به زبان مشترک با کودک برسیم/ عناصر تخیلی هم باید نگاهی منطقی داشته باشند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، شرکت‌کنندگان با ارائه اشعاری که خود سروده بودند، اولین کارگاه «بررسی مبانی شعر» را آغاز کردند. این کارگاه که با تعامل استاد و شاگرد آغاز شد، با پرسش‌وپاسخ و مشارکت حاضران ادامه یافت.

مردانی در ادامه با معرفی کتاب و آموزش مبانی شعر، به بررسی شرایط سرودن شعر پرداخت. وی بیان حقیقت در روایت شعر و داستان برای کودک را از ملزومات تولید آثار برای کودکان دانست و گفت: همیشه نباید داستان را شاد تمام کنیم. لزومی ندارد همیشه به کودک بگوییم که دزد از کار خود پشیمان است. باید یک زبان مشترک با کودک داشته باشیم. کودک در دایره نفوذ خود زندگی می‌کند. نباید بچه‌ها را با شعارها و دغدغه‌های آرمانی درگیر کنیم. کودک با موضوعات خودش سرگرم است؛ مثلا با بستنی یا اسباب‌بازی خودش خوشحال است. اگر دایره نفوذ خود را بشناسیم می‌توانیم پیشرفت کنیم.

در دومین کارگاه مهدی مردانی نیز به بررسی مبانی سرودن شعر برای کودکان پرداخته شد. این شاعر کودکان، مبانی سرودن شعر کودکان را برای حضار تحلیل کرد.

وی تجربه‌های شخصی هر فرد را عامل دخیل در سرودن شعر و تولید محتوا عنوان کرد. او شاعر را تکنسین کلمات و سرودن را کار شاعر دانست و عنوان کرد: شاعر باید مهارت نوشتن داشته باشد. این مهارت به تسلط بر کلمات و زبان برمی‌گردد. ضعف زبان محاوره این است که به لهجه وابستگی دارد. هر مؤلفه‌ای که در شعر بزرگسال باشد، در شعر کودک هم هست. تمام صنایع ادبی شعر بزرگسال، در شعر کودک هم استفاده می‌شود. شاعر کودک و نوجوان باید مثل سعدی زبان سهل و ممتنعی داشته باشد.
وی گفت: شعر نیمایی دست شاعر را باز می‌گذارد؛ چون تمام گونه‌های ادبی و تمامی موضوعات را وارد شعر می‌کند. اگر شعر نیمایی همان‌طور که شروع شد، ادامه پیدا می‌کرد، ما باید ۲۰۰ سال شعر نیمایی داشته باشیم. ما در قرون هفت و هشت شاعرانی همچون سعدی و حافظ را به عنوان قله شعر فارسی داشتیم. بعد از آن هیچ شاعری تا آن قله بالا نرفت؛ اما شاعری نیما یوشیج دری باز می‌کند و چند شاعر مطرح می‌کند: از جمله اخوان ثالث، سهراب سپهری، فروغ، شاملو. ۵۰ سال دیگر نمی‌توان این شاعران را نادیده گرفت. شعر نیمایی و سپید آینده ماست و ما ناگزیر از آن هستیم.



در سومین کارگاه نیز که در سومین روز دوره آموزش شعر و داستان «قاصدک» برگزار شد، مهدی مردانی برای شاعران، توضیحات دیگری از مبانی شعر کودک را ارائه داد.

وی با اشاره به اهمیت طنز در شعر کودک گفت: همیشه نخ منطق خود را در دست داشته باشید. عناصر تخیلی هم باید نگاهی منطقی داشته باشند. تخیل نباید منجر به توهم شود. مبالغه هم در شعر لازم است؛ اما ممکن است گاهی به توهین یا غلو برسد. برعکس گفتن از دیگر مؤلفه‌هایی است که هم در شعر کودک هم بزرگسال کاربرد دارد. در زبان ادبی، جریانی ایجاد بین مخاطب و مؤلف یک قرارداد ایجاد می‌کند. این قرارداد یعنی اینکه اگر اتفاق بد یا خوبی در این فیلم یا داستان رخ داد، فقط منحصر به همان‌جاست و در عالم واقع رخ نداده است. تکنیک دیگر طنزنویسی، نقیضه‌گویی است.



وی افزود: یکی از مواردی که باید به آن توجه کنید، تماشای انیمشین طنز است. گوش دادن به موسیقی بی‌کلام و موسیقی فیلم باعث می‌شود که ذهن انسان با هنر آغشته شود.

این شاعر ضمن بیان مثال‌هایی از شعرهای معروف حوزه کودک، گفت: ما در ادبیات کودک توالی داریم. به مرحله به مرحله پیش رفتن ماجرا توالی می‌گویند.