تیم برتون؛ بیوگرافی و بهترین فیلم‌های او

امکان ندارد عاشق انیمیشن‌ها و فیلم‌های فانتزی و عجیب‌وغریب باشید و تاکنون نام تیم برتون را نشنیده باشید. این کارگردان، تهیه‌کننده، نویسنده، نقاش و شاعر سرشناس سبک خاص خود را دارد و توانسته بسیاری از عاشقان دنیای فانتزی را مجذوب خود کند. در این مقاله از چطور، درباره زندگی و فیلم های تیم برتون توضیح می‌دهیم.

زندگی‌نامه

تیموتی ویلیام برتون ۲۵ آگوست ۱۹۵۸ در کالیفرنیای آمریکا متولد شد. برتون در جوانی به طراحی و فیلم‌سازی علاقه پیدا کرد، بنابراین در مؤسسه «هنرهای کالیفرنیا» این رشته را دنبال کرد و بعدا به‌عنوان انیماتور در والت دیزنی مشغول به کار شود. او پس از ساخت مجموعه فیلمی کوتاه از جمله «فرنکن‌وینی»، در سال ۱۹۸۵ اولین فیلم بلند خود به‌نام «ماجراجویی بزرگ پی‌وی» را کارگردانی کرد.

۳ سال پس از آن، تیم برتون با ساخت فیلم «بیل‌جوس» خود را به‌عنوان فیلم‌سازی غیرمتعارف به دنیای سینما معرفی کرد. بعدها برتون با ساخت فیلم‌هایی مانند «بتمن» و «بازگشت بتمن» به یکی از کارگردانان سرشناس سینمای جهان تبدیل شد.

تیم برتون دوست‌داشتنی تاکنون ۲۹ جایزه سینمایی مختلف کسب کرده و ۲ مرتبه نامزد دریافت جایزه اسکار و ۷۹ مرتبه نامزد دریافت جایزه از جشنواره‌های مختلف سینمایی شده است. او تنها به ساخت فیلم‌های فانتزی شهرت ندارد، بلکه انیمیشن‌ های تیم برتون نیز سبک خاص خود را دارند. علاوه‌بر این، برتون سریال‌سازی را نیز تجربه کرده و توانسته است سریال موفقی به‌نام «ونزدی» را هم در کارنامه هنری خویش بگنجاند. او ۴ قسمت از ۸ قسمت فصل اول این سریال را کارگردانی کرده است.

فیلم های تیم برتون تنها آثار او نیستند. او نویسنده خلاقی هم هست. کتاب «مرگ غم‌انگیز پسر صدفی» از مشهورترین کتاب‌های اوست که حال‌وهوای دنیای عجیب و خاص برتون را دارد.

فیلم های تیم برتون

۱۹. سیاره میمون‌ها (Planet of the Apes)

«سیاره میمون‌ها» یکی از دوست‌داشتنی‌ترین فیلم‌های علمی‌تخیلی در تاریخ سینما به شمار می‌رود. در این فیلم، مارک والبرگ در نقش فضانوردی ظاهر شده است که به سیاره‌ای عجیب پا می‌گذارد. میمون‌های سخنگو حاکمان این سیاره‌اند و انسان‌ها را به بردگی گرفته‌اند.

موفقیت چشمگیر سیاره میمون‌ها در زمان اکران باعث شد که پس از آن ۳ فیلم دیگر با همین نام ساخته شوند، اما تیم برتون کارگردان آنها نبوده است.

۱۸. سایه‌های سیاه (Dark Shadows)

«سایه‌های سیاه» بازآفرینی سریالی گوتیک با همین نام است که در دهه ۱۹۶۰ پخش می‌شد. در این فیلم فانتزی، جانی دپ نقش خون‌آشامی به‌نام بارناباس کالینز را بازی می‌کند. او از تابوت رها شده است و برای محافظت از فرزندانش به خانه اجدادی بازمی‌گردد. او باید با جادوگری که اوا گرین نقشش را بازی‌ می‌کند، مقابله کند. بارناباس با دنیای امروزی آشنایی ندارد، بنابراین در مواجهه با هرآنچه در اطرافش می‌گذرد واکنش‌های بامزه‌ای نشان می‌دهد که شما را سرگرم‌ خواهد کرد.

۱۷. دامبو (Dumbo)

«دامبو» را نمی‌توان جزو بهترین فیلم های تیم برتون دانست. با وجود این، کارگردان مشهور آمریکایی توانسته است تا حدی یاد انیمیشنی را زنده کند که در کودکی دیده‌ایم. در دامبوی تیم برتون، ماجرای دام‌پزشکی را دنبال می‌کنیم که در جنگ جهانی اول مجروح شده است. او در سیرکی سیار شروع به کار می‌کند. فرزندان این دام‌پزشک سرپرستی بچه‌فیلی یتیم با گوش‌های بزرگ را بر عهده می‌گیرند. وقتی دام‌پزشک متوجه حضور بچه فیل می‌شود، سعی می‌کند از او در برابر رئیس بدجنس سیرک محافظت کند.

۱۶. مریخ حمله می‌کند (Mars Attacks)

تصور کنید روزی مریخی‌ها بخواهند از زمین بازدید کنند یا حتی قصد حمله به زمین را داشته باشند. به‌نظر شما حضور موجودات فضایی در زمین چطوری خواهد بود؟ اگر به دنبال فیلمی با این موضوع و حال‌وهوایی کمدی هستید، به شما تماشای «مریخ حمله می‌کند» را پیشنهاد می‌دهیم. در این فیلم، بسیاری از بازیگران سرشناس سینمای جهان از جمله جک نیکلسون بازی می‌کنند. این فیلم که در زمان اکران خود با استقبال مخاطبان روبه‌رو شد، نشان داد که کارگردانی با سبک خاص خود در جهان سینما ظهور کرده است.

۱۵. آلیس در سرزمین عجایب (Alice in Wonderland)

«آلیس در سرزمین عجایب» از رمان کلاسیک لوئیس کارول با همین نام اقتباس شده است. در این فیلم، ماجرای دختری جوان به‌نام آلیس را دنبال می‌کنیم که در لانه خرگوش‌ها می‌افتد و از آنجا به سرزمینی عجیب پا می‌گذارد. جانی دپ در این فیلم در نقش کلاه‌دوز دیوانه ظاهر شده است و هلنا بونهام کارتر نیز نقش ملکه سرخ را بازی می‌کند.

«آلیس در سرزمین عجایب» برنده اسکار بهترین کارگردانی هنری و بهترین طراحی لباس شد. ۶ سال پس از موفقیت این فیلم، دنباله آن یعنی «آلیس در آن‌سوی آینه» به تهیه‌کنندگی برتون ساخته شد، اما به‌اندازه فیلم قبلی موفق نبود.

۱۴. خانه دوشیزه پرگرین برای بچه‌های عجیب (Miss Peregrine’s Home for Peculiar Children)

این فیلم بر اساس رمانی با همین نام اثر رنسام ریگز ساخته شد. در این فیلم ماجرای پسری جوان به‌نام جیکوب را دنبال می‌کنیم که یک حلقه زمانی جدید را کشف کرده است. در این حلقه زمانی، خانم پرگرین مدرسه‌ای را اداره می‌کند که کودکانی با توانایی‌های خارق‌العاده در آن درس می‌خوانند.

۱۳. چارلی و کارخانه شکلات‌سازی (Charlie and the Chocolate Factory)

«چارلی و کارخانه شکلات‌سازی» یکی از به‌یادماندنی‌ترین فیلم های تیم برتون است. همه‌چیز از جایی شروع می‌شود که پسرک فقیری به‌نام چارلی در یک شکلات بلیت طلایی پیدا می‌کند. این بلیت مخصوص بازدید از کارخانه شکلات‌سازی مشهور و عجیب ویلی ونکاست. چارلی همراه رئیس کارخانه شکلات‌سازی و چند بچه دیگر راهی سفری عجیب و بامزه می‌شود که شما را ساعتی سرگرم می‌کند.

۱۲. فرنکن‌وینی (Frankenweenie)

«فرنکن‌وینی» بازآفرینی یکی از اولین انیمیشن های تیم برتون با همین نام است. او در اوایل فعالیت حرفه‌ای خود انیمیشن کوتاهی با این نام ساخته بود، اما در سال ۲۰۱۲ نسخه بلندتری از این انیمیشن را به مخاطبان خود عرضه کرد. فرنکن‌وینی دومی هم مانند اولی داستان پسر جوانی به‌نام ویکتور را روایت می‌کند. او سگ محبوبش اسپارکی را پس از مرگی ناگهانی به زندگی بازمی‌گرداند. این فیلم در زمان اکران دومین نامزدی اسکار را برای برتون به ارمغان آورد.

۱۱. چشمان بزرگ (Big Eyes)

در «چشمان بزرگ» داستان نقاشی به‌نام مارگارت کین را می‌بینیم. او به‌خاطر نقاشی پرتره‌های خاص با چشمانی بزرگ مشهور است. بااین‌حال شوهرش او را متقاعد می‌کند که اجازه بدهد نقاشی‌ها را به نام خودش منتشر کند، چون هیچ‌کس نمی‌خواهد از یک نقاش زن تابلو بخرد. برای اینکه بدانید درنهایت سرنوشت این زن و شوهر چه می‌شود، باید این فیلم عجیب را تماشا کنید.

۱۰. ماجراجویی بزرگ پی‌وی (Pee-wee’s Big Adventure)

«ماجراجویی بزرگ پی‌وی» اولین اثر بلند سینمایی تیم برتون است. در این فیلم، با شخصیت محبوبی به‌نام پی‌وی هرمان همراه می‌شویم. وقتی دوچرخه قرمز هرمان را در روز روشن می‌دزدند، او مجبور می‌شود برای پیداکردن دوچرخه به آن‌سوی کشور سفر کند.

۹. بازگشت بتمن (Batman Returns)

قانون نانوشته هالیوود این است که هر فیلم موفقی یک دنباله سینمایی داشته باشد. «بتمن» تیم برتون نیز از این قاعده مستثنا نیست. در «بازگشت بتمن» شاهد رویارویی بتمن با یکی دیگر از دشمنانش یعنی مرد پنگوئنی هستیم.

۸. عروس مرده (Corpse Bride)

یکی از جذاب‌ترین و خاطره‌انگیزترین انیمیشن های تیم برتون «عروس مرده» است. در این انیمیشن سینمایی که اولین نامزدی اسکار را برای برتون به ارمغان آورد، داستان پسری جوان را دنبال می‌کنیم که ناگهان خود را در مراسم عقد عروسی مرده می‌بیند و همراه او وارد دنیای مردگان می‌شود.

۷. اسلیپی هالو (Sleepy Hollow)

برتون این فیلم را بر اساس رمانی با همین نام اثر واشنگتن ایروینگ ساخت. در «اسلیپی هالو»، معلم مدرسه‌ای به‌نام ایچاباد کرین به کارآگاهی تبدیل می‌شود که به شهر عجیب اسلیپی هالو فرستاده شده است تا درباره قتل‌هایی وحشتناک تحقیق کند.

۶. سوئینی تاد؛ آرایشگر شیطانی خیابان فلیت (Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street)

در این فیلم، ماجرای آرایشگری را دنبال می‌کنیم که در لندن بارانی و غم‌انگیز کار می‌کند. او نقشه انتقام کشیده است و مشتریان سرشناسش را با تیغ آرایشگری به قتل می‌رساند. بعد با کمک صاحب‌خانه‌اش آنها را به پای گوشت تبدیل می‌کند. داستان مخوف و جذاب این فیلم موزیکال شما را تا پایان با خود همراه خواهد کرد.

۵. بتمن (Batman)

«بتمن» تیم برتون یکی از تماشایی‌ترین فیلم‌های بتمن در طول تاریخ است. در این فیلم، شاهد نبرد بتمن و جوکریم. نقش بتمن فیلم برتون را مایکل کیتون بازی می‌کند و جک نیکلسون در این فیلم در نقش جوکر ظاهر شده است.

۴. بیتل‌جوس (Beetlejuice)

«بیتل‌جوس» یکی از بهترین فیلم های تیم برتون است و امضای خاص او را دارد. در این فیلم، دو روح یک روح شیطانی را استخدام می‌کنند تا خانواده‌ای را فراری دهد که به خانه قبلی آنها نقل‌مکان کرده‌اند.

موفقیت این فیلم در زمان اکران سبب شد تا برتون باری دیگر به سراغ بیتل‌جوس دوست‌داشتنی برود. قرار است در سال ۲۰۲۴ «بیتل‌جوس ۲» در سینماهای جهان اکران شود.

۳. اد وود (Ed Wood)

هیچ‌کس نمی‌توانست حدس بزند که ماجرای زندگی بدترین کارگردان تاریخ سینما به بهترین اثر سینمایی کارگردانی دیگر تبدیل شود. برتون در «اد وود» داستان ادوارد دی. وود جونیور را روایت می‌کند. او نویسنده‌ای بی‌استعداد است که تلاش می‌کند به اهداف بلندپروازانه خود در فیلم‌سازی دست یابد.

۲. ادوارد دست‌قیچی (Edward Scissorhands)

هیچ‌‌یک از شخصیت‌های فیلم های تیم برتون به‌اندازه پسرک رنگ‌پریده‌ای به‌نام ادوارد محبوب نیستند. او آدمکی ناتمام است. سازنده ادوارد موقع ساخت دستان او می‌میرد و او به‌جای دست، ۲ قیچی دارد. ادوارد در برج بلند سازنده‌‌اش تنها رها شده است، اما با ورود دختر زیبایی به این برج همه‌چیز تغییر می‌کند. اگر به تماشای فیلم‌های فانتزی و عجیب‌وغریب علاقه دارید، نباید از دیدن «ادوارد دست‌قیچی» غافل شوید.

۱. ماهی بزرگ (Big Fish)

«ماهی بزرگ»، محبوب‌ترین اثر تیم برتون، بر اساس رمانی با همین نام اثر دانیل والاس ساخته شده است. در این فیلم، ماجرای قصه‌گویی را دنبال می‌کنیم که می‌خواهد با پسرش رابطه بهتری داشته باشد. او ماجراهایی را که برایش اتفاق افتاده‌اند (از جمله پیوستن به سیرک، ملاقات با یک جادوگر و دوستی با یک غول) برای پسرش تعریف می‌کند.

کلام آخر

تیم برتون یکی از سرشناس‌ترین خالقان دنیای فانتزی است. او با ساخت آثار سینمایی متفاوت و خاص توانسته است نظر بسیاری از علاقه‌مندان به سینمای فانتزی را به خود جلب کند. در این مقاله، فیلم های تیم برتون را معرفی کردیم. آیا شما هم جزو طرف‌داران این کارگردان هالیوودی هستید؟ به‌نظر شما کدام‌یک از فیلم‌های او از بقیه دیدنی‌تر است؟