جایگاه بالای قصه‌گویی در عصر فناوری/ آموزش شیوه زندگی با قصه

سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب (ایبنا) - فاطمه صمدزاده: قصه‌گویی به بیان فرهنگ اصیل و غنی ایرانی اسلامی می‌پردازد و راه صحیح زندگی، زیست انسانی و بهره‌گیری از عواطف را به کودکان می‌آموزد. سلطانعلی دریادل، پدربزرگ قصه‌گوی خویی که از سال 1349 فعالیت هنری خود را آغاز کرده و 20 سال است در زمینه قصه‌گویی فعالیت می‌کند. همچنین مسئولیت‌های از جمله رئیس انجمن نمایشی و انجمن نویسندگان را در کارنامه خود دارد و در حال حاضر نیز رئیس انجمن نویسندگان شهرستان خوی بوده که موفق به دریافت حکم درجه 2 هنری شده است. با وی در خصوص حکم درجه ۲ هنری و دلایل انتخاب قصه‌گویی در آثارش و آثار هنری و بازیگری‌اش به گفت‌وگو نشستیم.

- آقای دریادل از نشان درجه 2 هنری بفرمایید.

این حکم براساس فعالیت‌های نمایشی اعطا می‌شود. حکم درجه 2 هنری معادل فوق لیسانس کارگردانی نمایش با امضا و تایید 5 نفر است و هنرمندی که این حکم را دریافت کند می‌تواند در دانشگاه تدریس کند. و همچنین باید در جشنواره بین‌المللی هم مقام داشته باشد.

- چه شد که به قصه‌گویی علاقه‌مند شدید و از تاثیرات قصه برای کودکان بفرمایید.

پیرزنی در محله‌مان زندگی می‌کرد که داستان‌های جالبی داشت، من عاشق قصه‌هایش بودم و وقتی برایم تعریف می‌کرد در یادم می‌ماند و آنها را بازگو می‌کردم.

قصه‌گویی یکی از ابزارهای تربیتی است که با وجود فناوری‌های جدید، همچنان جایگاه خود را در فرهنگ ملی ایرانیمان حفظ کرده است. ترویج فرهنگ قصه‌گویی راشاید یکی از مهم‌ترین اهداف تربیت نسل آینده کشور عنوان کرد که می‌تواند بسیاری از مفاهیم تربیتی را در روح و ذهن کودک و نوجوان ماندگار سازد. این هنر ارزشمند به عنوان یک گفتمان فرهنگی از دیرباز و دوران کهن تاریخ این کشور، در بین خانواده‌های ایرانی دارای جایگاه بالایی بوده است.

وقتی کودک قصه‌ای را می‌شنود در واقع طرز زندگی کردن را یاد می‌گیرد. او با هم‌ذات‌پنداری یاد می‌گیرد در مشکلات چطور عمل کند. قصه باید ارتباط تگاتنگ با کودک داشته باشد و ارتباط برقرار کند و کودک دوست دارد در قصه همانندسازی کند و اگر این همانندسازی نباشد لذت‌بخش هم نخواهد بود و اگر قصه‌گویی به‌صورت محاوره‌ای باشد تاثیر بیشتری خواهد داشت.
-شما ریشه این قصه‌گویی را از کجا و چه زمان می‌دانید؟

در کشور ما قصه‌گویی علاوه بر این که ریشه در فرهنگ ایرانی دارد، در فرهنگ دینی ما هم جایگاه قابل قبولی دارد به طوری که بسیاری از تعالیم دینی از طریق حکایت‌های دینی و قصص قرآنی منتقل می‌شود. قصه از همان لالایی بدون کلام آغاز می‌شود و به قصه‌های عامیانه و شفاهی، قصه دیو و پریان، قصه‌های عامیانه آذربایجان و ادبیات کهن و معاصرایران می‌رسد.

امروزه پدر و مادر باید فرزندان خود را بجای فضای مجازی با قصه‌گویی آشنا کنند و کودک با قصه به آرامش می‌رسد، خواب آرام خواهد داشت و خواب‌های خوب خواهد دید. و قصه حتی در صحبت هم تاثیر دارد. -در حوزه نویسندگی هم فعال هستید؟ لطفا از آثار منتشر شده‌تان هم بگوید.

همه آثار بنده در حوزه داستان و قصه و نمایش تاکنون به عالم کتاب وارد شده است. اولین کتاب من در سال 1382 با عنوان «داستان‌های شیرین برای نوجوانان» توسط انتشارات زوفا تهران منتشر شد. «فیل مغرور و گنجشک پرزور»، را در سال 1384 با انتشارات امیرالمومنین، کتاب «ایران‌گردی از نگاه یک معلم» را در سال 1386 توسط نشر ائلشن تهران، «توبه گرگ» در سال 1387، «خاطره‌ها و عاطفه‌ها» و «مجموعه نمایش نامه‌ها» را در سال 1396، «مشاهیرهنرخوی» راهم توسط انتشارات آستان قدس رضوی مشهد منتشر کرده‌ام. روزهای برفی و عشق یاریگری را نیز در حوزه کتاب و نمایشنامه دارم.

همچنین نمایشنامه ترکی به اسم «کورواوغلی» را هم نوشته‌ام ولی به‌علت هزینه‌ها اجرا نکردیم.

-شما در حوزه بازیگری و تئاتر هم فعالیت دارید؟و از نمایشنامه‌ها و تئاترهایی که اجرا کرده‌اید، بفرمایید.

بله، بنده در تمامی ژانرهای هنر از عکاسی، تئاتر، کارگردانی، نویسندگی، نمایشنامه‌نویسی و بازیگری حضور داشته و دارم و توانسته‌ام مقام‌های مختلف منطقه‌ای کشوری و استانی را در آنها کسب کنم.

نمایش قدرت عشق، باران رحمت، غباررحمت، فراق یار، توبه گرگ، ریحانه، عشق بازیگری، اگر منو تو باهم باشیم و دیم از جمله آنهاست که همگی دارای مضامین دینی، مذهبی و اجتماعی هستند. و همچنین در فیلم‌های آراز قیزی، دخترم نرگس، موزه روستای ایران، سرزمین پدری نیز به‌صورت استانی و کشوری بازی کردم .

همچنین 88 مقاله نیز در هفته‌نامه های استانی و شهرستانی در حوزه قصه و قصه‌گویی چاپ کرده‌ام.
- به نظر شما قصه‌گوی خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟

کسی که قصه می‌گوید باید حداکثر نزدیکی و رابطه را با شنوندگان خود داشته باشد این کاری بود که من در قصه‌گویی خود به کار برده‌ام، نگاه کردن به کتاب موقع قصه‌گویی مانع از ایجاد چنین رابطه‌ای می‌شود. از طرف دیگر قصه‌گو باید خود را از قبل برای داستان‌گویی آماده سازد. با زیر وبم قصه خوب آشنا باشد تا فرصت کافی برای بیان بهتر آن در اختیارش باشد. قصه‌گو باید از صدای خود به‌عنوان وسیله‌ای برای ابراز هیجان، شادی، افسردگی، زمزمه و فریاد استفاده کند.

-شما با چه قصه‌ای برترین پدربزرگ قصه‌گوی ایران شدید؟

«فیل مغرور، گنجشک پر زور» که داستانش برای خودم است، البته این قصه ریشه در یک کتاب خیلی قدیمی دارد که فکر کنم برای بیشتر از 150 سال پیش باشد و من آن را قدری امروزی بازبینی کرده‌ام.
- از فعالیت‌های انجمن نویسندگان که مسئولش هستید، بفرمایید.

در این انجمن کلاس‌های زیادی در زمینه قصه، قصه‌گویی، نویسندگی، بازیگری، تئاتر و هنرهای دیگر برگزار می‌شود و در پایان تمام دوره‌ها گواهی معتبری از طریق ارشاد به شرکت کنندگان اهدا می‌شود.

-سخن آخر...

اگر ما می‌خواهیم به فرهنگ و هنر استان و شهرستان خوی خدمت کنیم باید تمام مسئولان همراهی لازم را داشته باشند و این همراهی باعث ایجاد انگیزه می‌شود. اگر پشتوانه و همراهی نباشد، هنرمند نیز عقب‌ خواهد کشید. افزایش سرانه مطالعه امروز دغدغه‌ای مهم است و باور داریم که با ترویج فرهنگ کتابخوانی می‌توان زمینه مشارکت بیشتر مردم را در برنامه‌های توسعه‌ای فراهم کرد، به همین دلیل نهادینه شدن فرهنگ کتابخوانی در نظام آموزشی بسیار حیاتی است.

خانواده‌ها نیز باید به تبیین این مفاهیم و جایگاه کتاب در بین کودکان بپردازند تا در جامعه‌ای مسوولیت پذیر شاهد تقویت بنیان‌های آموزشی و یادگیری و نسلی کتابخوان در آینده باشیم.