آیین مَزدیَسنا (زرتشت) و برخی از دوره‌های باستانی ایران است که در برگیرندۀ حفره‌های کوچک کمابیش تاقچه‌ای‌شکل در درون صخره‌ها و در سینۀ کوه و گاه سنگ‌های بزرگ است که از پیش پدید می‌آمد، تا استخوان مردگان را پس از پوسیدن یا خورده شدن اجزای غیراستخوانی لاشه به وسیلۀ لاشخورها، در دَخمه با آیین‌های ویژه‌ای به آنجا انتقال داده و در آنجا نگاه دارند.

او همچنین «اُستودان»ها را آثار تاریخی و فرهنگی ارزشمند دانست که از دیدگاه پژوهش و مطالعه‌های تاریخی و باستان‌شناسی، تاریخ اجتماعی و گاه سیاسی دوران باستان دارای اهمیت بوده است. با این وجود این فعال میراث فرهنگی، ‌وضعیت نگهداری و حفاظت از این آثار تاریخی ارزشمند را خوب ارزیابی نکرد و گفت: بیشتر استودان‌ها رها و دچار آسیب شده‌اند و در سال‌های اخیر نیز به شدت مورد دستبرد قاچاقچیان و جویندگان گنج قرار گرفته‌اند.

استودان‌ ساسانی پیش از تخریب

استودان ساسانی پس از تخریب

این کنشگر میراث فرهنگی به وضعیت استودان‌های (احتمالا) ساسانی که در مرودشت تخریب شده و با حفاری‌های گسترده روبه‌رو شده است، اشاره و اظهار کرد:‌ برخی به بهانه‌های واهیِ یافتن گنج، که وجود خارجی ندارد، به این یادگارهای دوران ساسانیان در بخش درودزَن شهرستان مَرودشت و در دو کوه جداگانه، تعرض کرده و پایین آن‌ها را شکسته و آسیب‌های برگشت‌ناپذیری به جا گذاشته‌اند. همچنین درون یکی از «اُستودان»ها را با مته برقی سوراخ کرده‌اند. از سویی، در بالا و کنار «اُستودان» شمارۀ یک، جای سوراخ‌های مته در کوه نمایان است که نشان‌دهنده بی‌توجهی متولیان میراث فرهنگی منطقه و شهرستان و دِهیاری روستا و دیگر مسئولان مربوطه است.

آریا همچین به حفاری‌های غیرمجاز در اطراف این آثار تاریخی اشاره کرد و افزود: روشن نیست چگونه افرادی توانسته‌اند بیش از شش هفت متر تونلی پیچ در پیچ و بزرگ در زمین ایجاد کنند! اطراف استودان‌ها و در چندین جای پایین کوه را شکسته و یا حفاری‌های غیرمجاز گسترده انجام داده‌اند. روزگار آن یکی «اُستودان» در کوهی دیگر نیز، کمابیش به همین گونه است و آسیب‌های فراوانی با حفاری‌های غیرمجاز از سوی قاچاقچیان به جا مانده است.

وضعیت استودان شماره دو

این فعال میراث فرهنگی با استناد به مشاهداتش از گذشته تا اکنون و مقایسه تصاویر، گفت: برخی از حفاری‌های غیرمجاز و جای سوراخ‌های مته برقی همگی به امسال مربوط می‌شود و می‌توان از جای آن‌ها، این موضوع را دریافت. هرچند آثار حفاری‌های غیرمجاز از گذشته هم دیده می‌شود که نشان از ضعف نظارت در این منطقه دارد.

آثار مته برقی درون تاقچه استودان

این حفره به تازگی با مته در استودان یک ایجاد شده است

آریا با یادآوری قوانین مجازات اسلامی درباره احکام مربوط به تخریب آثار تاریخی، اظهار کرد: بر پایۀ مسئولیت اجتماعی و شهروندی، موضوع را به آگاهی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس رسانده‌ام و خواستار پیگیری و رسیدگی به این وضعیت شده‌ام.

حفاری غیرمجاز در نزدیگی استودان‌ها

استودان شماره یک

وضعیت درون استودان شماره یک

شکستگی و تخریب جدید در استودان شماره دو

حفاری بزرگ زیر استودان شماره دو

آثار یک حفاری غیرمجاز دیگر در نزدیکی استودان شماره دو
عکس‌ها از سیاوش آریا، فعال میراث فرهنگی

انتهای پیام